กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

จากสถานการณ์โรคมะเร็งปกล่าวได้ว่าากมดลุก พบว่าเป็นอันดับที่2ของมะเร็งที่พบในสตรีทั่วโลกรองจากมะเร็งเต้านม แต่ละปีมีสตรีทั่วโลกกว่า5แสนคนต่อปี เป็นโรคนี้และร้อยละ 80เกิดขึ้นในประเทศที่กำลังพัฒนาแต่สำหรับประเทศไทย พบว่าโดยส่วนใหญ่มักจะเกิดในผู้หญิงวัยกลางคนอายุระหว่าง 35-55 ปี ในแต่ละปีมีการตรวจพบมะเร็งปากมดลูกรายใหม่กว่า 6000รายและมีผู้เสียชีวิตจากโรคนี้ 2600 รายต่อปี กล่าวได้ว่าทุกๆวันจะมีสตรีไทยเสียชีวิตด้วยโรคมะเร็งปากมดลูกถึง 7คน นับเป็นปัญหาสำคัญของสาธารณสุขไทย จากการศึกษาวิจัยพบว่าโรคมะเร็งปากมดลูกเกิดจากการติดเชื้อไวรัสเอชพีวี สายพันธุ์ที่16 และ18 การติดเชื้อร้อยละ 85 เกิดจากการมีเพศสัมพันธ์ร้อยะ 15 เกิดจากการสัมผัสแล้วเชื้อเข้าไปในเยื่อบุของอวัยวะเพศ หรือปากมดลูกที่มีรอยถลอกหรือแผลที่ทำให้เชื้อเข้าไปได้นั้น แม้ว่าไม่เคยผ่านการมีเพสสัมพันธ์มาก่อนก็มีโอกาสเสี่ยงที่จะได้รับเชื้อเอชพีวี เชื้อไวรัสชนิดนี้แบ่งออกเป็น2กลุ่ม คือ กลุ่มความเสี่ยงต่ำ ทำให้เกิดโรคหูดหงอนไก่ที่อวัยวะเพศและรอยโรคขั้นต่ำ ส่วนกลุ่มความเสี่ยงสูงเป็นสาเหตุของการเปลี่ยนแปลงเนื้อเยื้อปากมดลูกจนกลายเป็นรอยโรคขั้นสูงและมะเร็งในที่สุด ดดยกระบวนการเกิดมะเร็งปากมดลูกใช้เวลาเฉลี่ย 5-15 ปี พบว่าสตรีที่สตรีที่ติดเชื้อไวรัส กลุ่มความเสี่ยงสูงมีโอกาสที่เกิดมะเร็งปากมดลูกสูงสุดถึง 400 เท่า เมื่อเทียบกับสตรีที่ไม่พบการติดเชื้อดังกล่าว อย่างไรก็ตาม การติดเชื้อดังกล่าว อาจจะหายเองได้ด้วยระบบภูมิคุ้มกันของร่างกาย ในกรณีที่มีการติดเชื้อยังคงอยู่ หรือฝังแน่นที่ปากมดลูกก็จะมีการพัฒนาไปเป็นมะเร็งปากมดลูกได้ เนื่องจากโรคนี้มีระยะก่อนมะเร็งให้ตรวจพบก่อนได้ ดังนั้น การตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกที่เรียกว่าการทำแป๊บสเมียร์ จะทำให้พบระยะก่อนมะเร็ง และมะเร็งระยะเริ่มแรก ช่วยให้สามารถรักษาและป้องกันไม่ให้เกิดมะเร็งปากมดลูกได้ตามที่สำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติได้มีนโยบายส่งเสริมสุขภาพในการคัดกรอง โรคมเร็งปากมดลูกในสตรีกลุ่มอายุ30-60ปี ใน75จังหวัดทั่วประเทศ ในการลดอุบัติการณ์และอัตราตายจากมะเร็งปากมดลูกของสตรีนั้นต้องมีการคัดกรองให้ครอบคลุมประชากรกลุ่มดังกล่าวให้มากที่สุด โดยต้องทำซำ้ทุก 5 ปีโดยมีแผนการป้องกันและควบคุมมะเร็งแห่งชาติตั้งแต่ปี 2541 ซึ่งมีเป้าหมายว่าจะลด อัตราตายของสตรีไทยจากมะเร็งปากมดลูกลง 50 % ภายในระยะเวลา 5ปี ซึ่งจากการดำเนินการคัดกรองมะเร็งปากมดลูกเริ่มตั้งแต่ปี2495โดยวิธี Papanicolaou และได้ดำเนินการต่อเนื่องมาจนถึงปัจจุบันยังไม่ครอบคลุมเป้าหมายยังพบว่าโรคมะเร็งปากมดลูกยังเป็นปัญหาสำคัญและอุบัติการณ์เกิดมะเร็งปากมดลูกยังไม่ได้ลดลงในสตรีไทย ปัจจุบันการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกสามารถทำได้โดยวิธีPapanicolaou คือการค้นหาเนื้อเยื่อผิดปกติที่เปลี่ยนแปลงปากมดลูก ถ้าเซลล์ผิดปกติเหล่สนี้ไม่ได้รับการรักษา อาจเปลี่ยนแปลงไปเป็นมะเร็งปากมดลูกได้ ซึ่งใช้เวลา 5-10 ปีถ้ามีภาวะเสี่ยงก็อาจเกิดอาการเร็วขึ้นการคัดกรองไม่ได้ถูกต้องร้อยเปอร์เซนต์ แต่ก็สามารถที่จะช่วยป้องกันมะเร็งปากมดลูกส่วนใหญ่ได้ ถ้าสามารถค้นหาเซลล์ผิดปกติก่อนที่จะกลายเป็นเซลล์มะเร็งชนิดสแควร์มัส ซึ่งเป็นชนิดที่พบมากที่สุดของมะเร็งปากมดลูก ส่วนเซลล์ผิดปกติที่อยู่ในรูเปิดของปากมดลูก Endocervical จะพบน้อย ประมาณร้อยละ20 และเซลล์ที่ผิดปกตินี้จะกลายเป็นมะเร็งปากมดลูกชนิด Adenocarcinoma ถ้าผลการตรวจคัดกรองพบว่าเซลล์ที่ปากมดลูกมีความผิดปกติ จะมีข้อบ่งชี้ว่า รักษาโดยการจี้ด้วยความเย็นหรือต้องพบแพทย์เพื่อตรวจโดยวิธรอื่นต่อไป เพื่อค้นหาความผิดปกตอื่นเพื่อแนะนำการรักษาที่ดีที่สุดและสามารถลดงบประมาณในการรักษาพยาบาลแก่ผู้ป่วย และเพื่อให้การดำเนินงานการคัดกรองมะเร็งปากมดลูกในสตรีกลุ่มเป้าหมาย 30-60 ปีของ รพสต.นาทอน