กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

กิตติกรรมประกาศ

"โครงการขลิบเพื่อสุขภาพ ปลอดภัย ห่างไกลโรค ประจำปี 2568 จังหวัดยะลา" สำเร็จได้ด้วยดี ด้วยความร่วมมือจาก สมาชิกในชุมชน ตำบลกรงปินัง อำเภอกรงปินัง จังหวัดยะลา

คณะทำงานโครงการฯ ขอขอบคุณ กองทุนสุขภาพตำบล อบต.กรงปินัง ที่ให้การสนับสนุนงบประมาณในการดำเนินโครงการฯ รวมทั้ง ภาคีเครือข่ายที่สำคัญระดับพื้นที่ ที่ให้การสนับสนุน ช่วยเหลือ ชี้แนะ สุดท้ายขอขอบคุณผู้เกี่ยวข้องที่มิได้ระบุชื่อไว้ในที่นี้ ซึ่งมีส่วนสำคัญในการขับเคลื่อนการดำเนินงานให้มีความยั่งยืนในพื้นที่ต่อไป

คณะทำงานโครงการ
โครงการขลิบเพื่อสุขภาพ ปลอดภัย ห่างไกลโรค ประจำปี 2568

บทคัดย่อ

โครงการนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ (1) 1.เพื่อให้เด็กและเยาวชนได้รับการขลิบหนังหุ้มปลายอวัยวะเพศ โดยแพทย์หรือเจ้าหน้าที่สาธารณสุขเพื่อลดภาวะเสี่ยงต่อการติดเชื้อและลดภาวะออกเลือดมาก(bleeding)2.เพื่อสร้างความตระหนัก ความเข้าใจ ในการดูแลสุขภาพและป้องกันโรค โดยเฉพาะโรคติดเชื้อการปฏิบัติเพื่อการดูแลรักษาความสะอาดและการป้องกันการติดเชื้อหลังเข้าสุนัต 3.เพื่อให้เด็กและเยาวชนมุสลิมในพื้นที่ตำบลกรงปินังสามารถเข้าถึงบริการด้านส่งเสริมและป้องกันโรค

ผลการดำเนินงานที่สำคัญ ได้แก่ (1) 1.กิจกรรมอบรมให้ความรู้ในการดูแลสุขภาพหลังขลิบ(Circumcision) การป้องกันโรคและการเกิดโรคติดเชื้อให้แก่เด็กเยาวชน (2) 2.กิจกรรมหัตถการ ขลิบหนังหุ้มปลายอวัยวะเพศชาย(Circumcision)

ข้อเสนอแนะ ได้แก่ (1) จำนวนผู้เข้าร่วมโครงการน้อยกว่าเป้าหมายที่ตั้งไว้ ทำให้ต้องส่งเงินคืน 2.เด็กและเยาวชนที่เข้ารับหัตถการขลิปหนังหุ้มอวัยวะเพศชายปฏิบัติตัวไม่ถูกต้องจำนวน 3 คน จากการติดตามก็ได้ให้สุขศึกษาและแนะนำการปฏิบัติตัวให้ผู้ปกครอง

หมายเหตุ : รายละเอียดของบทสรุปคัดย่อการดำเนินงาน ให้ผู้รับผิดชอบโครงการเป็นผู้เขียนสรุปภาพรวมของโครงการใน "ผลลัพธ์โครงการ"

สารบัญ

ความเป็นมา/หลักการเหตุผล

การขลิบหนังหุ้มปลายอวัยวะเพศชาย (Circumcision) หรือการเข้าสุนัต คือ การผ่าตัดเพื่อเอาหนังหุ้มปลายของอวัยวะเพศชาย (ส่วนเกิน) ออกไป เพื่อให้หนังหุ้มปลายอวัยวะเพศเปิดทำให้ง่ายต่อการทำความสะอาด สามารถล้างสิ่งสกปรกจากสารคัดหลั่ง เช่น คราบเหงื่อ คราบปัสสาวะที่หมักหมมอยู่ตามบริเวณใต้หนังหุ้มปลายอวัยวะซึ่งเป็นศูนย์รวมของเชื้อโรค การขลิบหนังหุ้มปลายอวัยวะเพศชายมีความสำคัญมากโดยทำหน้าที่ปกคลุมและปกป้องส่วนหัวจนถึงปลายองคชาตและรูปัสสาวะ ไม่ให้เกิดอันตรายจากการบาดเจ็บและการเสียดสี หรือการอักเสบที่เกิดจากการหมักหมมของสารคัดหลั่งเป็นเวลานาน ซึ่งเป็นสาเหตุหลักของการเกิดโรคมะเร็งองคชาต การขลิบหนังหุ้มปลายอวัยวะเพศชายมีข้อดีคือดูแลรักษาทำความสะอาดได้ง่าย ลดความเสี่ยงการเกิดโรคมะเร็งองคชาต ลดความเสี่ยงการติดเชื้อทางเดินปัสสาวะในเด็กเล็ก ลดความเสี่ยงและป้องกันการติดเชื้อจากโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์และสามารถป้องกันภาวะหนังหุ้มปลายอวัยวะเพศตีบตัน ประชากรในพื้นที่ตำบลกรงปินังส่วนใหญ่นับถือศาสนาอิสลาม ในทัศนะของอิสลามนั้น การขลิบปลายหนังหุ้มอวัยวะเพศชายเป็นการดูแลสุขอนามัยร่างกายอย่างหนึ่ง การขลิบเป็นสิ่งที่จำเป็นที่ต้องปฏิบัติสำหรับมุสลิมชายทุกคน ภาษาอาหรับ เรียกว่า คีตาน ภาษามาลายู เรียกว่า มาโซ๊ะยาวี ส่วนคนไทยโดยทั่วไป เรียกว่า พิธีเข้าสุนัต หมายถึง การขลิบหนังหุ้มปลายอวัยวะเพศของเด็กมุสลิมชาย เมื่อย่างเข้าวัยอันควร คือ อายุระหว่าง 6 - 12 ปี โดยการตัดหนังหุ้มปลายอวัยวะสืบพันธุ์ของชายซึ่งป็นส่วนหนึ่งของการรักษาความสะอาด หากหนังหุ้มนั้นยังปกคลุมอยู่บริเวณปลายอวัยวะสืบพันธุ์จะมีสิ่งสกปรกหมักหมมอยู่ได้ ด้านการแพทย์ให้ความเห็นว่าการเข้าสุนัตเป็นการขจัดสิ่งนี้โดยวิธีที่ดีที่สุดและมีความสำคัญในทางสุขวิทยาเป็นอย่างมาก
การขลิบหนังหุ้มปลายอวัยวะเพศชายในมุสลิมใน 3 จังหวัดชายแดนภาคใต้โดยส่วนใหญ่มักทำกับหมอบ้าน หรือที่เรียกกันว่า โต๊ะมูเด็ง จากความเชื่อและประเพณีตั้งแต่อดีตเชื่อว่าการทำกับแพทย์จะทำให้อวัยวะเพศไม่แข็งแรง การทำกับโต๊ะมูเด็งเป็นประเพณีที่คนเฒ่าคนแก่เคยทำกัน ซึ่งที่ผ่านมาพบว่าการทำสุนัตกับโต๊ะมูเด็งมักจะมีเหตุการณ์เลือดออกมาก(bleeding) ทำให้เกิดภาวะช็อกหรือการติดเชื้อ เช่น ติดเชื้อตับอักเสบ เชื้อ HIV จากการใช้เครื่องมือร่วมกันโดยไม่ได้ล้างทำความสะอาดอย่างถูกวิธี เนื่องจากในสมัยก่อนโต๊ะมูเด็งทำการขลิบโดยไม่ใช้ยาชา ใช้อุปกรณ์เพียงไม่กี่ชนิด เช่น ผ้าพันแผล ยางแดง มีด ที่หนีบ (ปงาเป้ะ) หยวกกล้วยและน้ำสะอาด ในช่วงหลังเริ่มมีการใช้ยาชาช่วยลดความเจ็บปวดและใช้แอลกอฮอล์ช่วยทำความสะอาดก่อนขลิบ หลังจากการขลิบเสร็จมีทั้งแผลที่ติดเชื้อและไม่ติดเชื้อ

-2-

ปัจจุบันการแพทย์สมัยใหม่สามารถเข้าถึงได้ง่าย มีการใช้เครื่องมือที่สะอาดและวิธีการที่ปลอดภัยมากขึ้น การขลิบสมัยใหม่มีทางเลือกมากมายเช่น การจัดเข้าสุนัตหมู่ ซึ่งดำเนินการโดยกลุ่มบุคลากรสาธารณสุขที่ได้รับการฝึกฝนจนชำนาญ องค์การบริหารสวนตำบลกรงปินังได้เล็งเห็นความสำคัญของการทำขลิบหนังหุ้มปลายอวัยวะเพศชายหรือสุนัตในกลุ่มเด็กและเยาวชนในพื้นที่ โดยแพทย์ พยาบาล และเจ้าหน้าที่สาธารณสุข ที่มีความรู้ ทักษะด้านการขลิบหนังหุ้มปลายแบบปราศจากเชื้อ เพื่อให้เด็กและเยาวชนได้รับบริการที่ปลอดภัยและมีคุณภาพยิ่งขึ้น

สถานการณ์

วัตถุประสงค์โครงการ

1. 1.เพื่อให้เด็กและเยาวชนได้รับการขลิบหนังหุ้มปลายอวัยวะเพศ โดยแพทย์หรือเจ้าหน้าที่สาธารณสุขเพื่อลดภาวะเสี่ยงต่อการติดเชื้อและลดภาวะออกเลือดมาก(bleeding)2.เพื่อสร้างความตระหนัก ความเข้าใจ ในการดูแลสุขภาพและป้องกันโรค โดยเฉพาะโรคติดเชื้อการปฏิบัติเพื่อการดูแลรักษาความสะอาดและการป้องกันการติดเชื้อหลังเข้าสุนัต 3.เพื่อให้เด็กและเยาวชนมุสลิมในพื้นที่ตำบลกรงปินังสามารถเข้าถึงบริการด้านส่งเสริมและป้องกันโรค

กิจกรรม/การดำเนินงาน

1. 1.กิจกรรมอบรมให้ความรู้ในการดูแลสุขภาพหลังขลิบ(Circumcision) การป้องกันโรคและการเกิดโรคติดเชื้อให้แก่เด็กเยาวชน
2. 2.กิจกรรมหัตถการ ขลิบหนังหุ้มปลายอวัยวะเพศชาย(Circumcision)

กลุ่มเป้าหมาย

ผลที่คาดว่าจะได้รับ

เด็กและเยาวชนมุสลิมได้รับการขลิบหนังหุ้มปลายอวัยวะเพศชาย สามารถลดภาวะเสี่ยงการออกเลือด ภาวะแทรกซ้อน(การอักเสบรุนแรง)และการติดเชื้อ รวมทั้งสร้างความตระหนักแก่ผู้ปกครองชุมชนในการป้องกันโรคติดเชื้อ

ส่วนที่ 1 ผลการดำเนินงาน

* ผลผลิต หมายถึง ผลที่เกิดขึ้นเชิงปริมาณจากการทำกิจกรรม เช่น จำนวนผู้เข้าร่วมประชุม จำนวนผู้ผ่านการอบรม จำนวนครัวเรือนที่ปลูกผักสวนครัว เป็นต้น
** ผลลัพธ์ หมายถึง การเปลี่ยนแปลงที่นำไปสู่การแก้ปัญหา เช่น หลังอบรมมีผู้ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมจำนวนกี่คน มีข้อบังคับหรือมาตรการของชุมชนที่นำไปสู่การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมหรือสภาพแวดล้อม เป็นต้น ทั้งนี้ต้องมีข้อมูลอ้างอิงประกอบการรายงาน เช่น ข้อมูลรายชื่อแกนนำ , แบบสรุปการประเมินความรู้ , รูปภาพกิจกรรมพร้อมคำอธิบายใต้ภาพ เป็นต้น