กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

ภาวะโลหิตจางเป็นความผิดปกติทางระบบเลือดที่ส่งผลให้การสร้างเม็ดเลือดแดงน้อยลง เกิดจากหลายสาเหตุทั้งความผิดปกติทางกรรมพันธุ์ ภาวะขาดสารอาหารและโรคติดเชื้อ โดยภาวะที่ร่างกายมีการขาดหรือพร่องธาตุเหล็กซึ่งทำให้มีปริมาณธาตุเหล็กไม่เพียงพอ ที่จะนำไปสร้างเม็ดเลือดแดงได้เป็นผลให้ร่างกายมีจำนวนเม็ดเลือดแดงหรือความเข้มข้นของฮีโมโกลบินในเลือดต่ำกว่าปกติ จากการสำรวจภาวะโภชนาการของเด็กไทยอายุ 6 เดือน - 12 ปี ระหว่างปีพ.ศ.2553-2555 ภายใต้โครงการ South East Asia Nutrition Survey (SENUTS) เด็กไทยกลุ่มปฐมวัยมีความชุกโลหิตจางสูงในเขตชนบทถึงร้อยละ 41.7 และเขตเมืองมีความชุกร้อยละ 26 โลหิตจางในเด็กมีสาเหตุหลักมาจาก 1) การรับประทานอาหารที่มีธาตุเหล็กไม่พยงพอในขณะที่ร่างกายเด็กกำลังเจริญเติบโตจึงต้องการธาตุเหล็กมากขึ้น และ 2) สาเหตุจากการเสียเลือด อาจเกิดเฉียบพลัน เช่น เลือดออกจากแผลอุบัติเหตุต่างๆ หรือจากเลือดออกเรื้อรัง เช่น พยาธิปากขอ มีแผลในกระเพาะอาหาร และการเสียเลือดจากประจำเดือนในเด็กหญิงวัยเจริญพันธุ์ เป็นต้น ดังนั้นการขาดธาตุเหล็กจึงส่งผลเสียต่อการทำงานด้านกายภาพ การสร้างภูมิคุ้มกันป้องกันการเจ็บป่วย และพัฒนาการของสมองของเด็กก่อนวัยเรียน อีกทั้งส่งผลให้สูญเสียความสามารถในการเรียนรู้ตามศักยภาพอย่างถาวร หญิงวัยเจริญพันธุ์ของประเทศไทยมีภาวะโลหิตจาง ร้อยละ 22.7 หรือ ประมาณ 1 ใน 4 ของหญิงวัยเจริญพันธุ์ จากการทบทวนการศึกษาวิจัยพบว่า ภาวะ โลหิตจางมีผลต่อสุขภาพและมีผลต่อการทำงาน เช่น อาการเวียนศีรษะเมื่อยล้า อ่อนเพลีย เหนื่อยง่าย ติดเชื้อง่ายขึ้น และประสิทธิภาพในการทำงานลดลง นอกจากนี้ ยังส่งผลต่อการตั้งครรภ์ในอนาคต ซึ่งมีทำให้มีความเสี่ยงต่อการแท้งบุตร คลอดก่อน กำหนด ทารกแรกเกิดน้ำหนักน้อย หากมีภาวะโลหิตจางอย่างรุนแรง จะเพิ่มความเสี่ยง ต่อการเสียชีวิตของมารดาและทารกได้ ทั้งนี้จากรายงานของงานอนามัยแม่และเด็ก พบว่าสาเหตุการตายของมารดา อันดับหนึ่ง คือ ภาวะตกเลือดหลังคลอด ซึ่งเป็นภาวะแทรกซ้อนทางสูติกรรมที่พบได้บ่อยและเป็นสาเหตุการตายของมารดาทั่วโลกมากที่สุด สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดตรัง มีนโยบาย ลดแม่ตาย โดยเน้นระยะตั้งครรภ์ ระยะคลอดและหลังคลอด โดยจากสถานการณ์ผลการดำเนินงานอนามัยแม่และเด็ก พบว่าภาวะโลหิตจางในหญิงตั้งครรภ์อายุครรภ์น้อยกว่า 12 สัปดาห์และอายุครรภ์มากกว่า 28 สัปดาห์ ปีงบประมาณ ๒๕๖8 ไตรมาสที่ 1 – 3 ของจังหวัดตรัง คิดเป็นร้อยละ 30.88 ในส่วนของเครือข่ายบริการสุขภาพอำเภอหาดสำราญ จังหวัดตรัง คิดเป็นร้อยละ 29.41 โดยมีเกณฑ์เป้าหมายไม่เกินร้อยละ ๑๔ ซึ่งพบว่ามีค่าสูงกว่าเป้าหมายที่กำหนด จึงถือเป็นปัญหาที่สำคัญในหญิงตั้งครรภ์ ที่สามารถส่งผลกระทบต่อสุขภาพของมารดาและทารก การตกเลือดหลังคลอดและภาวะแทรกซ้อนที่เกิดจากภาวะเสี่ยงของการตั้งครรภ์ได้ ด้วยความตระหนักถึงปัญหาและภัยของภาวะโลหิตจางโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านปากปรน จึงได้จัดทำโครงการเฝ้าระวังป้องกันภาวะโลหิตจาง ในเด็กอายุ 6 – 12 เดือน, เด็กวัยเรียนอายุ 6 – 12 ปี, หญิงวัยเจริญพันธุ์และหญิงตั้งครรภ์ ปี 2568 ขึ้น เพื่อลดและป้องกันภาวะซีดหรือภาวะโลหิตจางในทุกช่วงกลุ่มอายุ เพื่อให้ประชาชนกลุ่มเสี่ยง ได้มีสุขภาพที่ดี มีความรู้ในการดูแลตนเอง ลดปัจจัยเสี่ยงของการเกิดโรค และการสูญเสียของประชากรกลุ่มเสี่ยงต่อไป