กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

โรคฟันผุเป็นโรคของเนื้อเยื่อฟัน (ผิวเคลือบฟัน เนื้อฟันผิวรากฟัน) ซึ่งเกิดจากมีการทำลายแร่ธาตุที่เป็นองค์ประกอบสำคัญของเนื้อเยื่อเหล่านี้จนทำให้เกิดเป็นโพรงและสามารถลุกลามจนเกิดการสูญเสียฟันทั้งซี่วิทยาการในปัจจุบันทำให้ความเข้าใจในกระบวนการเกิดโรคฟันผุมากขึ้นซึ่งไม่ได้เป็นเพียงความสัมพันธ์ของปัจจัยหลัก๓ประการ ได้แก่ ตัวฟันเชื้อแบคทีเรียและน้ำตาลแต่ยังมีปัจจัยด้านความรู้ ทัศนคติพฤติกรรม ปัจจัยทางสังคม และปัจจัยในสิ่งแวดล้อมอื่นๆเข้ามาเกี่ยวข้องด้วย โรคฟันผุยังเป็นโรคที่สำคัญที่พบได้ในเด็กปฐมวัยซึ่งจากการสำรวจสภาวะทันตสุขภาพในเด็กอายุ๓ปีถึง ๓ ปี ๑๑ เดือน ข้อมูลเปรียบเทียบร้อยละของเด็ก ๓ ปี ฟันน้ำนมผุในภาพรวมของจังหวัดตรังกับอำเภอห้วยยอดในปี ๒๕๕๘-๒๕๖๐ มีอัตราฟันน้ำนมผุ๕๘.๒ ๔๘.๕ และ ๔๘.๕ ตามลำดับส่วนอำเภอห้วยยอดในปี ๒๕๕๘-๒๕๖๐ มีอัตราฟันน้ำนมผุ ๕๓.๑ ๕๒.๑และ ๖๗.๔ตามลำดับ๑-๓ ซึ่งเมื่อเปรียบเทียบกับระดับจังหวัดยังมีอัตราปราศจากฟันผุที่สูงกว่าดังนั้นมาตรการในการป้องกันการเกิดโรคฟันผุจึงควรครอบคลุมถึงการให้คำแนะนำเรื่องการรับประทานอาหารให้ถูกต้องการแปรงฟันและใช้ไหมขัดฟันที่ถูกวิธี การเคลือบหลุมร่องฟันที่ลึกการใช้สารประกอบฟลูออไรด์รูปแบบต่างๆในการป้องกันฟันผุฟลูออไรด์เป็นสารที่ยอมรับกันโดยทั่วไปว่ามีผลในการควบคุมโรคฟันผุได้โดยมีกลไกป้องกันฟันผุคือชะลอกระบวนการสลายของแร่ธาตุจากผิวฟันและส่งเสริมการเกิดกระบวนการคืนกลับของแร่ธาตุสู่ผิวฟัน ช่วยให้เคลือบฟันแข็งแรงและรบกวนเมตาบอลิซึมของแบคทีเรีย ปัจจุบันมีการแนะนำให้ใช้ฟลูออไรด์วานิชมาในการป้องกันโรคฟันผุสำหรับเด็กเล็กเนื่องจากมีความปลอดภัยสูงใช้ได้ผลดี มีคุณสมบัติยึดติดกับผิวเคลือบฟันได้นานสามารถปล่อยฟลูออไรด์ได้อย่างช้าๆ เสียเวลาในการทาน้อยซึ่งเหมาะสมกับเด็กเล็กที่ให้ความร่วมมือในการรักษาน้อยและยังทำให้ความเข้มข้นของฟลูออไรด์เพิ่มขึ้นในผิวเคลือบฟันมากกว่าฟลูออไรด์เฉพาะที่ตัวอื่นๆมีส่วนสำคัญที่ทำให้ฟันผุในระยะเริ่มต้นหยุดการลุกลามหรือกลับมาปกติได้ การดำเนินการส่งเสริมสุขภาพมีกิจกรรมที่จำเป็นอยู่๕กิจกรรม คือการสร้างนโยบายสาธารณะเพื่อสุขภาพการสร้างสรรค์สิ่งแวดล้อมที่เกื้อหนุนต่อการมีสุขภาพที่ดีการทำกิจกรรมให้ชุมชนเข้มแข็งการพัฒนาทักษะส่วนบุคคลและการจัดระบบบริการสุขภาพใหม่ให้เปลี่ยนแปลงไปในทิศทางของการส่งเสริมสุขภาพมากกว่าการบริการตรวจรักษาแต่เพียงด้านเดียวในทางปฏิบัติการส่งเสริมสุขภาพนั้นมีวิธีการดำเนินกิจกรรมได้หลายวิธีเพื่อให้ประชาชนได้เข้าถึงการดูแลสุขภาพของตนเองเช่นการให้สุขศึกษาเพื่อลดปัจจัยเสี่ยงหรือพฤติกรรมเสี่ยงต่อการเกิดโรค การส่งเสริมสุขภาพตามสถานที่๔ เป็นต้น การจัดกิจกรรมออกทาฟลูออไรด์วานิชในศูนย์พัฒนาเด็กเล็กนั้นถือได้ว่าเป็นการส่งเสริมสุขภาพตามสถานที่วิธีหนึ่งซึ่งให้ผลที่ทั้งการส่งเสริมทันตสุขภาพและการป้องกันการเกิดโรคฟันผุในเด็กปฐมวัยได้ดี โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลปากแจ่ม เล็งเห็นความสำคัญของการเพิ่มอัตราปราศจากฟันผุในเด็กเล็กซึ่งจะนำไปสู่การมีทันตสุขภาพช่องปากที่ดีของประชากรในเขตตำบลปากแจ่มจึงได้ดำเนินโครงการส่งเสริมทันตสุขภาพเด็กปฐมวัยในศูนย์พัฒนาเด็กเล็กและโรงเรียนระดับอนุบาลตำบลปากแจ่ม จังหวัดตรัง ปี ๒๕๖๑ ขึ้น