กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

โรคโลหิตจางจากการขาดธาตุเหล็กเป็นปัญหาสาธารณสุขที่สำคัญปัญหาหนึ่งของประเทศ ซึ่งได้ระบุไว้ในแผนงานอาหารและโภชนาการแห่งชาติมาตั้งแต่ฉบับแรก กระทรวงสาธารณสุขมีความพยายามที่จะดำเนินการควบคุมป้องกันมาตลอดโดยจัดตั้งระบบเฝ้าระวังภาวะโลหิตจางในหญิงตั้งครรภ์ ในหญิงวัยเจริญพันธุ์สารอาหารที่มีความสำคัญที่ทำให้เกิดภาวะโลหิตจาง และพบได้บ่อยคือ การขาดธาตุเหล็ก เพราะธาตุเหล็กเป็นองค์ประกอบที่สำคัญในการสังเคราะห์ฮีโมโกบินซึ่งทำหน้าที่จับกับออกซิเจนและส่งให้ทุกเซลในร่างกาย หญิงมีครรภ์ถ้าขาดธาตุเหล็กทำให้กำเนิดทารกน้ำหนักต่ำกว่าเกณฑ์และมีผลกระทบถึงพัฒนาการเด็กและสติปัญญาในการเรียนรู้ต่ำ ส่วนหญิงวัยเจริญพันธุ์เป็นประชากรกลุ่มหนึ่งที่เสี่ยงต่อการเกิดภาวะโลหิตจาง เนื่องจากมีการสูญเสียธาตุเหล็กไปกับประจำเดือน ประมาณ ๑๒.๕-๑๕มิลลิกรัมต่อเดือน หรือเฉลี่ยวันละ ๐.๔-๐.๕มิลลิกรัม ซึ่งปกติร่างกายจะสูญเสียธาตุเหล็กจากการขับถ่ายวันละ ๐.๕-๑.๐มิลลิกรัม และยังมีการสูญเสียธาตุเหล็กออกไปทางปัสสาวะ ผิวหนัง บาดแผล และการบริจาคโลหิต หากหญิงวัยเจริญพันธุ์ขาดธาตุเหล็กในระยะก่อนตั้งครรภ์ จะส่งผลเมื่อตั้งครรภ์ ต่อการเจริญเติบโตทั้งทางร่างกายและสมองของทารกในครรภ์ มีพัฒนาการด้านร่างกายล่าช้า และสติปัญญาต่ำกว่าปกติ นอกจากนี้พฤติกรรมการบริโภคอาหารที่ไม่ถูกต้องทำให้ร่างกายได้รับธาตุเหล็กไม่เพียงพอ       ปัญหาภาวะโลหิตจางในหญิงตั้งครรภ์ ในคลินิกฝากครรภ์โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลปากู ข้อมูลปี ๒๕๕๘-๒๕๖๐ มีภาวะโลหิตจางในหญิงตั้งครรภ์ที่มาฝากครรภ์ครั้งแรกคิดเป็นร้อยละ ๑๘.๗๓,๒๑๖๓ ตามลำดับ (เป้าหมายไม่เกินร้อยละ ๑๐) ได้รับการตรวจเลือดติดตามความเข้มข้นของเลือดครั้งที่ 2 หญิงตั้งครรภ์ที่มีภาวะโลหิตจาง ร้อยละ๒๕.๔๓ , ๒๖.๒๑ (เป้าหมายไม่เกินร้อยละ ๑๐) และหญิงตั้งครรภ์จะได้รับการตรวจความเข้มข้นของเลือดครั้งที่ ๓ ก่อนคลอด พบว่าหญิงตั้งครรภ์ที่มีภาวะโลหิตจาง๕.๔๓ (เป้าหมายไม่เกินร้อยละ ๕ ) ซึ่งถือว่าสูงกว่าเป้าหมายที่กำหนด จึงได้หาวิธีการเพื่อปรับปรุงการให้บริการในงานอนามัยและเด็ก เพื่อแก้ไขปัญหาภาวะซีดในหญิงตั้งครรภ์และเป็นการพัฒนาการให้บริการในงานอนามัยแม่และเด็ก การปรับรูปแบบและกลวิธีการให้บริการที่สอดคล้องกับความต้องการตามความเหมาะสม ของมาตรฐานการบริการสาธารณสุขและด้านวัฒนธรรม ซึ่งจะก่อให้เกิดคุณภาพการบริการที่มุ่งเน้นการมีส่วนร่วมของชุมชน       แนวทางการแก้ปัญหาอันดับแรกที่จะลดพฤติกรรมเสี่ยงปัญหาซีดในหญิงตั้งครรภ์หญิงตั้งครรภ์คือ มีการรณรงค์ฝากครรภ์เร็วก่อนอายุครรภ์ 12 สัปดาห์เพื่อให้หญิงตั้งครรภ์สามารถดูแลตนเองได้เร็ว มีความรู้ ความเข้าใจในการปฏิบัติตัวที่ถูกกต้อง สามารถสังเกตอาการผิดปกติต่างๆได้และสามารถดูแลตนเองได้เมื่อมีความเสี่ยง ซึ่งมีผลในการดำเนินชีวิตได้เหมาะสมกับภาวะสุขภาพ ปรับวิถีชีวิตและดูแลตนเองให้ดำเนินไปได้ภายใต้ความผันแปรของช่วงพัฒนาการ โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลปากู ได้เล็งเห็นความสำคัญของปัญหาดังกล่าว จึงได้จัดทำโครงการแก้ไขภาวะซีดในหญิงตั้งครรภ์ เพื่อลดภาวะซีดในหญิงตั้งครรภ์และหลังคลอด ตลอดจนหญิงตั้งครรภ์มีความรู้ที่ถูกต้องในการปฏิบัติตัวขณะตั้งครรภ์ เพื่อคุณภาพชีวิตของมารดาที่มีความสำคัญต่อทารกที่จะเป็นเยาวชนของชาติโดยมุ่งเน้นให้ภาคีเครือข่าย มีส่วนร่วมในการแก้ไขปัญหาชุมชนด้วยตนเอง อันจะก่อให้เกิดความยั่งยืนของโครงการต่อไป