กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

โรคมะเร็งปากมดลูกเกิดจากการติดเชื้อไวรัสเอชพีวี (human Papilloma virus หรือ HPV) โดยกระบวนการเกิดมะเร็งปากมดลูกใช้เวลาเฉลี่ย ๕ – ๑๕ ปี พบว่าสตรีที่ติดเชื้อไวรัสกลุ่ม ความเสี่ยงสูง มีโอกาสที่จะเกิดมะเร็งปากมดลูกสูงถึง ๔๐๐ เท่า เมื่อเทียบกับสตรีที่ไม่พบการติดเชื้อดังกล่าว อย่างไรก็ตาม การติดเชื้อดังกล่าวอาจจะหายเองได้ด้วยระบบภูมิคุ้มกันของร่างกาย ในกรณีที่การติดเชื้อ ยังคงอยู่ หรือฝังแน่นที่ปากมดลูกก็จะมีการพัฒนาไปเป็นมะเร็งปากมดลูกได้ เนื่องจากโรคนี้มีระยะก่อน มะเร็งให้ตรวจพบได้ ดังนั้น การตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูก จะทำให้พบระยะก่อนมะเร็ง และมะเร็งระยะเริ่มแรก ช่วยให้สามารถรักษาและป้องกันไม่ให้เกิดมะเร็งปากมดลูกได้  ถึงแม้ว่ามะเร็งปากมดลูกและมะเร็งเต้านมเต้านมทำให้เกิดความสูญเสียและเป็นสาเหตุการตายในอัตราที่สูง แต่ก็เป็นโรคที่สามารถรักษาได้ และการพยากรณ์โรคค่อนข้างดี ถ้าสามารถตรวจพบและให้การรักษาในระยะเริ่มแรก ซึ่ง ร้อยละ 80 ของสามารถตรวจพบได้โดยการตรวจคัดกรองเบื้องต้น แป๊ปสเมียร์ (Pap smear) และการตรวจเต้านมด้วยตนเองเป็นประจำทุกเดือน เพื่อค้นหาความผิดปกติ ซึ่งเป็นวิธีที่ได้รับการแนะนำให้ปฏิบัติมากที่สุด เนื่องจากเป็นวิธีที่ไม่ยุ่งยาก โดยเฉพาะการตรวจเต้านมด้วยตนเองอย่างถูกต้อง สามารถปฏิบัติได้ง่ายด้วยตนเอง โดยไม่ต้องอาศัยเครื่องมือพิเศษใดๆ ช่วยในการตรวจ ประหยัดเวลา และไม่ต้องเสียค่าใช้จ่าย จากข้อมูลสถานการณ์การเฝ้าระวังโรคดังกล่าว ปี 2560 พบ ผู้ป่วยรายใหม่มะเร็งเต้านม จากการตรวจคัดกรอง ในกลุ่มเป้าหมายสตรี อายุ 35-60 ปี จำนวน 1,๗๕๐ คน พบจำนวน 3 คน และเสียชีวิต จำนวน 1 คน และความผิดปกติอื่นๆ จำนวน 5 คน และผู้ที่มีการเปลี่ยนแปลงเซลล์บริเวณปากมดลูก ที่ต้องได้รบการตรวจพิเศษ จำนวน 1 ราย และความผิดปกติอื่นๆ จำนวน 10 ราย ซึ่งผู้ป่วยและผู้ที่พบความผิดปกติต่างๆ ได้รับการรักษาและการติดตามอย่างต่อเนื่อง ทางผู้รับผิดชอบโครงการ จึงได้จัดทำโครงการตรวจคัดกรองโรคมะเร็งปากมดลูกและมะเร็งเต้านมในสตรีกลุ่มเสี่ยง เพื่อให้เกิดความต่อเนื่องของกิจกรรมการดำเนินงาน และประชาชนกลุ่มเป้าหมายสามารถเฝ้าระวังตนเองให้ปลอดภัยจากโรคมะเร็งปากมดลูกและมะเร็งเต้านมได้ ด้วยการเรียนรู้ขั้นตอนและวิธีการตรวจเบื้องต้นได้จากเจ้าหน้าที่ หรือแกนนำอาสาสมัครสาธารณสุข อันจะเป็นการสร้างสุขนิสัยในการตรวจสุขภาพของประชาชนให้มีความสนใจ และตระหนักในการตรวจคัดกรองโรคมะเร็งในโอกาสต่อไป