กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

จากรายงานการเฝ้าระวังโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง พ.ศ.2555 (Chronic Diseases Surveillance Report,2020)โดยสำนักระบาดวิทยา กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข พบว่าในปีพ.ศ.2555 ผู้ป่วยโรคเรื้อรัง 5 โรครายใหม่  มีจำนวนรวม 1,009,002 ราย โรคความดันโลหิตสูง มีผู้ป่วยสูงสุดจำนวน 602,548 ราย อัตราป่วย 937.58 ต่อแสนประชากร รองลงมาคือโรคเบาหวาน จำนวน 336,265 ราย อัตราป่วย 523.24 ต่อแสนประชากร โรคหัวใจขาดเลือดจำนวน 24,587 ราย อัตราป่วย 38.26 ต่อแสนประชากร และโรคหลอดเลือดสมอง จำนวน 20,675 ราย อัตราป่วย 32.17 ต่อแสนประชากร ผู้ป่วยด้วยโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง 5 โรคสะสม (รายใหม่และเก่า) ระหว่างปี พ.ศ.2551-2555  มีจำนวนรวม 5,471,929 ราย โรคความดันโลหิตสูง มีอัตราความชุกสูงสุด คือพบผู้ป่วย จำนวน 3,398,412 ราย อัตราความชุก 5,288.01 ต่อแสนประชากร รองลงมาคือโรคเบาหวาน จำนวน 1,799,977 ราย อัตราความชุก 2,800.81 ต่อแสนประชากร โรคหัวใจขาดเลือดจำนวน 92,770 ราย อัตราความชุก 144.35 ต่อแสนประชากร และโรคหลอดเลือดสมอง จำนวน 67,168 ราย อัตราความชุก 104.51 ต่อแสนประชากรดูแนวโน้มระหว่างปี 2551-2555 พบว่าทุกโรคมีแนวโน้มเพิ่มขึ้น จากรายงานผลการวิจัยเกี่ยวกับปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด และระดับความดันโลหิต พบว่าการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพของบุคคลจะประสบความสำเร็จได้นั้น เกิดจากการเรียนรู้อย่างเป็นระบบ โดยใช้ทฤษฎี แบบแผนความเชื่อด้านสุขภาพ (Health belief model) ซึ่งเป็นปัจจัยที่ใช้ในการทำนายและอธิบายพฤติกรรมสุขภาพของผู้ป่วยโรคเรื้อรังในการให้ความร่วมมือปฏิบัติตนเพื่อควบคุมโรค ความเชื่อด้านสุขภาพ คือความรู้สึกนึกคิด ความเข้าใจหรือการยอมรับเกี่ยวกับภาวะสุขภาพของบุคคล มีอิทธิพลต่อการตัดสินใจที่จะกระทำ การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพที่ถูกต้องก็จะตระหนักและมีพฤติกรรมในการดูแลตนเองที่เหมาะสม ซึ่งแบบแผนความเชื่อด้านสุขภาพ ประกอบด้วยการรับรู้เกี่ยวกับภาวะสุขภาพ การเกิดโรค และภาวะแทรกซ้อนของโรค 4 ด้าน คือ การรับรู้โอกาสเสี่ยงต่อการเกิดโรค การรับรู้ความรุนแรงของโรค การรับรู้ประโยชน์ของการรักษา การรับรู้อุปสรรคในการปฏิบัติตนทฤษฏีการสนับสนุนทางสังคม (Social support) การสนับสนุนทางสังคมเป็นปฏิสัมพันธ์ระหว่างบุคคลในสังคมทำให้ผู้ได้รับการสนับสนุนทางสังคมเกิดความรู้สึกผูกพัน เชื่อมั่นว่ามีคนรัก คนสนใจ มีความรู้สึกว่าตนเองเป็นส่วนหนึ่งของสังคม ที่สามารถเผชิญและตอบสนองต่อความเครียด ความเจ็บป่วย และทฤษฎีการรับรู้ความสามารถตนเอง (Self-efficacy) การรับรู้ความสามารถของตนเองมีผลต่อการกระทำของบุคคล ถ้าผู้ป่วยมีความเชื่อมั่นว่าตนเองสามารถปฏิบัติได้ตามแผนการรักษาก็จะมีแรงจูงใจที่จะปฏิบัติ ซึ่งผู้ป่วยจะรับรู้ความสามารถของตนเองในการปฏิบัติเรื่องใด จำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องมีความรู้ความเข้าใจก่อนว่าเรื่องนั้นปฏิบัติอย่างไร และเมื่อปฏิบัติแล้วจะเกิดผลดีตามที่คาดหวัง ผู้ป่วยโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูงในพื้นที่ตำบลโคกหล่อทั้งหมด 1,077 ราย และมารับการรักษาที่โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลโคกหล่อจำนวน 606ราย แยกเป็นผู้ป่วยโรคเบาหวาน จำนวน 226ราย และผู้ป่วยความดันโลหิตสูงจำนวน 380ราย จากการดำเนินงานที่ผ่านมา ผู้ป่วยเบาหวานสามารถควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดให้อยู่ในระดับปกติได้ จำนวน 41 ราย คิดเป็นร้อยละ 18.14 ผู้ป่วยความดันโลหิตสูง สามารถควบคุมระดับความดันโลหิตให้อยู่ในระดับปกติได้ จำนวน 142 รายคิดเป็นร้อยละ 37.37ซึ่งยังต่ำกว่าเป้าหมาย ของกระทรวงสาธารณสุข ที่กำหนดให้ผู้ป่วยเบาหวานสามารถควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดให้อยู่ในระดับปกติ ระดับน้ำตาลในเลือด น้อยกว่า 130mg%ได้ อย่างน้อย ร้อยละ 40ผู้ป่วยความดันโลหิตสูง สามารถควบคุมระดับความดันโลหิตให้อยู่ในระดับปกติระดับความดันโลหิต น้อยกว่า 140/90 mm.Hgอย่างน้อยร้อยละ 50 ซึ่งจะทำให้ผู้ป่วยปลอดภัยจากภาวะแทรกซ้อนที่จะตามมา จากการตรวจคัดกรองภาวะแทรกซ้อนที่ผ่านมาพบว่าผู้ป่วยตำบลโคกหล่อมีความเสี่ยงสูงต่อการเกิดอัมพฤกษ์ อัมพาต และมีความเสี่ยงสูงต่อการเกิดภาวะแทรกซ้อนทางหัวใจ ร้อยละ 20และในปีงบประมาณ 2561 มีผู้ป่วยเกิดภาวะแทรกซ้อนจากโรค เกิดอัมพฤตอัมพาต จำนวน 10 ราย ทั้งนี้จากการวิเคราะห์ข้อมูลพบว่า ผู้ป่วยและครอบครัวส่วนใหญ่ ยังไม่ตระหนักถึงความสำคัญของการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพที่เหมาะสมตามแนวทางการรักษา เพื่อควบคุมระดับน้ำตาลและความดันโลหิต ให้อยู่ในเกณฑ์ที่ปลอดภัย จากภาวะแทรกซ้อนทั้งในระยะสั้นและระยะยาว รวมทั้งไม่ตระหนักถึงภาระค่าใช่จ่ายของครอบครัว ภาครัฐในการดูแลรักษา โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลโคกหล่อ อำเภอเมืองตรัง จังหวัดตรัง ได้ตระหนักถึงความสำคัญปัญหานี้  จึงได้จัดทำ โครงการพัฒนาศักยภาพผู้ป่วยเพื่อจัดการโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูงด้วยตนเองขึ้น