กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

องค์การอนามัยโลก (WHO, ๒๐๐๓) คาดการณ์ว่า จะมีผู้ป่วยกระดูกและข้อเพิ่มขึ้นจาก ๔๐๐ ล้านคนใน พ.ศ. ๒๕๕๑ เป็น ๕๗๐ ล้านคนใน พ.ศ. ๒๕๖๓ โดยเฉพาะโรคข้อเสื่อม (Osteoarthritis) ที่เป็นสาเหตุอันดับสี่ของโรคนับตามจำนวนปี ที่มีชีวิตอยู่กับความพิการ (Years lived with disability: YLDs) และได้คาดการณ์ว่าใน ค.ศ. ๒๐๐๐ ทั่วโลกจะมีผู้ป่วยโรคข้อ เข่าเสื่อม ๑,๗๐๐ และ ๒,๖๙๓ คนต่อประชากร ๑๐๐,๐๐๐ คน (Haq & Davatchi, 2011) คณะผู้เชี่ยวชาญโรคข้อขององค์การอนามัยโลก (World Health Organization’s Scientific Group on Rheumatic Disease) ประมาณการว่า มีประชากร โลกที่มีอายุมากกว่า ๖๐ ปีเป็นโรคข้อเสื่อมกว่าร้อยละ ๑๐ พบความชุกสูงสุดที่ข้อมือและพบในเพศหญิงมากกว่า เพศชาย (Pereira et al., ๒๐๑๑; Cooper et al., ๒๐๑๓;) กลุ่มนักวิชาการโรคข้อเข่าเสื่อม ยืนยันว่าอุบัติการณ์เริ่มพบใน ประชาชนทั่วไปที่มีอายุตั้งแต่ ๔๕ ปี ในจำนวนนี้กว่าร้อยละ ๕๐ เป็นกลุ่มผู้มีอายุมากกว่า ๖๕ ปี ตำแหน่งของข้อที่มักพบการ เสื่อม ได้แก่ ข้อเข่า สะโพก ข้อมือ กระดูกสันหลัง และข้อเท้า แต่ข้อที่ส่งผลกระทบรุนแรงต่อการเจ็บป่วยและการรับบริการ มากที่สุดคือ ข้อเข่า (Brooks, ๒๐๐๓; Zhang et al., ๒๐๑๐; Richmond et al., ๒๐๑๐) ในปี พ.ศ.๒๕๖๐ อำเภอย่านตาขาว มีสัดส่วนของประชากรผู้สูงอายุมีแนวโน้มเพิ่มขึ้น มีภาวะของข้อเสื่อมเพิ่มมากขึ้น โดยข้อที่เสื่อมมากที่สุด คือ ข้อเข่า เนื่องจากข้อเข่าเป็นข้อที่มีขนาดใหญ่และต้องรับ น้ำหนักของร่างกายโดยตรง ทั้งยังต้องทำหน้าที่เคลื่อนไหวเกือบตลอดเวลา ทำให้ข้อเสื่อมได้ง่าย โรคข้อเข่าเสื่อม (Osteoarthritis of Knee) เป็นโรคที่มีการเปลี่ยนแปลงไปในทางเสื่อมในผู้ใหญ่และผู้สูงอายุ (Adult and elderly group) เป็นปัญหาสำคัญของระบบบริการสุขภาพของประเทศไทยเนื่องจากเป็น โรคข้อที่พบบ่อยที่สุด เป็น ๑ ใน ๑๐ โรคที่เป็นสาเหตุสำคัญ อันก่อให้เกิดความทุพพลภาพในผู้สูงอายุ อีกทั้งมีผลกระทบสูง ต่อคุณภาพชีวิตของผู้ป่วยและครอบครัว อย่างไรก็ตาม เมื่อเกิด พยาธิสภาพของข้อเข่าอย่างไม่สามารถที่จะหลีกเลี่ยงได้แล้ว การบำบัดแบบไม่ใช้ยา (Non-pharmacological treatment) และหรือการแพทย์แบบผสมผสาน (Complementary therapy) เป็นข้อเสนอที่ดีในการบำบัดที่ได้ผลดีที่สุด และเป็น ที่ยอมรับในระดับสากล โดยเฉพาะโรคข้อเข่าเสื่อมระยะเริ่มต้น (Primary knee osteoarthritis) ซึ่งเป็นชนิดที่มีผู้ป่วยและกลุ่มเสี่ยงอยู่ในชุมชนจำนวนมาก โรคข้อเข่าเสื่อม คือโรคที่เกิดจากการสึกกร่อนของกระดูกอ่อนผิวข้อซึ่งเป็นผลที่มาจากอายุที่เพิ่มขึ้น และการใช้งานมาก เมื่อมีการใช้งาน ผิวข้อที่สึกจะมีการขัดสีกัน ทาให้เกิดอาการปวดข้อเข่าตามมา ซึ่งในทางแผนไทยโรคข้อเข่าเสื่อมเปรียบได้กับโรคลมจับโปงเข่า โรคลมจับโปง คือโรคลมชนิดหนึ่งที่เกิดจากอาหาร อากาศ น้ำ และเป็นเฉพาะที่เข่ากับข้อเท้านั้น แบ่งเป็น ๒ ชนิด ได้แก่
๑. ลมจับโปงน้ำ อาการปวดมาก บวม แดง ร้อน และมีน้าในข้อ ขณะที่บวมและอักเสบจะมีความร้อนขึ้นเสมอ
๒ .ลมจับโปงแห้ง อาการบวม มีความร้อนไม่มากนัก บางครั้งมีแดงเล็กน้อย แต่จะมีสภาวะหัวเข่าติด ขาโก่ง อาการปวดน้อยกว่าลมจับโปงน้า
ดังนั้น งานแพทย์แผนไทย โรงพยาบาลย่านตาขาว จึงได้จัดทำโครงการส่งเสริมสุขภาพผู้สูงวัย...ใส่ใจข้อเข่าด้วยศาสตร์การแพทย์แผนไทย ขึ้น เนื่องจากพบอุบัติการณ์ของโรคกระดูกและข้อเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง เป็นสาเหตุสำคัญอันก่อให้เกิดความทุพพลภาพ มีผลกระทบสูงต่อคุณภาพชีวิตของผู้ป่วยและครอบครัว และเพื่อสนับสนุนโยบายของรัฐบาล ตอบสนองความต้องการของผู้รับบริการ และเพื่อพัฒนาระบบบริการด้านการส่งเสริมสุขภาพและป้องกันโรคทางแพทย์แผนไทยให้อยู่ในระดับที่ดีและมีประสิทธิภาพมากขึ้น