กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

สารสเตียรอยด์เป็นสารประเภทฮอร์โมน มีประโยชน์ในการบรรเทาการอักเสบ ใช้เป็นยากดภูมิคุ้มกัน และใช้ในผู้ที่ขาดฮอร์โมนประเภทนี้ สามารถใช้รักษาโรคได้หลายชนิด เช่น โรคเอส แอล อี (โรคพุ่มพวง) โรคผิวหนังที่เกิดจากการแพ้ โรคหืด เป็นต้น แต่เมื่อนำสาร
สเตียรอยด์มาใช้เป็นยา จะต้องใช้ตามความจำเป็นเท่านั้น มิฉะนั้นจะเกิดอันตราย ยิ่งถ้าได้รับสเตียรอยด์เป็นเวลานานหรือในขนาดสูงมากจะยิ่งเป็นอันตรายมากขึ้น อันตรายที่จะเกิดขึ้นนั้น ได้แก่ การกดภูมิคุ้มกันของร่างกาย ความดันโลหิตสูง เพิ่มน้ำตาลในเลือด
กระดูกพรุน ต้อหิน ต้อกระจก เกิดแผลในกระเพาะอาหาร ผิวบาง หน้ากลมเป็นวงพระจันทร์ หลังเป็นหนอก  เป็นต้น ซึ่งเมื่อหยุดสเตียรอยด์กระทันหันจะเกิดอาการขาดสเตียรอยด์ ความดันโลหิตลดต่ำ น้ำตาลในเลือดตกลง ตามมาด้วยการเป็นลมหมดสติ ทั้งนี้มักพบว่า      มีผู้ป่วยโรคเรื้อรังนำยาสมุนไพรที่มีการปลอมปนสารเสตียรอยด์มาใช้ เนื่องจากยาสเตียรอยด์เป็นยาที่มีฤทธิ์กดการอักเสบ มีผลทำให้ผู้ที่ได้รับยาสเตียรอยด์อาจเห็นผลในการบรรเทาอาการได้อย่างรวดเร็ว รู้สึกพึงพอใจ จึงทำให้อาจละเลยการรักษาที่สาเหตุของโรคโดยตรง และมีความเสี่ยงต่อการเกิดอาการไม่พึงประสงค์ของยาสเตียรอยด์ก็ยิ่งเพิ่มมากขึ้น เพื่อความปลอดภัยของประชาชน ฝ่ายเภสัชกรรม โรงพยาบาลละงูจึงได้จัดทำโครงการนี้ โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อส่งเสริม ป้องกันและเฝ้าระวังการใช้สารสเตียรอยด์ในยาสมุนไพรของประชาชนในเขตตำบลกำแพง และจัดอบรมเชิงปฏิบัติการเรื่องการใช้ชุดทดสอบสเตียรอยด์ และอันตรายของสารสเตียรอยด์ในยาสมุนไพร ให้กับแกนนำอาสาสมัครสาธารณสุขและประชาชนทั่วไป จำนวน 60 คน จาก 12 หมู่บ้าน เพื่อให้สามารถตรวจสอบเฝ้าระวังผลิตภัณฑ์สมุนไพร โดยใช้ชุดทดสอบสารสเตียรอยด์ตรวจผลิตภัณฑ์ที่สงสัย และสำรวจข้อมูลการใช้ การจำหน่ายผลิตภัณฑ์สมุนไพรในพื้นที่ ร่วมกับคณะทำงาน

ผลการดำเนินงาน สรุปข้อมูลจากการสำรวจเพื่อศึกษาพฤติกรรมการใช้ผลิตภัณฑ์สมุนไพรและยาทางเลือก พบว่า ประชาชนในพื้นที่ตำบลกำแพง กว่าร้อยละ 50 ยังไม่รู้จักและไม่ทราบถึงอันตรายของสารสเตียรอยด์ กลุ่มตัวอย่าง มีการใช้ยาแผนปัจจุบันร่วมกับยาแผนโบราณร้อยละ 10.7 และร้อยละ 21.53 มีความเห็นว่า การกินยาชุดเมื่อมีอาการไม่สบาย เช่น เกิดการอักเสบเป็นไข้ ปวดเมื่อย ช่วยให้หายจากโรคโดยเร็วขึ้น จากการตรวจตัวอย่างทั้งหมด 22 ตัวอย่าง ทั้งหมดเป็นผลิตภัณฑ์ที่คนในหมู่บ้านซื้อมาใช้เอง มีทั้งผลิตภัณฑ์สมุนไพรที่ผลิตในประเทศไทย และที่ผลิตจากต่างประเทศ จากการสำรวจร้านค้าในหมู้บ้านไม่พบว่ามีการจำหน่ายผลิตภัณฑ์ยาสมุนไพรกลุ่มเสี่ยงในร้านขายของชำ

คณะทำงานสรุปข้อมูลและจัดทำสื่อเพื่อเผยแพร่ประชาสัมพันธ์ในเขตพื้นที่ตำบลกำแพง เพื่อให้ประชาชนได้รับทราบว่ามีผลิตภัณฑ์สมุนไพรชนิดใดที่ตรวจพบสารสเตียรอยด์ปลอมปน โดยมีการระบุวิธีการตรวจสอบข้อมูลผลิตภัณฑ์สมุนไพรเบื้องต้น และจัดให้มีชุดทดสอบสารสเตียรอยด์เืพ่อตรวจสอบผลิตภัณฑ์สมุนไพรในหมู่บ้าน ทั้ง 12 หมู่บ้าน คณะทำงานได้ประสานงานกับทีมเยี่ยมบ้านผู้ป่วยโรคเรื้องรังโรงพยาบาลละงู เพื่อให้มีการสำรวจข้อมูลการใช้ผลิตภัณฑ์ยาสมุนไพรในผู้ป่วยกลุ่มดังกล่าวต่อไป