กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

โรคติดต่อที่มียุงเป็นพาหะ เช่น โรคไข้เลือดออก โรคชิคุนกุนย่า โรคมาลาเรีย นับเป็นปัญหาสาธารณสุขไทยตลอดมา เพราะเป็นโรคติดต่อที่สร้างความสูญเสียชีวิตและค่าใช้จ่ายในการรักษาพยาบาลและความความสูญเสียทาง ด้านเศรษฐกิจของประเทศ ทั้งที่ทุกฝ่ายได้ช่วยกันรณรงค์ป้องกันและควบคุมมาโดยตลอดและได้รับความร่วมมือจากหน่วยงานต่างๆ ทั้งภาครัฐและภาคเอกชน พบว่าปัญหาโรคไม่ได้ลดลงมากนัก ยังคงเป็นปัญหาสำคัญในระดับประเทศเรื่อยมา ตำบลควนโดน อำเภอควนโดน จังหวัดสตูล เป็นอีกพื้นที่หนึ่งที่มีปัญหาการระบาดของโรคไข้เลือดออกมาอย่างต่อเนื่อง จากข้อมูล รง. 506 ของงานระบาดวิทยา โรงพยาบาลควนโดน ได้รายงานสถานการณ์โรคไข้เลือดออก ในปี 2559 พบผู้ป่วยจำนวน 103 ราย คิดเป็นอัตราป่วยเท่ากับ 1047.46 ต่อประชากรแสนคน ปี 2560 พบผู้ป่วยจำนวน 15 ราย คิดเป็นอัตราป่วยเท่ากับ 159.32 ต่อประชากรแสนคน และปี 2561 พบผู้ป่วยจำนวน 48 ราย คิดเป็นอัตราป่วยเท่ากับ 564.70 แต่ยังไม่มีรายงานผู้ป่วยเสียชีวิต โดยพบเพศหญิงมากกว่าเพศชาย และกลุ่มอายุที่พบสูงสุดคือ 5-9 ปี, 35-44 ปี และ 65 ปีขึ้นไปตามลำดับ พบผู้ป่วยสูงที่สุดในเดือน กรกฎาคม – สิงหาคม หมู่บ้านที่พบผู้ป่วยสูงสุดคือ หมู่ 2 หมู่ 4 และหมู่ 1 ตามลำดับ และเนื่องจากปี 2561 พบการระบาดของโรคชิคุนกุนยา หรือโรคไข้ปวดข้อ ซึ่งเป็นโรคติดเชื้อไวรัสชิคุนกุนยาที่มียุงลายเป็นพาหะนำโรค พบผู้ป่วยจำนวน 64 ราย ซึ่งเป็นผู้ป่วยที่เข้ารับการรักษาในโรงพยาบาลควนโดน จากผลการดำเนินงานโครงการเฝ้าระวัง ป้องกัน และควบคุมโรคติดต่อที่เป็นปัญหาในชุมชน ปี 2560 พบว่าดัชนีลูกน้ำยุงลายที่ได้สุ่มสำรวจ โดยคณะกรรมการที่ได้รับการแต่งตั้ง สำรวจ 4 ครั้ง ทั้งหมด 8 หมู่บ้าน โดยครั้งที่ 4 พบหมู่บ้านที่ผ่านเกณฑ์ ค่า HI ต่ำกว่า 10 ตามเกณฑ์มาตรฐาน ทั้งหมด 7 หมู่บ้าน และยังมีอีก 1 หมู่ที่ยังมีค่า HI สูงกว่า 10 คือ หมู่ที่ 8 ซึ่งคิดเป็นร้อยละ 87.5 ของหมู่บ้านทั้งหมด และจากผลการสำรวจลูกน้ำยุงลาย ในสถานที่ราชการ โรงเรียน ศูนย์พัฒนาเด็กเล็ก และ มัสยิด จำนวน 12 แห่ง พบว่า มีค่า CI = 0 ซึ่งอยู่ในเกณฑ์มาตรฐานที่กระทรวงสาธารณสุขได้กำหนด
    เมื่อพิจารณาปัจจัยที่ทำให้เกิดโรคที่สำคัญที่สุด คือ ความตระหนักของประชาชนในการมีสุขลักษณะส่วนบุคคล ความตระหนักและความเอาใจใส่ในการร่วมรับผิดชอบสิ่งแวดล้อมที่ดีในชุมชน ความร่วมมือกันของประชาชนทุกครัวเรือนในชุมชนยังไม่จริงจังและขาดความต่อเนื่อง และการมีส่วนร่วมของเครือข่ายและชุมชนในการป้องกันควบคุมโรคยังไม่มีความชัดเจน โดยยุทธศาสตร์การดำเนินงานควบคุมและป้องกันโรคที่มียุงเป็นพาหะ ที่สำคัญประการหนึ่งคือการควบคุมลูกน้ำยุงลาย ดัชนีลูกน้ำยุงลายจะต้องไม่เกินเกณฑ์มาตรฐาน การควบคุมลูกน้ำยุงลายให้ได้ผล ต้องอาศัยความร่วมมือร่วมใจจากประชาชนในแต่ละหมู่บ้าน โรงเรียน ดำเนินการกำจัดลูกน้ำยุงลายทุกหลังคาเรือนอย่างต่อเนื่อง ทำให้เกิดการปรับเปลี่ยนแนวคิดในการแก้ไขปัญหา จากการตั้งรับไปสู่นโยบายเชิงรุกโดยใช้ยุทธศาสตร์การมีส่วนร่วมให้คนในชุมชนได้ตระหนักถึงสภาพปัญหาของโรคไข้เลือดออกและโรคชิคุนกุนยา เกิดความรับผิดชอบต่อปัญหาที่เกิดขึ้นในชุมชนของตนเอง พร้อมทั้งหาวิธีการแก้ไข ซึ่งปัญหาของโรคที่มียุงเป็นพาหะเป็นเรื่องที่เกี่ยวข้องกับพฤติกรรมและสิ่งแวดล้อม ดังนั้น การดำเนินงานป้องกันและควบคุมโรค จึงต้องปรับเปลี่ยนให้สอดคล้องกับสถานการณ์ของโรคที่เปลี่ยนแปลงไป โดยเน้นให้ประชาชนเห็นความสำคัญและถือเป็นภารกิจที่ต้องช่วยกัน กระตุ้นและชักนำให้ประชาชน องค์กรชุมชน ตลอดจนเครือข่ายสุขภาพให้มีส่วนร่วมอย่างจริงจังและต่อเนื่อง โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลควนโดน จึงได้จัดทำโครงการรณรงค์โรคติดต่อที่มียุงเป็นพาหะในชุมชน ปีงบประมาณ 2562 โดยมีเป้าหมายหลักเพื่อลดอัตราป่วยของโรคไข้เลือดออกและโรคชิคุนกุนยาลงให้เหลือน้อยที่สุด