โครงการนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ (1) จากสภาพปัจจุบันและปัญหาการผดุงครรภ์ไทย เน้นไปที่การดูแลมารดาในระยะหลังคลอดโดยเฉพาะในช่วง 2 เดือนแรก เนื่องจากกระบวนการตั้งครรภ์และกระบวนการคลอดทำให้มารดาหลังคลอดบุตรใหม่ๆ มีปัญหาสุขภาพและจำเป็นต้องได้รับกระบวนการฟื้นฟูส่วนใหญ่ พบว่ามารดาหลังคลอดมักเผชิญกับปัญหาต่างๆ ดังต่อไปนี้ อาการอ่อนเพลีย หน้ามืดตาลาย เนื่องจากมีการเสียเลือด เสียเหงื่อ และเสียแรงมากในขณะคลอด และมีของเสียตกค้างหลังการคลอด สามารถป้องกันและแก้ไขได้โดยการรักษาความอบอุ่นของร่างกาย พักผ่อนให้พอเพียง ไม่ทำงานหนัก รับประทานอาหารที่ย่อยง่าย ดูดซึมเร็ว มีกากใย ควรดื่มน้ำมากๆ ได้รับการนวดฟื้นฟูสุขภาพมารดาหลังคลอดเพื่อลดความเมื่อยล้า การส่งเสริมสุขภาพหญิงหลังคลอดด้วยการแพทย์แผนไทยได้ยึดถือปฏิบัติที่มีกันมาหลายยุคหลายสมัย โดยเฉพาะสังคมชนบทที่มีวิธีการดูแลหญิงหลังคลอด ด้วยวิธีการอยู่ไฟ ประคบสมุนไพร อบไอน้ำสมุนไพร การเข้ากระโจม การทับหม้อเกลือ และการใช้สมุนไพรต่างๆ ในการดูแลสุขภาพที่ล้วนมีผลดีต่อหญิงหลังคลอด ถือได้ว่าเป็นลักษณะเด่นของการแพทย์แผนไทยที่มีลักษณะการดูแลเป็นแบบองค์รวม ที่มิได้แยกบุคคลออกจากครอบครัว ปัจจุบัน รพ.สต.ปากแจ่ม ปี 62 มีหญิงตั้งครรภ์ จำนวน ๑๘ คนและหญิงหลังคลอดในเขตพื้นที่รับผิดชอบจำนวน ๔๒ คน ดังนั้นรพ.สต.ปากแจ่ม จึงได้จัดทำโครงการมารดาหลังคลอดสุขภาพดี ด้วยวิถีและศาสตร์การแพทย์แผนไทย เพื่อเป็นทางเลือกในการดูแลสุขภาพมารดาหลังคลอดโดยใช้ภูมิปัญญาแพทย์พื้นบ้านด้วยการแพทย์แผนไทย เพื่อช่วยลดอาการปวดคัดตึงเต้านม กระตุ้นการหลั่งน้ำนม ทำให้หน้าท้องยุบเร็ว น้ำคาวปลาไหลออกดีขึ้น และส่งเสริมการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ ช่วยให้ฟื้นตัวหลังคลอดได้เร็วขึ้น สามารถกลับมาทำงานได้เป็นปกติ โดยครอบครัวเป็นผู้ดูแลหลักอันจะส่งผลให้หญิงหลังคลอดเกิดความอบอุ่น ช่วยส่งเสริมสุขภาพกายและสุขภาพจิตมารดาหลังคลอด โดยให้ความตระหนักถึงคุณค่าของภูมิปัญญาท้องถิ่น ๒. วัตถุประสงค์ ๒.๑.เพื่อให้หญิงตั้งครรภ์และมารดาหลังคลอด มีความรู้ในการดูแลตนเองและมีทักษะกายบริหารมารดาหลังคลอด ๒.๒.เพื่อให้หญิงหลังคลอดได้รับการดูแลด้วยศาสตร์การแพทย์แผนไทยครบตามเกณฑ์มาตรฐาน ๒.๓.เพื่อพัฒนาคลินิกแพทย์แผนไทยสำหรับให้บริการหญิงหลังคลอด
ผลการดำเนินงานที่สำคัญ ได้แก่
ข้อเสนอแนะ ได้แก่ (1) ...