กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

ปัญหาสุขภาพช่องปาก เป็นปัญหาที่พบได้บ่อยในทุกกลุ่มวัย โดยเฉพาะอย่างยิ่ง คือ โรคฟันผุ ซึ่งเป็นสาเหตุหลักของอาการเจ็บปวดและการสูญเสียฟันทั้งในเด็กและผู้ใหญ่ จากผลการสำรวจสภาวะสุขภาพช่องปากระดับประเทศ ครั้งที่ 8 พ.ศ. ๒๕60 พบว่าเด็กก่อนวัยเรียนอายุ 3 ปี และ 5 ปี โดยพบเด็กอายุ 3 ปี มีฟันผุร้อยละ 52.9 ในเด็กอายุ 5 ปี
มีฟันผุร้อยละ 75.6 นอกจากนี้ยังพบว่าเด็กก่อนวัยเรียน ทั้ง 2 กลุ่มอายุประมาณร้อยละ 40.0 มีคราบจุลินทรีย์อยู่ในระดับเสี่ยงต่อการเกิดโรคฟันผุ พบฟันผุ ระยะเริ่มต้นในเด็กอำยุ 3 ปี และ 5 ปี ร้อยละ 31.1 และร้อยละ 31.3 ตามลำดับ
กลุ่มเด็กอายุ 12 ปีมีประสบการณ์โรคฟันแท้ผุร้อยละ52.0ค่าเฉลี่ยฟันผุถอนอุด1.4 ซี่ต่อคนและเมื่อเปรียบเทียบผลการสำรวจข้อมูลผลการสำรวจสภาวะสุขภาพช่องปากจังหวัดสงขลา ปี 2561 พบว่าเด็กอายุ 12 ปีมีประสบการณ์โรคฟันแท้ผุร้อยละ54.5ซึ่งสูงกว่าระดับประเทศดังข้อมูลที่ข้างต้น กลุ่มเยาวชนอายุ 15 ปีมีประสบการณ์โรคฟันผุเพิ่มขึ้นเป็นร้อยละ62.7 ค่าเฉลี่ยฟันผุถอนอุด2.0 ซี่ต่อคนกลุ่มวัยทำงานและกลุ่มผู้สูงอายุเป็นกลุ่มที่มีประสบการณ์การเป็นโรคฟันแท้ผุครอบคลุมเกือบทั้งกลุ่มประชากรในกลุ่มอายุ 35-44 ปีปัญหาหลักที่พบคือการสูญเสียฟันโดยพบว่าลุ่มวัยทำงาน ร้อยละ 85.3 มีการสูญเสียฟันโดยเฉลี่ย 3.6 ซี่/คน โดยมีผู้ที่มีฟันผุที่ยังไม่ได้รับการรักษาร้อยละ 43.3 มีปัญหาสภาวะเหงือกอักเสบและสภาวะปริทันต์ พบเหงือกอักเสบร้อยละ 62.4และในกลุ่มวัยสูงอายุ 60-74 ปี และ 80-85 ปี ผู้สูงอายุ 60-74 ปี ร้อยละ 56.1 มีฟันถาวรใช้งาน ได้อย่างน้อย 20 ซี่ เฉลี่ย 18.6 ซี่/คน ร้อยละ 40.2 มีฟันหลังสบกันอย่างน้อย 4 คู่สบ และลดลง ในผู้สูงอายุตอนปลายอายุ 80-85 ปี มีเพียงร้อยละ 22.4 ที่มีฟันถาวรใช้งานได้อย่างน้อย 20 ซี่ เฉลี่ย10 ซี่/คน และมีฟันหลังสบกัน 4 คู่สบ เพียงร้อยละ 12.1 ทำให้ประสิทธิภาพการบดเคี้ยวลดลงชัดเจน แม้ว่ากลุ่มผู้สูงอายุตอนต้น จำนวนมากกว่าครึ่ง มีฟันถาวรใช้งานได้ 20 ซี่ แต่ฟันถาวรที่เหลืออยู่นี้ยังมีปัญหารอยโรคและความผิดปกติในช่องปากที่จำเป็นต้องได้รับการดูแลที่เหมาะสม ซึ่งนอกจากจะเสี่ยงต่อการอักเสบ ปวดบวม ติดเชื้อ และสูญเสียฟันแล้ว ยังสัมพันธ์กับความรุนแรงของเบาหวานด้วย เพื่อป้องกันการลุกลามที่นำไปสู่ความเจ็บปวดและการสูญเสียฟันสาเหตุสำคัญของปัญหาสุขภาพช่องปาก เกิดจากประชาชนยังขาดความตระหนัก ความรู้ รวมไปถึงพฤติกรรมในการดูแลสุขภาพช่องปากที่เหมาะสม และการจัดบริการสุขภาพช่องปากอาจจะยังไม่ครอบคลุมในทุกกลุ่มวัย ทำให้ประชาชนมีการเข้าถึงบริการสุขภาพช่องปากน้อยกว่าที่ควรจะเป็น
ดังนั้นเพื่อให้มีการดำเนินงานส่งเสริมสุขภาพช่องปากที่มีความครอบคลุมและมีคุณภาพแก่ประชาชนทุกกลุ่มวัย ส่งเสริมป้องกันไม่ให้โรคในช่องปากลุกลามและทวีความรุนแรงมากขึ้นกว่าเดิมมีความจำเป็นต้องอาศัยความร่วมมือจากภาคีเครือข่ายในชุมชนทั้งทันตบุคลากร ผู้ปกครองผู้ดูแลเด็กอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน เจ้าหน้าที่สาธารณสุข ตลอดถึงองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ในการแก้ไขปัญหาดังกล่าว โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลท่าไทร จึงร่วมกับเทศบาลตำบลลำไพลและหน่วยงานสาธารณสุขในพื้นที่ โดยมี กลุ่มงานทันตกรรม โรงพยาบาลเทพา โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลลำไพล และคลินิกเวชปฏิบัติครอบครัวและชุมชนศูนย์ 3 จัดทำโครงการนี้ขึ้นโดยเน้นการมีส่วนร่วมของชุมชน เพื่อการสร้างเสริมพฤติกรรมที่ดีในการดูแลสุขภาพช่องปากของเด็กและของตนเองได้อย่างยั่งยืนและเผยแพร่สู่ชุมชนต่อไป