คัดกรองภาวะเสี่ยงโรคหัวใจ หลอดเลือดสมอง ต้อกระจก และภาวะซึมเศร้าในผู้สูงอายุ
| ชื่อโครงการ | คัดกรองภาวะเสี่ยงโรคหัวใจ หลอดเลือดสมอง ต้อกระจก และภาวะซึมเศร้าในผู้สูงอายุ |
| รหัสโครงการ | 62-L5251-1-02 |
| ประเภทการสนับสนุน | ประเภท 1 สนับสนุนการจัดบริการสาธารณสุขของ หน่วยบริการ/สถานบริการ/หน่วยงานสาธารณสุข |
| หน่วยงาน/องค์กร/กลุ่มคน ที่รับผิดชอบโครงการ | หน่วยบริการหรือสถานบริการสาธารณสุข เช่น รพ.สต. |
| ชื่อองค์กรที่รับผิดชอบ | โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลศรีประชาอุทิศ |
| วันที่อนุมัติ | 13 พฤศจิกายน 2562 |
| ระยะเวลาดำเนินโครงการ | 1 ธันวาคม 2562 - 30 กันยายน 2563 |
| กำหนดวันส่งรายงาน | 30 กันยายน 2563 |
| งบประมาณ | 8,200.00 บาท |
| ผู้รับผิดชอบโครงการ | นางเยาวนิต บุญมาต |
| พี่เลี้ยงโครงการ | |
| พื้นที่ดำเนินการ | ตำบลสำนักขาม อำเภอสะเดา จังหวัดสงขลา |
| ละติจูด-ลองจิจูด | 6.584,100.382place |
(ตามแนบท้ายประกาศคณะอนุกรรมการส่งเสริมสุขภาพและป้องกันโรคฯ พ.ศ. 2557)
| กลุ่มเป้าหมาย | จำนวน(คน) | |
|---|---|---|
| กลุ่มเป้าหมายจำแนกตามช่วงวัย | ||
| กลุ่มเป้าหมายจำแนกกลุ่มเฉพาะ | ||
| กลุ่มประชาชนทั่วไปที่มีภาวะเสี่ยง | 122 | keyboard_arrow_down |
กิจกรรมหลักตามกลุ่มเป้าหมาย กลุ่มประชาชนทั่วไปที่มีภาวะเสี่ยง : |
||
| สถานการณ์ปัญหา | ขนาด |
|---|
ความสำคัญของโครงการ สถานการณ์ หลักการและเหตุผล
โรคหัวใจและหลอดเลือด (cardiovascular diseases) ได้แก่ โรคหลอดเลือดสมอง (cerebrovascular diseases) และโรคหัวใจขาดเลือด (ischaemic heart diseases) เป็นสาเหตุการเสียชีวิตลำดับต้นของคนไทย ตั้งแต่ปี 2555 ในแต่ละปีมีคนไทยเสียชีวิตจากโรคนี้มากกว่า 54,000 รายและมีแนวโน้มเพิ่มสูงขึ้นทุกปี ในจำนวนนี้มากกว่าร้อยละ 80 เป็นผู้สูงอายุ สาเหตุของโรคกลุ่มนี้เกิดจากวิถีชีวิตและพฤติกรรมสุขภาพที่ไม่ถูกต้องเหมาะสม ได้แก่ การรับประทานที่มากเกินพอดี ไม่สมดุล รับประทานอาหารรสหวาน มัน เค็ม รับประทาน ผักผลไม้น้อย ใช่เครื่องอํานวยความสะดวกมากขึ้น มีกิจกรรมทางกายน้อยลง ไม่ออกกําลังกาย เครียด และพักผ่อนไม่เพียงพอ ประกอบกับการสูบบุหรี่ และการดื่มเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์ ซึ่งปัจจัยเสี่ยงด้านพฤติกรรมสุขภาพดังกล่าวส่งผลให้เกิดภาวะนํ้าหนักเกิน อ้วน ความดันโลหิตสูง ไขมันในเลือดสูง เบาหวาน และนําไปสู่การเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือด จากการสำรวจสถานการณ์ปัญหาสุขภาวะของผู้สูงอายุโดยกรมอนามัย (พ.ศ.2556) พบว่าผู้สูงอายุมีปัญหาสุขภาพด้วยโรคความดันโลหิตสูง 41% โรคเบาหวาน 18% และโรคซึมเศร้า 1% ผู้สูงอายุที่เป็นโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูงมากกว่า95% ได้รับการดูแลรักษา แต่ก็มีผู้สูงอายุมากถึง 55% ไม่สามารถควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด และ43% ไม่สามารถควบคุมระดับความดันโลหิต พฤติกรรมสุขภาพที่พึงประสงค์ที่ผู้สูงอายุไทยปฏิบัติตัวได้น้อยที่สุดเรียงตามลำดับ ได้แก่ ออกกำลังกายสัปดาห์ละ 3 วันวันละ 15-30 นาทีเป็นประจำ (57%) ดื่มน้ำสะอาดอย่างน้อยวันละ 8 แก้วเป็นประจำ (65%) รับประทานผักและผลไม้เป็นประจำ (66%) ไม่ดื่มสุรา/เครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์ (83%) และไม่สูบบุหรี่ (84%) ส่งผลให้ผู้สูงอายุไทยมีปัจจัยเสี่ยงทางสุขภาพที่สำคัญคือ ภาวะน้ำหนักเกินและโรคอ้วน ซึ่งพบความชุกสูงถึง 43% ในเพศชาย และ50% ในเพศหญิง โดยปัจจัยป้องกันที่สำคัญ ได้แก่ การออกกำลังกายเป็นประจำและการกินอาหารที่เหมาะสม นอกจากนั้นการสำรวจของมูลนิธิสถาบันวิจัยและพัฒนาผู้สูงอายุไทย (พ.ศ.2556) พบว่าผู้สูงอายุยังมีปัญหาเรื่องการเคลื่อนไหวร่างกาย (58%) ด้านการมองเห็น (19%) และด้านจิตใจ (3%)
การดำเนินมาตรการเชิงรุกการตรวจคัดกรองสุขภาพโดยค้นหาปัจจัยเสี่ยงในการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือดด้วยการประเมินปัจจัยเสี่ยงหลายปัจจัยพร้อมๆ กัน (global risk score) เพื่อทำนายโอกาสเกิดโรคภายในอนาคตข้างหน้า จะทําให้ผู้ที่มีโอกาสเสี่ยงต่อโรคหัวใจและหลอดเลือดสามารถจัดการตนเองได้ด้วยการสนับสนุนจาก อสม และเจ้าหน้าที่สาธารณสุข เพื่อลดปัจจัยเสี่ยงและปรับพฤติกรรมสุขภาพให้ถูกต้องเหมาะสม จะส่งผลให้นํ้าหนักตัว ระดับความดันโลหิต ระดับนํ้าตาลและไขมันในเลือดอยู่ในเกณฑ์ปกติ นอกจากนั้นการตรวจคัดกรองโรคหลอดเลือดสมอง สายตาผิดปกติ ภาวะซึมเศร้าและการดูแลอย่างต่อเนื่อง จะช่วยให้ผู้สูงอายุมีคุณภาพชีวิตและลดภาระสังคม
| วัตถุประสงค์/ตัวชี้วัดความสำเร็จ | ขนาดปัญหา | เป้าหมาย 1 ปี | |
|---|---|---|---|
| 1 | 1.เพื่อให้ผู้สูงอายุได้รับการคัดกรองภาวะสุขภาพเบื้องต้น ผู้สูงอายุ(ผู้ที่มีอายุ 60 ปี บริบูรณ์ขึ้นไป) ที่ได้รับการคัดกรองสุขภาพเบื้องต้นโดย อสม. ร้อยละ 90 ของผู้สูงอายุทั้งหมด |
0.00 | |
| 2 | 2. เพื่อให้ผู้สูงอายุได้รับบริการส่งเสริมสุขภาพ ป้องกันโรค ดูแลรักษา และฟื้นฟูที่มีประสิทธิภาพ เหมาะสมและตรงกับสภาพปัญหาของผู้สูงอายุ ร้อยละ ๘0 ของผู้สูงอายุมีสุขภาพดีทั้งร่างกายและจิตใจ |
0.00 | |
| 3 | 3.เพื่อให้ผู้สูงอายุสามารถดูแลตนเอง สามารถดำเนินชีวิตประจำวันได้อย่างเหมาะสม และมีพฤติกรรมสุขภาพที่เหมาะสมตามศักยภาพ ผู้สูงอายุมีสุขภาพร่างกายแข็งแรงไม่ป่วยด้วยโรคหรือได้รับอุบัติเหตุที่เกิดจากการปฏิบัติตนที่ไม่ถูกต้อง |
0.00 |
1.จัดทำข้อมูลผู้สูงอายุในพื้นที่รับผิดชอบ หมู่ที่ 3 และหมู่ที่ 4 ตำบลสำนักขาม เพื่อเตรียมการคัดกรอง
2.จัดอบรมเชิงปฏิบัติการแก่ อาสาสมัครสาธารณสุข ให้มีความรู้และทักษะในการใช้แบบคัดกรอง/ประเมินผู้สูงอายุ 10 เรื่องของกรมการแพทย์ มี การประเมินสุขภาพช่องปากผู้สูงอายุ/การคัดกรองความเสี่ยงต่อการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือด (CVD Risk)/การคัดกรองโรคเบาหวาน/การคัดกรองโรคความดันโลหิตสูง/ วิธีการคัดกรองตาต้อกระจกด้วยการนับนิ้วมือระยะ 10 ฟุต/การทดสอบสภาพสมอง/ และการใช้แบบประเมินภาวะซึมเศร้า 2Q/9Q /การคัดกรองโรคข้อเข่าเสื่อม/การคัดกรองภาวะหกล้ม/การคัดกรองภาวะกลั้นปัสสาวะ
3. เจ้าหน้าที่สาธารณสุขดำเนินการตรวจคัดกรองผู้สูงอายุร่วมกับอาสาสมัครสาธารณสุข โดย
-เจ้าหน้าที่ สธ ตรวจคลำชีพจร ผู้สูงอายุ 60 ปีขึ้นไป เพื่อค้นหาผู้ที่มีชีพจรเต้นผิดจังหวะ เพื่อส่งต่อไปรับการตรวจคลื่นไฟฟ้าหัวใจที่ รพ.
-เจ้าหน้าที่ สธ คัดกรองโอกาสเสี่ยงต่อการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือดในผู้สูงอายุ ด้วยแบบประเมินโอกาสเสี่ยงโรคหัวใจและหลอดเลือดโดยบันทึกข้อมูลที่จำเป็น เช่น เพศ อายุ เพศ การสูบบุหรี่ การเป็นเบาหวาน เป็นต้น ด้วยโปรแกรมใน computer กรณีมีความเสี่ยงสูง จะส่งต่อไปรพ.พบแพทย์ และทุกระดับความเสี่ยงจะให้คำปรึกษาแนะนำการออกกำลังกาย การกินผักผลไม้มากขึ้น การลดและควบคุมน้ำหนัก
-อสม.ช่วยตรวจวัดสายตาคัดกรองตาต้อกระจก โดยทดสอบการนับนิ้วมือที่ระยะ 10 ฟุต หากผู้สูงอายุนับผิด 3 ครั้งจาก 5 ครั้ง แสดงว่าผิดปกติ ส่งให้เจ้าหน้าที่ สธ ตรวจกรองซ้ำด้วยการวัด VA ใช้แผ่น Snellen chart หรือ E chart หาก VA ต่ำกว่า 20/70 หรือ 6/18 จะส่งต่อ รพ เพื่อตรวจและวินิจฉัยต่อไป
-อสม.คัดกรองภาวะซึมเศร้า โดยใช้แบบคัดกรอง 2Q หากมีข้อใดข้อหนึ่ง ให้สอบถามต่อด้วยแบบประเมิน
9Q หากคะแนนมากกว่าหรือเท่ากับ 7 เจ้าหน้าที่ สธ จะตรวจประเมินซ้ำอีกครั้งเพื่อยืนยัน หากใช่สอบถามด้วยแบบประเมิน 8Q ถ้าคะแนนมากกว่าหรือเท่ากับ 17 แจ้งผู้ใกล้ชิดทราบและส่งต่อ รพ.
-บันทึกการตรวจและผลคัดกรองในทะเบียนหรือฐานข้อมูล โปรแกรม JHCIS เพื่อส่งประมวลผลเข้าโปรแกรม HDC ของจังหวัดสงขลา
4. กรณีการคัดกรองผู้สูงอายุแล้วพบความผิดปกติตามข้อใดข้อหนึ่งใน 10 เรื่อง แจ้ง อสม.อาสาสมัครสาธารณสุขในเขตพื้นที่รับผิดชอบผู้สูงอายุท่านนั้น ออกติดตาม เยี่ยมบ้านทุก 2 - 4 สัปดาห์ เพื่อติดตามการพบแพทย์หรือให้แล้วให้รายงานกลับเจ้าหน้าที่ รพ.สต. และติดตามเยี่ยมผู้สูงอายุที่มีความเสี่ยงโรคหัวใจและหลอดเลือดเพื่อให้สุขศึกษาและคำแนะนำการปรับเปลี่ยนพฤติกรรม ลดภาวะเสี่ยงโรคหัวใจและหลอดเลือดสมองด้วยการออกกำลังกาย การกินผักผลไม้มากขึ้น การลดและควบคุมน้ำหนัก
5. เจ้าหน้าที่ รพ.สต.ประสานและติดตามข้อมูลรายที่ส่งต่อไปยัง รพ และออกเยี่ยมให้คำปรึกษา
6. สรุปผลการดำเนินงานตามแผนงานโครงการพร้อมแบบรายงาน ส่งให้กองทุนหลักประกันสุขภาพเทศบาลตำบลสำนักขาม
- ผู้สูงอายุได้รับการคัดกรองภาวะสุขภาพ
- ผู้สูงอายุที่มีผลคัดกรองผิดปกติได้รับการตรวจวินิจฉัยและดูแลอย่างต่อเนื่อง
- ผู้สูงอายุได้รับการดูแลตามความเหมาะสมมีความรู้ มีทักษะการดูแลสุขภาพร่างกาย และสามารถนำไปใช้ในชีวิตประจำวันได้ดี
โครงการเข้าสู่ระบบเมื่อวันที่ 26 พ.ย. 2562 11:38 น.