กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

งานอนามัยแม่และเด็กเป็นปัญหาสาธารณสุขที่สำคัญของจังหวัดปัตตานีเพราะในปัจจุบันความเป็นอยู่ของประชาชนมีการเปลี่ยนแปลงและพัฒนาตามลำดับตามแผนพัฒนาสาธารณสุขแห่งชาติ ฉบับที่ 9 รัฐบาลมีนโยบายในการส่งเสริมสุขภาพเน้นการสร้างสุขภาพมากกว่าซ่อมสุขภาพการส่งเสริมสุขภาพด้านอนามัยแม่และเด็กเป็นเป้าหมายสำคัญ ซึ่งเป็นเป้าหมายสูงสุด คือ การเข้าถึงสถานบริการและการมีสุขภาพที่ดีของแม่และลูก ซึ่งมีตัวชี้วัดที่สำคัญ คือ หญิงตั้งครรภ์ได้รับการฝากครรภ์ ก่อน 12 สัปดาห์ ร้อยละ 60หญิงตั้งครรภ์ได้รับการดูแลก่อนคลอด 5 ครั้งตามเกณฑ์ร้อยละ 90อัตราการคลอดในสถานบริการ ร้อยละ 92 ทารกแรกเกิดคลอดน้ำหนักต่ำกว่า 2,500 กรัมน้อยกว่าร้อยละ 7 และอัตราตายปริกำเนิด( ต่ำกว่า 7วัน ) ไม่เกิน 9 ต่อพันการเกิดมีชีพและเนื่องจากงานอนามัยแม่และเด็กเป็นจุดเริ่มต้นของการดูแลสุขภาพหากมีการพัฒนางานที่เป็นระบบ และมีเครือข่ายสร้างสุขภาพที่ดี มีประสิทธิภาพที่แท้จริง ก็จะเอื้ออำนวยต่อการพัฒนางานสาธารณสุขด้านอื่นๆ ที่เกี่ยวข้องตามมาเริ่มจากการที่เมื่อแม่รู้ว่าตั้งครรภ์ ต้องมาฝากครรภ์ทันทีก่อนอายุครรภ์ 12สัปดาห์ และได้รับการคัดกรองปัจจัยเสี่ยงการตรวจทางห้องปฏิบัติการการฉีดวัคซีนสร้างเสริมภูมิคุ้มกันโรค และการรับบริการตรวจตามนัดสม่ำเสมอ กิจกรรมดังกล่าวข้างต้นเป็นสิ่งที่หญิงตั้งครรภ์ต้องรับรู้และต้องปฏิบัติเพื่อจะทำให้สามารถลดปัจจัยเสี่ยงต่างๆในการตั้งครรภ์ลงได้ ส่งผลให้แม่และลูกคลอดอย่างปลอดภัยและมีสุขภาพที่ดี สำหรับการดำเนินงานอนามัยแม่และเด็กของโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านโคกโตนดตำบลคอลอตันหยง ปีงบประมาณ 2557-2559มีผลการดำเนินงานตามรายละเอียดดังนี้ คือ หญิงตั้งครรภ์ฝากครรภ์ก่อนอายุครรภ์12 สัปดาห์ ร้อยละ 78.33,81.40 และ72.24 หญิงตั้งครรภ์มีภาวะโลหิตจาง ร้อยละ 8.33,6.98 และ10.34 ดูแลก่อนคลอดครบ 5 ครั้งตามเกณฑ์ ร้อยละ 78.26,94.59 และ 83.33การคลอดกับผดุงครรภ์โบราณ ร้อยละ 8.33, 5.41 และ 0.00 มารดามีบุตรเมื่ออายุต่ำกว่า 20 ปีร้อยละ 17.39 , 8.11 และ 11.11 ทารกแรกคลอดน้ำหนักต่ำกว่า 2,500 กรัมร้อยละ6.52 , 2.70 และ 0.00 อัตราคุมกำเนิด ร้อยละ 78.28,84.12 และ 77.32
จากการวิเคราะห์ข้อมูลดังกล่าวพบว่าตัวชี้วัดเกือบทุกตัวที่เป็นปัญหาเริ่มมีแนวโน้มดีขึ้น คือ หญิงมีครรภ์ฝากครรภ์ก่อนอายุครรภ์ 12 สัปดาห์หญิงมีครรภ์มีภาวะโลหิตจาง หญิงตั้งครรภ์ได้รับการดูแลก่อนคลอดครบ 5 ครั้งตามเกณฑ์การคลอดกับผดุงครรภ์โบราณ มารดามีบุตรเมื่ออายุต่ำกว่า 20 ปี อัตราทารกตายปริกำเนิดและอัตราการคุมกำเนิด ทั้งนี้งานอนามัยแม่และเด็กบางตัวชี้วัดที่กล่าวมาข้างต้นมีแนวโน้มที่จะมีปัญหาเกิดขึ้นได้ในปี2560ซึ่งมีสาเหตุปัจจัยที่เกี่ยวข้องหลายประการทั้งด้านบุคลากรผู้ให้บริการ ระบบการให้บริการ ผู้รับบริการ คือหญิงตั้งครรภ์และปัจจัยสิ่งแวดล้อมอื่นๆ ที่สำคัญ เช่น หญิงตั้งครรภ์ไปประกอบอาชีพนอกพื้นที่ การมีผดุงครรภ์โบราณที่เป็นคนในพื้นที่ปฏิบัติงานมาช้านานทำให้เป็นที่ยอมรับและไว้วางใจของประชาชนในพื้นที่ และเหตุการณ์สถานการณ์ความไม่สงบในพื้นที่ 3 จังหวัดชายแดนภาคใต้ทำให้หญิงตั้งครรภ์เกิดความกลัวไม่กล้าที่จะไปคลอดที่โรงพยาบาลถ้าหากต้องคลอดในเวลากลางคืน และมีหญิงแต่งงานคู่ใหม่อายุน้อยมากขึ้น หญิงตั้งครรภ์ขาดความรู้ในการรับประทานยาเสริมธาตุเหล็กและการรับประทานอาหารที่มีธาตุเหล็ก ด้วยสาเหตุปัจจัยดังกล่าวทำให้ชมรมอาสาสมัครสาธารณสุขและโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านโคกโตนด ได้จัดทำโครงการขึ้นเพื่อแก้ไขปัญหาและพัฒนางานอนามัยแม่และเด็กให้บรรลุตามเกณฑ์ตัวชี้วัด และส่งผลให้ประชาชนกลุ่มเป้าหมายของโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านโคกโตนดมีคุณภาพชีวิตที่ดีต่อไป