แบบรายงานการดำเนินงานฉบับสมบูรณ์
รายงานฉบับสมบูรณ์
กองทุนสุขภาพตำบล อบต.ปิยามุมัง
“ โครงการปรับพฤติกรรม เปลี่ยนชีวิต พิชิตโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูง ตามวิถีชุมชนปิยามุมัง ปีงบประมาณ ๒๕๖๓ ”
ตำบลปิยามุมัง อำเภอยะหริ่ง จังหวัดปัตตานี
หัวหน้าโครงการ
นางสารอ มูหะมะสาเล็ม (ผอ.รพ.สต.)
ชื่อโครงการ โครงการปรับพฤติกรรม เปลี่ยนชีวิต พิชิตโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูง ตามวิถีชุมชนปิยามุมัง ปีงบประมาณ ๒๕๖๓
ที่อยู่ ตำบลปิยามุมัง อำเภอยะหริ่ง จังหวัดปัตตานี จังหวัด ปัตตานี
รหัสโครงการ 63-l3045-1-02 เลขที่ข้อตกลง 4/2563
ระยะเวลาดำเนินงาน ตั้งแต่ 2 มีนาคม 2563 ถึง 30 กันยายน 2563
กิตติกรรมประกาศ
"โครงการปรับพฤติกรรม เปลี่ยนชีวิต พิชิตโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูง ตามวิถีชุมชนปิยามุมัง ปีงบประมาณ ๒๕๖๓ จังหวัดปัตตานี" สำเร็จได้ด้วยดี ด้วยความร่วมมือจาก สมาชิกในชุมชน ตำบลปิยามุมัง อำเภอยะหริ่ง จังหวัดปัตตานี
คณะทำงานโครงการฯ ขอขอบคุณ กองทุนสุขภาพตำบล อบต.ปิยามุมัง ที่ให้การสนับสนุนงบประมาณในการดำเนินโครงการฯ รวมทั้ง ภาคีเครือข่ายที่สำคัญระดับพื้นที่ ที่ให้การสนับสนุน ช่วยเหลือ ชี้แนะ สุดท้ายขอขอบคุณผู้เกี่ยวข้องที่มิได้ระบุชื่อไว้ในที่นี้ ซึ่งมีส่วนสำคัญในการขับเคลื่อนการดำเนินงานให้มีความยั่งยืนในพื้นที่ต่อไป
คณะทำงานโครงการ
โครงการปรับพฤติกรรม เปลี่ยนชีวิต พิชิตโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูง ตามวิถีชุมชนปิยามุมัง ปีงบประมาณ ๒๕๖๓
บทคัดย่อ
โครงการนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ (1) เพื่อให้ประชาชนกลุ่มเสี่ยงต่อโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูง ได้รับการปรับเปลี่ยนพฤติกรรม
ผลการดำเนินงานที่สำคัญ ได้แก่ (1) 1.อบรมแลกเปลี่ยนเรียนรู้การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพในกลุ่มเสี่ยงโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูง (2) 2.ติดตามผลการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพประชาชนกลุ่มเสี่ยงโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูง
ข้อเสนอแนะ ได้แก่ (1) ...
หมายเหตุ : รายละเอียดของบทสรุปคัดย่อการดำเนินงาน ให้ผู้รับผิดชอบโครงการเป็นผู้เขียนสรุปภาพรวมของโครงการใน "ผลลัพธ์โครงการ"
สารบัญ
กิตติกรรมประกาศ บทคัดย่อ ความเป็นมา/หลักการเหตุผล วัตถุประสงค์โครงการ กิจกรรม/การดำเนินงาน กลุ่มเป้าหมาย ผลลัพธ์ที่ได้ การประเมินผล ปัญหาและอุปสรรค ข้อเสนอแนะ เอกสารประกอบอื่นๆ
ความเป็นมา/หลักการเหตุผล
ปัจจุบันเศรษฐกิจและสังคมของประเทศไทยมีการเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว ส่งผลต่อการดำเนินชีวิตของประชาชนเป็นอย่างมาก ประชาชนมีการแข่งขันสร้างความมั่นคงให้แก่ครอบครัว ความนิยมวัฒนธรรมตะวันตกก็มีมากขึ้น จึงทำให้วิถีชีวิตมีการเปลี่ยนแปลง เช่น การเร่งรีบกับการทำงาน บริโภคอาหารโดยไม่ได้คำนึงถึงคุณค่าทางโภชนาการ มีการเคลื่อนไหวร่างกายน้อยลง ขาดการออกกำลังกาย ความเครียด การสูบบุหรี่ ทำให้มีโอกาสเสี่ยงต่อการเจ็บป่วยด้วยโรคเบาหวาน โรคความดันโลหิตสูง ซึ่งเป็นปัญหาสำคัญทางด้านสาธารณสุขเป็นกลุ่มโรคที่มีปัจจัยสาเหตุการนำสู่โรคจากปัจจัยเสี่ยงร่วมและเสียชีวิตก่อนวัยอันควร ซึ่งโรคนี้สามารถป้องกันได้โดยการปรับเปลี่ยนพฤติกรรม เช่น การรับประทานอาหารตามหลักโภชนาการ และมีกิจกรรมทางกายที่เหมาะสม จึงจะสามารถป้องกันโรคได้
จากการลงพื้นที่คัดกรองความเสี่ยงโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูงในกลุ่มประชาชนอายุ 35 ขึ้นไปใน ตำบลปิยามุมัง อำเภอยะหริ่ง จังหวัดปัตตานี ตั้งแต่เดือน ตุลาคม - ธันวาคม 2562 มีประชาชนอายุ 35 ขึ้นไปจำนวน 1,190 คน ได้รับการคัดกรอง 1,172 คน คิดเป็นร้อยละ 98.82 พบว่ามีผู้ที่เสี่ยงต่อการเป็นโรคเบาหวาน ร้อยละ 52.64 และโรคความดันโลหิตสูง ร้อยละ 15.45 ซึ่งในกลุ่มเสี่ยงดังกล่าวพบว่า มีพฤติกรรมเสี่ยงหลายอย่าง เช่น ไม่ออกกำลังกาย กินคาร์โบไฮเดรตและไขมันเยอะเกิน สูบบุหรี่จัด ภาวะเครียด ส่วนปัจจัยด้านอื่นๆ ที่อาจมีความเกี่ยวเนื่องกันได้ ก็คือ พันธุกรรมและสิ่งแวดล้อม ซึ่งพบว่าคนที่มีบิดา มารดา มีภาวะความดันโลหิตสูง เบาหวาน ก็มัก จะมีโอกาสเสี่ยงที่จะป่วยด้วยโรคเหล่านี้มากกว่าคนปกติทั่วไป อีกทั้ง ในกลุ่มประชากรทีมีภาวะเสี่ยงสูง กลุ่มแฝง ถ้าไม่ได้รับการดูแล/รักษาอย่างต่อเนื่อง หรือการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมที่เหมาะสม อาจพัฒนาไปสู่การป่วยเป็นโรคความดันโลหิตสูง/เบาหวาน ได้ในอนาคต เนื่องจากคนที่มีภาวะความดันโลหิตสูง หรือเบาหวานระยะแรกๆ ส่วนใหญ่ มักไม่ค่อยรู้ตัว ดังนั้นโอกาสจะเกิดโรคแทรกซ้อนก็มีมากตามไปด้วย โดยทำให้เกิดโรคแทรกซ้อนที่เป็นอันตรายต่อหัวใจ ไต ตา และสมอง และเป็นสาเหตุการเสียชีวิตได้ ดังนั้น จึงเปรียบภาวะความดันโลหิตสูง และเบาหวาน ว่าเป็น “ภัยเงียบ” หรือ “ฆาตกรเงียบ” นั่นเอง
ดังนั้น ทีมสุขภาพโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลปิยามุมัง ตระหนักถึงภาวะสุขภาพของประชาชนในกลุ่มดังกล่าว จึงได้จัดทำโครงการปรับพฤติกรรม เปลี่ยนชีวิต พิชิตโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูง ตามวิถีชุมชน
ปิยามุมัง ปีงบประมาณ ๒๕๖3 ขึ้น เพื่อให้ประชาชนทั่วไปและกลุ่มเสี่ยงสูง มีความรู้ ความเข้าใจเกี่ยวกับการ ปรับเปลี่ยนพฤติกรรม และสามารถดูแลสุขภาพตนเอง เลือกรับประทานอาหารเพื่อสุขภาพที่ดี ลดการเกิดโรค
ความดันโลหิตสูง/เบาหวาน ส่วนในรายที่สงสัยป่วยใหม่ได้รับการส่งต่อ เพื่อการรักษาอย่างต่อเนื่องและช่วยลดการเกิดภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้นได้ หากไม่ได้รับการรักษาอย่างทันท่วงที
สถานการณ์
วัตถุประสงค์โครงการ
- เพื่อให้ประชาชนกลุ่มเสี่ยงต่อโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูง ได้รับการปรับเปลี่ยนพฤติกรรม
กิจกรรม/การดำเนินงาน
- 1.อบรมแลกเปลี่ยนเรียนรู้การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพในกลุ่มเสี่ยงโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูง
- 2.ติดตามผลการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพประชาชนกลุ่มเสี่ยงโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูง
กลุ่มเป้าหมาย
กลุ่มเป้าหมาย จำนวนที่วางไว้
กลุ่มเป้าหมายจำแนกตามช่วงวัย
กลุ่มเด็กเล็กและเด็กก่อนวัยเรียน
กลุ่มเด็กวัยเรียนและเยาวชน
กลุ่มวัยทำงาน
80
กลุ่มผู้สูงอายุ
กลุ่มเป้าหมายจำแนกกลุ่มเฉพาะ
กลุ่มหญิงตั้งครรภ์และหญิงหลังคลอด
กลุ่มผู้ป่วยโรคเรื้อรัง
กลุ่มคนพิการและทุพพลภาพ
กลุ่มประชาชนทั่วไปที่มีภาวะเสี่ยง
80
สำหรับการบริหารหรือพัฒนากองทุนฯ [ข้อ 10(4)]
ผลที่คาดว่าจะได้รับ
- ประชาชนกลุ่มเสี่ยงต่อโรคเบาหวานและความดันโลหิต มีความรู้ ความเข้าใจในการป้องกันการเกิดโรคเรื้อรัง ได้อย่างถูกต้องเหมาะสม
- ประชาชนกลุ่มเสี่ยงต่อโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูง ได้รับการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมมีผลการตรวจระดับน้ำตาลในเลือด/ระดับความดันโลหิต เปลี่ยนแปลงอยู่ในเกณฑ์ปกติ ลดอัตราผู้ป่วยรายใหม่ด้วยโรคเบาหวานและความดันโลหิต
- เครือข่ายสุขภาพในชุมชน มีความรู้ ความเข้าใจในการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมุขภาพ สามารถแนะนำและถ่ายทอดความรู้แก่ประชาชนกลุ่มเสี่ยงโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูงได้
ส่วนที่ 1 ผลการดำเนินงาน
วัตถุประสงค์ที่ตั้งไว้
ผลลัพธ์และตัวชี้วัดผลลัพธ์**
กิจกรรมของโครงการ ผลผลิต* ผลผลิตที่ตั้งไว้ ผลผลิตที่เกิดขึ้นจริง
1. 1.อบรมแลกเปลี่ยนเรียนรู้การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพในกลุ่มเสี่ยงโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูง
วันที่ 16 กรกฎาคม 2563กิจกรรมที่ทำ
1.จัดกิจกรรมอบรมแลกเปลี่ยนเรียนรู้การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพในกลุ่มเสี่ยงโรคเบาหวานและ
ความดันโลหิตสูง โดยแบ่ง 3 ฐาน
ฐานที่ 1 การรับประทานอาหารเพื่อป้องกันโรคเรื้อรัง
ฐานที่ 2 การออกกำลังกาย
ฐานที่ 3 การจัดการอารมณ์และความเครียด
ผลผลิต/ผลลัพธ์ที่เกิดขึ้น
จากการดำเนินกิจกรรมเสริมสร้างความรู้ จะมีการจัดในรูปแบบเวทีแลกเปลี่ยนเรียนรู้การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพในกลุ่มเสี่ยงโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูง โดยแบ่งออกเป็น 3 ฐานการเรียนรู้
ฐานที่ 1 การรับประทานอาหารเพื่อป้องกันโรคเรื้อรังฐานที่ 2 การบริหารร่างกายและการออกกำลังกายที่ถูกวิธีและมีประสิทธิภาพ
ฐานที่ 3 การจัดการอารมณ์และความเครียด ซึ่งได้รับความสนใจและความร่วมมือจากลุ่มเป้าหมายเป็นอย่างดี มีผู้เข้าร่วมกิจกรรมทั้งหมด 80 คน ผลจากการแลกเปลี่ยนเรียนรู้พบว่าผู้เข้าร่วมกิจกรรม ยังไม่เข้าใจถึงสาเหตุ อาการ และวิธีการดูแลตนเองเพื่อป้องกันการเกิดโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูงเท่าที่ควร การให้ความรู้จึงจะเน้นการให้ความรู้ในเรื่องความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูง การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพ ด้วยหลักการ 3 อ. 2 ส. 1 ซึ่งก่อนและหลังการให้ความรู้ได้ให้ผู้เข้าร่วมกิจกรรมประเมินความรู้ พบว่าก่อนให้ความรู้มีผู้ตอบถูกต้องเฉลี่ยร้อยละ 50.62 และหลังให้ความรู้มีผู้ตอบถูกต้องเฉลี่ยร้อยละ 86.0 แสดงว่ากลุ่มเป้าหมายที่เข้าร่วมกิจกรรมมีความรู้และเข้าใจเกี่ยวกับการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพเพิ่มมากขึ้น
80
0
2. 2.ติดตามผลการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพประชาชนกลุ่มเสี่ยงโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูง
วันที่ 30 กรกฎาคม 2563กิจกรรมที่ทำ
ติดตามผลการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพประชาชนกลุ่มเสี่ยงโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูง
จำนวน 3 ครั้ง เพื่อประเมินสุขภาพอย่างต่อเนื่อง โดยเจ้าหน้าที่สาธารณสุขจะทำการตรวจประเมินสุขภาพเบื้องต้นของกลุ่มเป้าหมาย ประกอบด้วย การชั่งน้ำหนัก วัดส่วนสูง คำนวณดัชนีมวลกาย (BMI) วัดความยาวรอบเอว วัดความดันโลหิต และตรวจน้ำตาลในเลือด หลังจากประชาชนกลุ่มเสี่ยงต่อโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูง กลับไปปรับเปลี่ยนพฤติกรรมแล้ว ก็มีการนัดต่อเนื่อง 3 ครั้ง
ครั้งที่ 1 วันที่ 30 กรกฎาคม 2563
ครั้งที่ 2 วันที่ 12 สิงหาคม 2563
ครั้งที่ 3 วันที่ 18 กันยายน 2563 โดยระหว่างที่ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมจะมีกิจกรรม “อาสาฯช่วยเปลี่ยน” โดย อสม. 1 คนจะช่วยเป็นครูพี่เลี้ยงและดูแลในการปรับเปลี่ยน
พฤติกรรมแก่ประชาชนกลุ่มเสี่ยงโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูง 2-3 คน เพื่อให้การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมมีประสิทธิภาพมากขึ้น
ผลผลิต/ผลลัพธ์ที่เกิดขึ้น
การดำเนินติดตามการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพประชาชนกลุ่มเสี่ยงโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูง
ก่อนการปรับเปลี่ยนพฤติกรรม ผู้เข้าร่วมโครงการจำนวน 80 คน มีภาวะเสี่ยงโรคความดันโลหิตสูงจำนวน 6 คน คิดเป็นร้อยละ 7.5 มีภาวะเสี่ยงโรคเบาหวานจำนวน 24 คน คิดเป็นร้อยละ 30 และมีภาวะเสี่ยงโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูงจำนวน 50 คน คิดเป็นร้อยละ 62.5
หลังการทำกิจกรรมปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพ และมีการติดตามจำนวน 3 ครั้ง ผลการติดตามครั้งสุดท้ายพบว่า ประชาชนกลุ่มเสี่ยงโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูงที่เข้าร่วมโครงการโดยส่วนใหญ่
ผลการดำเนินงาน
สามารถปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพได้ดี สุขภาพแข็งแรงขึ้น โดยสามารถควบคุมระดับความดันโลหิต จนอยู่ในระดับปกติ จำนวน 65 คน คิดเป็นร้อยละ 81.25 ส่วนอีก 15 คน (ร้อยละ 18.75 ) ยังไม่สามารถควบคุมความดันโลหิตให้อยู่ในระดับปกติได้ ความดันโลหิตยังสูง จึงส่งพบแพทย์ และให้ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมอย่างเคร่งครัด
สำหรับระดับน้ำตาลในเลือด พบว่าประชาชนกลุ่มเสี่ยงโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูงสามารถควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด จนอยู่ในระดับปกติ จำนวน 70 คน คิดเป็นร้อยละ 87.5 ส่วนอีก 10 คน (ร้อยละ 12.5 ) ยังไม่สามารถควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดให้อยู่ในระดับปกติได้ ความดันโลหิตยังสูง จึงส่งพบแพทย์ และให้ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมอย่างเคร่งครัดเช่นกัน
ปัจจัยที่ส่งผลให้ไม่สามารถปรับเปลี่ยนพฤติกรรมได้สำเร็จ โดยส่วนใหญ่มาจากการรับประทานอาหาร ซึ่งวัฒนธรรมการทานอาหารของชุมชนปิยามุมังนั้น มักจะเป็นอาหารจำพวกแกงกะทิ อาหารทอด มัน เค็ม และหวาน ซึ่งตามหลักวิชาการแล้ว อาหารเหล่านี้ล้วนเป็นอาหารที่ส่งผลเสียต่อสุขภาพเป็นส่วนใหญ่ ทั้งนี้ขึ้นกับความถี่ ช่วงเวลาของการรับประทานอาหาร และมีความสัมพันธ์กับอารมณ์และการออกกำลังกายอีกด้วย
80
0
* ผลผลิต หมายถึง ผลที่เกิดขึ้นเชิงปริมาณจากการทำกิจกรรม เช่น จำนวนผู้เข้าร่วมประชุม จำนวนผู้ผ่านการอบรม จำนวนครัวเรือนที่ปลูกผักสวนครัว เป็นต้น
** ผลลัพธ์ หมายถึง การเปลี่ยนแปลงที่นำไปสู่การแก้ปัญหา เช่น หลังอบรมมีผู้ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมจำนวนกี่คน มีข้อบังคับหรือมาตรการของชุมชนที่นำไปสู่การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมหรือสภาพแวดล้อม เป็นต้น ทั้งนี้ต้องมีข้อมูลอ้างอิงประกอบการรายงาน เช่น ข้อมูลรายชื่อแกนนำ , แบบสรุปการประเมินความรู้ , รูปภาพกิจกรรมพร้อมคำอธิบายใต้ภาพ เป็นต้น
ส่วนที่ 2 ประเมินความพึงพอใจต่อความสำเร็จและปัญหาอุปสรรคในการดำเนินโครงการในภาพรวม
ผลการดำเนินโครงการ
สรุปผลการดำเนินโครงการ
ผลการดำเนินโครงการ/กิจกรรม:
ผลผลิตโครงการ
วัตถุประสงค์ สถานการณ์ เป้าหมาย ผลผลิต อธิบาย
1
เพื่อให้ประชาชนกลุ่มเสี่ยงต่อโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูง ได้รับการปรับเปลี่ยนพฤติกรรม
ตัวชี้วัด :
0.00
ผู้เข้าร่วมโครงการ
กลุ่มเป้าหมาย จำนวนที่วางไว้(คน) จำนวนที่เข้าร่วม(คน)
จำนวนกลุ่มเป้าหมายทั้งหมด
160
กลุ่มเป้าหมาย จำนวนที่วางไว้(คน) จำนวนที่เข้าร่วม(คน)
กลุ่มเป้าหมายจำแนกตามช่วงวัย
กลุ่มเด็กเล็กและเด็กก่อนวัยเรียน
-
กลุ่มเด็กวัยเรียนและเยาวชน
-
กลุ่มวัยทำงาน
80
กลุ่มผู้สูงอายุ
-
กลุ่มเป้าหมายจำแนกกลุ่มเฉพาะ
กลุ่มหญิงตั้งครรภ์และหญิงหลังคลอด
-
กลุ่มผู้ป่วยโรคเรื้อรัง
-
กลุ่มคนพิการและทุพพลภาพ
-
กลุ่มประชาชนทั่วไปที่มีภาวะเสี่ยง
80
สำหรับการบริหารหรือพัฒนากองทุนฯ [ข้อ 10(4)]
-
บทคัดย่อ*
ปัญหาอุปสรรคและข้อเสนอแนะ
ปัญหาและอุปสรรค สาเหตุ ข้อเสนอแนะ
ส่วนที่ 3 ประเมินคุณค่าโครงการ
โครงการปรับพฤติกรรม เปลี่ยนชีวิต พิชิตโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูง ตามวิถีชุมชนปิยามุมัง ปีงบประมาณ ๒๕๖๓ จังหวัด ปัตตานี
รหัสโครงการ 63-l3045-1-02
ได้ดำเนินกิจกรรมตามที่เสนอไว้เสร็จสมบูรณ์เรียบร้อยแล้ว
................................
( นางสารอ มูหะมะสาเล็ม (ผอ.รพ.สต.) )
ผู้รับผิดชอบโครงการ
......./............/.......
กองทุนสุขภาพตำบล อบต.ปิยามุมัง
“ โครงการปรับพฤติกรรม เปลี่ยนชีวิต พิชิตโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูง ตามวิถีชุมชนปิยามุมัง ปีงบประมาณ ๒๕๖๓ ”
ตำบลปิยามุมัง อำเภอยะหริ่ง จังหวัดปัตตานีหัวหน้าโครงการ
นางสารอ มูหะมะสาเล็ม (ผอ.รพ.สต.)
ชื่อโครงการ โครงการปรับพฤติกรรม เปลี่ยนชีวิต พิชิตโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูง ตามวิถีชุมชนปิยามุมัง ปีงบประมาณ ๒๕๖๓
ที่อยู่ ตำบลปิยามุมัง อำเภอยะหริ่ง จังหวัดปัตตานี จังหวัด ปัตตานี
รหัสโครงการ 63-l3045-1-02 เลขที่ข้อตกลง 4/2563
ระยะเวลาดำเนินงาน ตั้งแต่ 2 มีนาคม 2563 ถึง 30 กันยายน 2563
กิตติกรรมประกาศ
"โครงการปรับพฤติกรรม เปลี่ยนชีวิต พิชิตโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูง ตามวิถีชุมชนปิยามุมัง ปีงบประมาณ ๒๕๖๓ จังหวัดปัตตานี" สำเร็จได้ด้วยดี ด้วยความร่วมมือจาก สมาชิกในชุมชน ตำบลปิยามุมัง อำเภอยะหริ่ง จังหวัดปัตตานี
คณะทำงานโครงการฯ ขอขอบคุณ กองทุนสุขภาพตำบล อบต.ปิยามุมัง ที่ให้การสนับสนุนงบประมาณในการดำเนินโครงการฯ รวมทั้ง ภาคีเครือข่ายที่สำคัญระดับพื้นที่ ที่ให้การสนับสนุน ช่วยเหลือ ชี้แนะ สุดท้ายขอขอบคุณผู้เกี่ยวข้องที่มิได้ระบุชื่อไว้ในที่นี้ ซึ่งมีส่วนสำคัญในการขับเคลื่อนการดำเนินงานให้มีความยั่งยืนในพื้นที่ต่อไป
คณะทำงานโครงการ
โครงการปรับพฤติกรรม เปลี่ยนชีวิต พิชิตโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูง ตามวิถีชุมชนปิยามุมัง ปีงบประมาณ ๒๕๖๓
บทคัดย่อ
โครงการนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ (1) เพื่อให้ประชาชนกลุ่มเสี่ยงต่อโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูง ได้รับการปรับเปลี่ยนพฤติกรรม
ผลการดำเนินงานที่สำคัญ ได้แก่ (1) 1.อบรมแลกเปลี่ยนเรียนรู้การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพในกลุ่มเสี่ยงโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูง (2) 2.ติดตามผลการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพประชาชนกลุ่มเสี่ยงโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูง
ข้อเสนอแนะ ได้แก่ (1) ...
หมายเหตุ : รายละเอียดของบทสรุปคัดย่อการดำเนินงาน ให้ผู้รับผิดชอบโครงการเป็นผู้เขียนสรุปภาพรวมของโครงการใน "ผลลัพธ์โครงการ"
สารบัญ
| กิตติกรรมประกาศ | |
| บทคัดย่อ | |
| ความเป็นมา/หลักการเหตุผล | |
| วัตถุประสงค์โครงการ | |
| กิจกรรม/การดำเนินงาน | |
| กลุ่มเป้าหมาย | |
| ผลลัพธ์ที่ได้ | |
| การประเมินผล | |
| ปัญหาและอุปสรรค | |
| ข้อเสนอแนะ | |
| เอกสารประกอบอื่นๆ |
ความเป็นมา/หลักการเหตุผล
ปัจจุบันเศรษฐกิจและสังคมของประเทศไทยมีการเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว ส่งผลต่อการดำเนินชีวิตของประชาชนเป็นอย่างมาก ประชาชนมีการแข่งขันสร้างความมั่นคงให้แก่ครอบครัว ความนิยมวัฒนธรรมตะวันตกก็มีมากขึ้น จึงทำให้วิถีชีวิตมีการเปลี่ยนแปลง เช่น การเร่งรีบกับการทำงาน บริโภคอาหารโดยไม่ได้คำนึงถึงคุณค่าทางโภชนาการ มีการเคลื่อนไหวร่างกายน้อยลง ขาดการออกกำลังกาย ความเครียด การสูบบุหรี่ ทำให้มีโอกาสเสี่ยงต่อการเจ็บป่วยด้วยโรคเบาหวาน โรคความดันโลหิตสูง ซึ่งเป็นปัญหาสำคัญทางด้านสาธารณสุขเป็นกลุ่มโรคที่มีปัจจัยสาเหตุการนำสู่โรคจากปัจจัยเสี่ยงร่วมและเสียชีวิตก่อนวัยอันควร ซึ่งโรคนี้สามารถป้องกันได้โดยการปรับเปลี่ยนพฤติกรรม เช่น การรับประทานอาหารตามหลักโภชนาการ และมีกิจกรรมทางกายที่เหมาะสม จึงจะสามารถป้องกันโรคได้
จากการลงพื้นที่คัดกรองความเสี่ยงโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูงในกลุ่มประชาชนอายุ 35 ขึ้นไปใน ตำบลปิยามุมัง อำเภอยะหริ่ง จังหวัดปัตตานี ตั้งแต่เดือน ตุลาคม - ธันวาคม 2562 มีประชาชนอายุ 35 ขึ้นไปจำนวน 1,190 คน ได้รับการคัดกรอง 1,172 คน คิดเป็นร้อยละ 98.82 พบว่ามีผู้ที่เสี่ยงต่อการเป็นโรคเบาหวาน ร้อยละ 52.64 และโรคความดันโลหิตสูง ร้อยละ 15.45 ซึ่งในกลุ่มเสี่ยงดังกล่าวพบว่า มีพฤติกรรมเสี่ยงหลายอย่าง เช่น ไม่ออกกำลังกาย กินคาร์โบไฮเดรตและไขมันเยอะเกิน สูบบุหรี่จัด ภาวะเครียด ส่วนปัจจัยด้านอื่นๆ ที่อาจมีความเกี่ยวเนื่องกันได้ ก็คือ พันธุกรรมและสิ่งแวดล้อม ซึ่งพบว่าคนที่มีบิดา มารดา มีภาวะความดันโลหิตสูง เบาหวาน ก็มัก จะมีโอกาสเสี่ยงที่จะป่วยด้วยโรคเหล่านี้มากกว่าคนปกติทั่วไป อีกทั้ง ในกลุ่มประชากรทีมีภาวะเสี่ยงสูง กลุ่มแฝง ถ้าไม่ได้รับการดูแล/รักษาอย่างต่อเนื่อง หรือการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมที่เหมาะสม อาจพัฒนาไปสู่การป่วยเป็นโรคความดันโลหิตสูง/เบาหวาน ได้ในอนาคต เนื่องจากคนที่มีภาวะความดันโลหิตสูง หรือเบาหวานระยะแรกๆ ส่วนใหญ่ มักไม่ค่อยรู้ตัว ดังนั้นโอกาสจะเกิดโรคแทรกซ้อนก็มีมากตามไปด้วย โดยทำให้เกิดโรคแทรกซ้อนที่เป็นอันตรายต่อหัวใจ ไต ตา และสมอง และเป็นสาเหตุการเสียชีวิตได้ ดังนั้น จึงเปรียบภาวะความดันโลหิตสูง และเบาหวาน ว่าเป็น “ภัยเงียบ” หรือ “ฆาตกรเงียบ” นั่นเอง
ดังนั้น ทีมสุขภาพโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลปิยามุมัง ตระหนักถึงภาวะสุขภาพของประชาชนในกลุ่มดังกล่าว จึงได้จัดทำโครงการปรับพฤติกรรม เปลี่ยนชีวิต พิชิตโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูง ตามวิถีชุมชน
ปิยามุมัง ปีงบประมาณ ๒๕๖3 ขึ้น เพื่อให้ประชาชนทั่วไปและกลุ่มเสี่ยงสูง มีความรู้ ความเข้าใจเกี่ยวกับการ ปรับเปลี่ยนพฤติกรรม และสามารถดูแลสุขภาพตนเอง เลือกรับประทานอาหารเพื่อสุขภาพที่ดี ลดการเกิดโรค
ความดันโลหิตสูง/เบาหวาน ส่วนในรายที่สงสัยป่วยใหม่ได้รับการส่งต่อ เพื่อการรักษาอย่างต่อเนื่องและช่วยลดการเกิดภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้นได้ หากไม่ได้รับการรักษาอย่างทันท่วงที
สถานการณ์
วัตถุประสงค์โครงการ
- เพื่อให้ประชาชนกลุ่มเสี่ยงต่อโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูง ได้รับการปรับเปลี่ยนพฤติกรรม
กิจกรรม/การดำเนินงาน
- 1.อบรมแลกเปลี่ยนเรียนรู้การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพในกลุ่มเสี่ยงโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูง
- 2.ติดตามผลการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพประชาชนกลุ่มเสี่ยงโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูง
กลุ่มเป้าหมาย
| กลุ่มเป้าหมาย | จำนวนที่วางไว้ | |
|---|---|---|
| กลุ่มเป้าหมายจำแนกตามช่วงวัย | ||
| กลุ่มเด็กเล็กและเด็กก่อนวัยเรียน | ||
| กลุ่มเด็กวัยเรียนและเยาวชน | ||
| กลุ่มวัยทำงาน | 80 | |
| กลุ่มผู้สูงอายุ | ||
| กลุ่มเป้าหมายจำแนกกลุ่มเฉพาะ | ||
| กลุ่มหญิงตั้งครรภ์และหญิงหลังคลอด | ||
| กลุ่มผู้ป่วยโรคเรื้อรัง | ||
| กลุ่มคนพิการและทุพพลภาพ | ||
| กลุ่มประชาชนทั่วไปที่มีภาวะเสี่ยง | 80 | |
| สำหรับการบริหารหรือพัฒนากองทุนฯ [ข้อ 10(4)] |
ผลที่คาดว่าจะได้รับ
- ประชาชนกลุ่มเสี่ยงต่อโรคเบาหวานและความดันโลหิต มีความรู้ ความเข้าใจในการป้องกันการเกิดโรคเรื้อรัง ได้อย่างถูกต้องเหมาะสม
- ประชาชนกลุ่มเสี่ยงต่อโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูง ได้รับการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมมีผลการตรวจระดับน้ำตาลในเลือด/ระดับความดันโลหิต เปลี่ยนแปลงอยู่ในเกณฑ์ปกติ ลดอัตราผู้ป่วยรายใหม่ด้วยโรคเบาหวานและความดันโลหิต
- เครือข่ายสุขภาพในชุมชน มีความรู้ ความเข้าใจในการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมุขภาพ สามารถแนะนำและถ่ายทอดความรู้แก่ประชาชนกลุ่มเสี่ยงโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูงได้
ส่วนที่ 1 ผลการดำเนินงาน
| วัตถุประสงค์ที่ตั้งไว้ ผลลัพธ์และตัวชี้วัดผลลัพธ์** กิจกรรมของโครงการ | ผลผลิต* | |
|---|---|---|
| ผลผลิตที่ตั้งไว้ | ผลผลิตที่เกิดขึ้นจริง | |
1. 1.อบรมแลกเปลี่ยนเรียนรู้การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพในกลุ่มเสี่ยงโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูง |
||
วันที่ 16 กรกฎาคม 2563กิจกรรมที่ทำ1.จัดกิจกรรมอบรมแลกเปลี่ยนเรียนรู้การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพในกลุ่มเสี่ยงโรคเบาหวานและ ความดันโลหิตสูง โดยแบ่ง 3 ฐาน ฐานที่ 1 การรับประทานอาหารเพื่อป้องกันโรคเรื้อรัง ฐานที่ 2 การออกกำลังกาย ฐานที่ 3 การจัดการอารมณ์และความเครียด ผลผลิต/ผลลัพธ์ที่เกิดขึ้นจากการดำเนินกิจกรรมเสริมสร้างความรู้ จะมีการจัดในรูปแบบเวทีแลกเปลี่ยนเรียนรู้การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพในกลุ่มเสี่ยงโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูง โดยแบ่งออกเป็น 3 ฐานการเรียนรู้ ฐานที่ 1 การรับประทานอาหารเพื่อป้องกันโรคเรื้อรังฐานที่ 2 การบริหารร่างกายและการออกกำลังกายที่ถูกวิธีและมีประสิทธิภาพ ฐานที่ 3 การจัดการอารมณ์และความเครียด ซึ่งได้รับความสนใจและความร่วมมือจากลุ่มเป้าหมายเป็นอย่างดี มีผู้เข้าร่วมกิจกรรมทั้งหมด 80 คน ผลจากการแลกเปลี่ยนเรียนรู้พบว่าผู้เข้าร่วมกิจกรรม ยังไม่เข้าใจถึงสาเหตุ อาการ และวิธีการดูแลตนเองเพื่อป้องกันการเกิดโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูงเท่าที่ควร การให้ความรู้จึงจะเน้นการให้ความรู้ในเรื่องความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูง การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพ ด้วยหลักการ 3 อ. 2 ส. 1 ซึ่งก่อนและหลังการให้ความรู้ได้ให้ผู้เข้าร่วมกิจกรรมประเมินความรู้ พบว่าก่อนให้ความรู้มีผู้ตอบถูกต้องเฉลี่ยร้อยละ 50.62 และหลังให้ความรู้มีผู้ตอบถูกต้องเฉลี่ยร้อยละ 86.0 แสดงว่ากลุ่มเป้าหมายที่เข้าร่วมกิจกรรมมีความรู้และเข้าใจเกี่ยวกับการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพเพิ่มมากขึ้น
|
80 | 0 |
2. 2.ติดตามผลการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพประชาชนกลุ่มเสี่ยงโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูง |
||
วันที่ 30 กรกฎาคม 2563กิจกรรมที่ทำติดตามผลการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพประชาชนกลุ่มเสี่ยงโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูง จำนวน 3 ครั้ง เพื่อประเมินสุขภาพอย่างต่อเนื่อง โดยเจ้าหน้าที่สาธารณสุขจะทำการตรวจประเมินสุขภาพเบื้องต้นของกลุ่มเป้าหมาย ประกอบด้วย การชั่งน้ำหนัก วัดส่วนสูง คำนวณดัชนีมวลกาย (BMI) วัดความยาวรอบเอว วัดความดันโลหิต และตรวจน้ำตาลในเลือด หลังจากประชาชนกลุ่มเสี่ยงต่อโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูง กลับไปปรับเปลี่ยนพฤติกรรมแล้ว ก็มีการนัดต่อเนื่อง 3 ครั้ง ครั้งที่ 1 วันที่ 30 กรกฎาคม 2563 ครั้งที่ 2 วันที่ 12 สิงหาคม 2563 ครั้งที่ 3 วันที่ 18 กันยายน 2563 โดยระหว่างที่ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมจะมีกิจกรรม “อาสาฯช่วยเปลี่ยน” โดย อสม. 1 คนจะช่วยเป็นครูพี่เลี้ยงและดูแลในการปรับเปลี่ยน พฤติกรรมแก่ประชาชนกลุ่มเสี่ยงโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูง 2-3 คน เพื่อให้การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมมีประสิทธิภาพมากขึ้น ผลผลิต/ผลลัพธ์ที่เกิดขึ้นการดำเนินติดตามการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพประชาชนกลุ่มเสี่ยงโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูง
ก่อนการปรับเปลี่ยนพฤติกรรม ผู้เข้าร่วมโครงการจำนวน 80 คน มีภาวะเสี่ยงโรคความดันโลหิตสูงจำนวน 6 คน คิดเป็นร้อยละ 7.5 มีภาวะเสี่ยงโรคเบาหวานจำนวน 24 คน คิดเป็นร้อยละ 30 และมีภาวะเสี่ยงโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูงจำนวน 50 คน คิดเป็นร้อยละ 62.5
หลังการทำกิจกรรมปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพ และมีการติดตามจำนวน 3 ครั้ง ผลการติดตามครั้งสุดท้ายพบว่า ประชาชนกลุ่มเสี่ยงโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูงที่เข้าร่วมโครงการโดยส่วนใหญ่ สามารถปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพได้ดี สุขภาพแข็งแรงขึ้น โดยสามารถควบคุมระดับความดันโลหิต จนอยู่ในระดับปกติ จำนวน 65 คน คิดเป็นร้อยละ 81.25 ส่วนอีก 15 คน (ร้อยละ 18.75 ) ยังไม่สามารถควบคุมความดันโลหิตให้อยู่ในระดับปกติได้ ความดันโลหิตยังสูง จึงส่งพบแพทย์ และให้ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมอย่างเคร่งครัด สำหรับระดับน้ำตาลในเลือด พบว่าประชาชนกลุ่มเสี่ยงโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูงสามารถควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด จนอยู่ในระดับปกติ จำนวน 70 คน คิดเป็นร้อยละ 87.5 ส่วนอีก 10 คน (ร้อยละ 12.5 ) ยังไม่สามารถควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดให้อยู่ในระดับปกติได้ ความดันโลหิตยังสูง จึงส่งพบแพทย์ และให้ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมอย่างเคร่งครัดเช่นกัน ปัจจัยที่ส่งผลให้ไม่สามารถปรับเปลี่ยนพฤติกรรมได้สำเร็จ โดยส่วนใหญ่มาจากการรับประทานอาหาร ซึ่งวัฒนธรรมการทานอาหารของชุมชนปิยามุมังนั้น มักจะเป็นอาหารจำพวกแกงกะทิ อาหารทอด มัน เค็ม และหวาน ซึ่งตามหลักวิชาการแล้ว อาหารเหล่านี้ล้วนเป็นอาหารที่ส่งผลเสียต่อสุขภาพเป็นส่วนใหญ่ ทั้งนี้ขึ้นกับความถี่ ช่วงเวลาของการรับประทานอาหาร และมีความสัมพันธ์กับอารมณ์และการออกกำลังกายอีกด้วย
|
80 | 0 |
* ผลผลิต หมายถึง ผลที่เกิดขึ้นเชิงปริมาณจากการทำกิจกรรม เช่น จำนวนผู้เข้าร่วมประชุม จำนวนผู้ผ่านการอบรม จำนวนครัวเรือนที่ปลูกผักสวนครัว เป็นต้น
** ผลลัพธ์ หมายถึง การเปลี่ยนแปลงที่นำไปสู่การแก้ปัญหา เช่น หลังอบรมมีผู้ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมจำนวนกี่คน มีข้อบังคับหรือมาตรการของชุมชนที่นำไปสู่การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมหรือสภาพแวดล้อม เป็นต้น ทั้งนี้ต้องมีข้อมูลอ้างอิงประกอบการรายงาน เช่น ข้อมูลรายชื่อแกนนำ , แบบสรุปการประเมินความรู้ , รูปภาพกิจกรรมพร้อมคำอธิบายใต้ภาพ เป็นต้น
ส่วนที่ 2 ประเมินความพึงพอใจต่อความสำเร็จและปัญหาอุปสรรคในการดำเนินโครงการในภาพรวม
ผลการดำเนินโครงการ
สรุปผลการดำเนินโครงการ
ผลการดำเนินโครงการ/กิจกรรม:
ผลผลิตโครงการ
| วัตถุประสงค์ | สถานการณ์ | เป้าหมาย | ผลผลิต | อธิบาย | |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 | เพื่อให้ประชาชนกลุ่มเสี่ยงต่อโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูง ได้รับการปรับเปลี่ยนพฤติกรรม ตัวชี้วัด : |
0.00 |
ผู้เข้าร่วมโครงการ
| กลุ่มเป้าหมาย | จำนวนที่วางไว้(คน) | จำนวนที่เข้าร่วม(คน) | |
|---|---|---|---|
| จำนวนกลุ่มเป้าหมายทั้งหมด | 160 | ||
| กลุ่มเป้าหมาย | จำนวนที่วางไว้(คน) | จำนวนที่เข้าร่วม(คน) | |
| กลุ่มเป้าหมายจำแนกตามช่วงวัย | |||
| กลุ่มเด็กเล็กและเด็กก่อนวัยเรียน | - | ||
| กลุ่มเด็กวัยเรียนและเยาวชน | - | ||
| กลุ่มวัยทำงาน | 80 | ||
| กลุ่มผู้สูงอายุ | - | ||
| กลุ่มเป้าหมายจำแนกกลุ่มเฉพาะ | |||
| กลุ่มหญิงตั้งครรภ์และหญิงหลังคลอด | - | ||
| กลุ่มผู้ป่วยโรคเรื้อรัง | - | ||
| กลุ่มคนพิการและทุพพลภาพ | - | ||
| กลุ่มประชาชนทั่วไปที่มีภาวะเสี่ยง | 80 | ||
| สำหรับการบริหารหรือพัฒนากองทุนฯ [ข้อ 10(4)] | - |
บทคัดย่อ*
ปัญหาอุปสรรคและข้อเสนอแนะ
| ปัญหาและอุปสรรค | สาเหตุ | ข้อเสนอแนะ |
|---|---|---|
ส่วนที่ 3 ประเมินคุณค่าโครงการ
โครงการปรับพฤติกรรม เปลี่ยนชีวิต พิชิตโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูง ตามวิถีชุมชนปิยามุมัง ปีงบประมาณ ๒๕๖๓ จังหวัด ปัตตานี
รหัสโครงการ 63-l3045-1-02
ได้ดำเนินกิจกรรมตามที่เสนอไว้เสร็จสมบูรณ์เรียบร้อยแล้ว
( นางสารอ มูหะมะสาเล็ม (ผอ.รพ.สต.) )
ผู้รับผิดชอบโครงการ
......./............/.......