กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

จากการสำรวจสภาวะสุขภาพช่องปากระดับประเทศพบว่า เด็กอายุ ๑๒ ปี ซึ่งเป็นตัวชี้วัดผลการดำเนินงานในกลุ่มเด็กประถมศึกษามีสภาวะการเกิดโรคฟันผุค่อนข้างคงที่ โดยมีสัดส่วนผู้เป็นโรคฟันผุ ร้อยละ ๕๓.๙ ,๕๗.๓ และ๕๖.๘๗ ค่าเฉลี่ยฟันผุ ผุ อุด ถอน ๑.๕๕ , ๑.๖๔ และ๑.๕๕ซี่ต่อคนในปี๒๕๓๗, ๒๕๔๔ และ ๒๕๕๐ตามลำดับปัจจัยที่ทำให้เด็กกลุ่มนี้มีสภาวะการเกิดโรคฟันผุค่อนข้างคงที่คือการเข้าถึงบริการทันตกรรมป้องกันที่เพิ่มขึ้นอย่างชัดเจน จากการสำรวจสภาวะทันตสุขภาพแห่งชาติ ปี ๒๕๕๐ พบว่า เด็กอายุ ๑๒ ปีได้รับการเคลือบหลุมร่องฟันเพิ่มขึ้นจากร้อยละ๔.๕ใน พ.ศ. ๒๕๔๓-๒๕๔๔ เป็นร้อยละ ๑๒.๗ ซึ่งปัจจัยที่ทำให้การบริการเพิ่มมากขึ้น คือการมีบริการเคลือบหลุมร่องฟันเป็นบริการในชุดสิทธิประโยชน์ทั้งนี้ปัจจัยที่ส่งผลให้เด็กมารับบริการเพิ่มมากขึ้นจากการประชาสัมพันธ์การเคลือบหลุมร่องฟัน ในโครงการยิ้มสดใสเด็กไทยฟันดีซึ่งเป็นผลกระทบที่ทำให้ประชาชนให้ความสนใจในการรับบริการมากขึ้นเนื่องจากโครงการได้สนับสนุนกิจกรรมส่งเสริมทันตสุขภาพในโรงเรียนอย่างเป็นรูปธรรมซึ่งวิธีการป้องกันการเกิดโรคฟันผุในฟันกรามแท้ซี่ที่หนึ่ง คือต้องเริ่มต้นนับตั้งแต่ฟันเริ่มขึ้นมาในช่องปากคือ อายุ ๖ ปี และหากต้องการป้องกันไม่ให้เกิดการผุจะต้องให้บริการเคลือบหลุมร่องฟันตั้งแต่ในกลุ่มนี้(ป. ๑)และฟันซี่นี้จะขึ้นเต็มที่โดยที่อยู่ในแนวการบดเคี้ยวอาหาร (occlusal plane) เมื่อเด็กอายุ ๘ ปี (ชั้น ป. ๓)ซึ่งการติดตามคุณภาพการยึดติดแน่นเป็นการประเมินประสิทธิภาพในการป้องกันโรคได้ในช่วงวัยนี้และจะทำให้สามารถเคลือบหลุมร่องฟันซ้ำในกรณีที่มีการหลุดออกหรือมีแนวโน้มจะเกิดฟันผุในกรณีของเด็กอายุ ๑๒ ปี จะมีฟันกรามแท้ซี่ที่ ๒ ซึ่งเป็นฟันกรามที่ขึ้นถัดจากฟันกรามแท้ซี่ที่ ๑ เข้าไป โดยที่จะเกิดการผุที่ด้านบดเคี้ยวของฟันซี่นี้ในเด็กอายุ ๑๒ ปี เช่นเดียวกับกรณีฟันกรามแท้ซี่ที่ ๑ในเด็ก ป. ๑ การสำรวจพ.ศ. ๒๕๔๙-๕๐ พบว่า ฟันกรามแท้ซี่ที่ ๒ มีการผุไปแล้วร้อยละ ๑๒ แม้ว่าจะเป็นช่วงวัยที่ฟันเริ่มขึ้นก็ตาม การตรวจสุขภาพช่องปากเด็กในชั้น ป. ๑ ป. ๓ และ ป. ๖ เป็นกลุ่มอายุดัชนีที่หากสามารถติดตามเฝ้าระวังและให้บริการทันตกรรมป้องกันด้วยการเคลือบหลุมร่องฟันในฟันกรามทั้ง ๒ ซี่นี้จะทำให้รักษาฟันของเด็กซึ่งยังประโยชน์ในการบดเคี้ยวอาหารตลอดช่วงชีวิต การเคลือบหลุมร่องฟัน(Sealant)พร้อมกันนี้ เพื่อให้เกิดประโยชน์สูงสุดในการป้องกันฟันผุ ฟันที่ได้รับการเคลือบหลุมร่องฟันแล้ว ยังจำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องได้รับการดูแลทำความสะอาดและได้รับฟลูออไรด์อย่างสม่ำเสมอ มาตรการที่เหมาะสม คือ การแปรงฟันด้วยยาสีฟันผสมฟลูออไรด์ ทุกวัน ซึ่งเป็นกระบวนการสร้างสุขนิสัยที่ต้องเริ่มดำเนินการตั้งแต่เด็กวัยก่อนเรียน ซึ่งเป็นช่วงที่ฟันแท้กำลังจะขึ้น ไปจนถึงเด็กวัยประถมศึกษา และสร้างสุขนิสัยในการดูแลรักษาสุขอนามัยส่วนตัวให้แก่เด็ก เป็นการเตรียมความพร้อมให้เจริญเติบโตเป็นผู้ใหญ่ที่มีความรับผิดชอบต่อตนเองในอนาคตและเพื่อให้มีการดำเนินการส่งเสริมทันตสุขภาพช่องปากในโรงเรียนอย่างต่อเนื่อง


จากผลการดำเนินงานโครงการเคลือบหลุมร่องฟันเด็กกลุ่มวัยเรียนประถมศึกษาปีที่ ๑ ปีที่ ๓ ปีที่ ๖ ในปีการศึกษา๒๕๕๗ และ ๒๕๕๘ ของโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านลือมุที่ผ่านมา สรุปว่าเด็กนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ ๖ ในปีการศึกษา๑๕๕๗ มีอัตราฟันผุร้อยละ๖๓.๘ ปีการศึกษา๒๕๕๘ มีอัตราฟันผุร้อยละ๕๙.๐ลดลงจากปีการศึกษา ๒๕๕๗ ร้อยละ 4.8 ซึ่งเป็นแนวโน้มลดลงที่ดีขึ้น
ดังนั้นโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านลือมุจึงได้คิดที่จะกระตุ้นความสนใจของเด็กให้หันมาสนใจและให้ความรู้ทันตอนามัยเรื่องสุขภาพและสุขภาพช่องปากมากขึ้น โดยจัดกิจกรรมเคลือบหลุมร่องฟัน เน้นการมีส่วนร่วม สอดแทรกไปกับความรู้ต่างๆ เพื่อให้เด็กได้รู้สึกว่าเรื่องต่างๆเหล่านี้ไม่ได้ไกลตัวและยากอย่างที่คิดและเพื่อให้เด็กนักเรียนที่เข้าร่วมกิจกรรมสามารถนำความรู้และประสบการณ์ไปเผยแพร่ยังกลุ่มเพื่อนตลอดจนผู้ใกล้ชิดต่อไป