กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

3. สถานการณ์

จากการสำรวจสุขภาพประชาชนไทยโดยการตรวจร่างกาย พบว่าความชุกของผู้มีระดับน้ำตาลในเลือด ผิดปกติ และโรคเบาหวานในประชากรอายุตั้งแต่ 15 ปีขึ้นไป มีแนวโน้มของความชุกจะไม่เพิ่มขึ้นมาก แต่พบว่าผู้ป่วยทั้งเบาหวาน และความดันโลหิตสูง มีแนวโน้มที่จะมีภาวะแทรกซ้อนสูงขึ้น ทั้งภาวะแทรกซ้อนหลอดเลือดสมอง ภาวะแทรกซ้อนหลอดเลือดหัวใจ และภาวะแทรกซ้อนทางไต โดยเฉพาะภาวะแทรกซ้อน ทางไตในผู้ป่วยความดันโลหิตสูงที่เพิ่มขึ้นมากกว่า 2 เท่าตัวในช่วง 5 ปีที่ผ่านมา นอกเหนือจากสาเหตุจากระยะเวลาในการเจ็บป่วย ที่นานขึ้นแล้ว การเข้าถึงบริการ และคุณภาพการบริการก็เป็นปัจจัยสำคัญต่อผลลัพธ์ทางสุขภาพ จากการวินิจฉัยที่ถูกต้องทันเวลา และให้การรักษาส่งต่อที่เหมาะสม และปัจจัยเสียงที่เพิ่มขึ้น พฤติกรรมเสี่ยงที่เป็นปัจจัยหลักร่วมต่อการเกิดโรคเรื้อรังคือ การสูบบุหรี่ การบริโภคแอลกอฮอล์ การบริโภคอาหาร ผักและผลไม้ไม่เพียงพอ บริโภคไขมันและโซเดียมเกิน ภาวะอ้วน และการเคลื่อนไหวออกกำลังกายไม่เพียงพอ
สำหรับสาเหตุของความดันโลหิตสูงนั้นยังไม่ทราบ สาเหตุที่แน่ชัด แต่พบว่าสัมพันธ์กับกรรมพันธุ์และพฤติกรรม การใช้ชีวิตของผู้ป่วย นั่นคือ ทานอาหารไม่มีคุณภาพ มันๆ ทอดๆ เค็ม ขาดการออกกำลังกายที่เพียงพอ น้ำหนักเกิน สูบ บุหรี่ ดื่มแอลกอฮอล์ เครียด อายุมากขึ้น ฯลฯ ความดันโลหิต สูงไม่แสดงอาการเช่นเดียวกับเบาหวาน แต่ที่พบทั่วไปคือ ปวด ศีรษะบริเวณท้ายทอย ส่วนใหญ่จะเป็นในช่วงเช้า นอกจากนี้ อาจมีอาการอื่นร่วมด้วย เช่น คลื่นไส้ อาเจียน เวียนหัว ใจสั่น เหนื่อยง่าย เลือดกำเดาออก ปัสสาวะเป็นเลือด ตาพร่า มัว เป็นต้น แม้ความดันโลหิตสูงจะดูเหมือนเป็นปัจจัยเสี่ยงต่อ โรคร้ายแรงอื่น ๆ มากกว่าเป็นตัวโรคเสียเอง ผู้ป่วยและ ผู้ที่มีความเสี่ยงต่อความดันโลหิตสูงจึงควรดูแลสุขภาพตัวเอง ปรับพฤติกรรมการใช้ชีวิต เพื่อลดความเสี่ยงและควบคุมความ ดันโลหิตให้อยู่ในเกณฑ์ปกติ ข้อควรปฏิบัติจึงได้แก่ (1) การ บริโภคอาหารที่มีคุณภาพและรักษาน้ำหนักไม่ให้มากเกินไป หลีกเลี่ยงอาหารมัน ทอด รับประทานผักผลไม้ให้มากขึ้น ที่สำคัญคือ งดอาหารเค็ม (2) บริหารความเครียด พักผ่อน ให้เพียงพอ (3) ออกกำลังกายอย่างเพียงพอและสม่ำเสมอ (4) งดปัจจัยเสี่ยงสุขภาพ โดยเฉพาะการสูบบุหรี่ และดื่ม แอลกอฮอล์ (5) ในกรณีผู้ป่วยที่ต้องกินยาลดความดัน เนื่องจากความดันโลหิตสูงไม่สามารถรักษาให้หายได้ เพียงใช้ ยาควบคุมอาการ เพื่อลดความเสี่ยงที่จะมีภาวะแทรกซ้อน ทางหลอดเลือดในอวัยวะต่างๆ ดังนั้น จึงควรพบแพทย์อย่าง สม่ำเสมอ และไม่ควรงดยาโดยไม่ปรึกษาแพทย์ รับมืออย่างไรกับภัยเงียบ ทั้งเบาหวานและความดันสูงโลหิตต่างเป็นภาวะผิดปกติ เรื้อรัง รักษาไม่หาย ที่ส่งผลสะเทือนต่อการทำงานของอวัยวะ อื่นๆ อย่างเงียบงัน แม้จะมีการประกาศให้วันที่ 17 พฤษภาคม ของทุกปีเป็น วันความดันโลหิตสูงโลก และวันที่ 14 พฤศจิกายน ของทุกปีเป็น วันเบาหวานโลก แล้วก็ตาม เสียงป่าวร้องให้ ระวังภัยทั้งสองปัจจัยเสี่ยง ก็ยังคงดูเหมือนเป็นเสียงเตือนแว่วๆ ในหมู่ประชาชนคนไทย ความเคลื่อนไหวล่าสุดคือ กระทรวง สาธารณสุขในฐานะเจ้าภาพ ได้จัดให้มีโครงการรณรงค์คัดกรอง เบาหวาน ความดันโลหิตสูงฯ ทำการตรวจสุขภาพเชิงรุกให้กับ ประชาชนที่มีอายุ 35 ปีขึ้นไป เพื่อคัดกรองหาโรคเบาหวาน และความดันโลหิตสูงให้ครอบคลุมไม่น้อยกว่าร้อยละ 90จําแนก เป็นกลุ่มปกติ กลุ่มเสี่ยง กลุ่มป่วย และกลุ่มป่วยที่มีภาวะแทรกซ้อน เพื่อสร้างกระแสตื่นตัวให้ประชาชนทราบ ภาวะสุขภาพและปัจจัยเสี่ยง ส่งผลถึงการตัดสินใจปฏิบัติการ ลดปัจจัยเสี่ยงที่เหมาะสมและต่อเนื่อง15 อย่างไรก็ดี ปัจจัยสำคัญที่จะทำให้ “ฆาตกร” เงียบทั้ง สองชนิดหมดความหมายคือ การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการใช้ ชีวิตของคนในสังคมปัจจุบัน ให้สมดุล สอดคล้องกับวิถีชีวิต สมัยใหม่อย่างไม่เป็นภัยกับร่างกาย โดยการใส่ใจเลือกบริโภค อาหารเพื่อสุขภาพ การออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ การใส่ใจ ดูแลระดับความตึงเครียดทางอารมณ์และจิตใจ และหาก ร่างกายมีความผิดปกติ ต้องเอาใจใส่และเท่าทันต่อสัญญาณ การเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้น จากนั้นรีบปรึกษาแพทย์เพื่อรับ คำแนะนำในการรักษาอย่างทันท่วงที เพียงเท่านี้ ชีวิตเราก็ คงจะเดินคนละเส้นทางกับ “ฆาตกร” เงียบทั้งสอง
ดังนั้น กลุ่มงานบริการด้านปฐมภูมิและองค์รวม โรงพยาบาลกรงปินัง ได้ตระหนักถึงความสำคัญและความจำเป็นของการส่งเสริมสุขภาพและป้องกันโรคด้วยหลัก 3อ 2 ส จึงได้จัดทำโครงการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพ กลุ่มเสี่ยงเบาหวานและความดันโลหิตสูง ในพื้นที่ ม.7ตำบลกรงปินัง อำเภอกรงปินัง จังหวัดยะลา ปีงบประมาณ 2564 เพื่อให้ประชาชนมีความรู้ ความเข้าใจ เกี่ยวกับการปรับเปลี่ยนสุขภาพ ลดเสี่ยง ลดอ้วน ป้องกันโรค ด้วยหลัก 3 อ 2 สเน้นออกกำลังกาย การบริโภคอาหาร ที่ถูกต้องเหมาะสม อีกทั้งเป็นแบบอย่างในการออกกำลังกายแก่ประชาชน ตลอดจนเป็นผู้มีสุขภาพอนามัยที่ดีร่างกายและจิตใจ