กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

3. สถานการณ์

หลักการและเหตุผล
รายงานเมื่อวันที่ 18 ก.ย. 2560 ว่ายูนิเซฟและสำนักงานสถิติแห่งชาติได้เผยแพร่ผลสำรวจสถานการณ์เด็กและสตรีในจังหวัดชายแดนใต้ โดยระบุว่า จังหวัดชายแดนใต้ของประเทศไทยมีอัตราของเด็กที่ประสบภาวะทุพโภชนาการมากที่สุด เมื่อเทียบกับภูมิภาคอื่น ๆ ของประเทศ ผลสำรวจสถานการณ์เด็กและสตรีรายจังหวัด ซึ่งจัดทำโดยสำนักงานสถิติแห่งชาติและสนับสนุนโดยยูนิเซฟ พบว่าเด็กอายุต่ำกว่า 5 ปีในจังหวัดนราธิวาส จังหวัดยะลา จังหวัดปัตตานี จังหวัดสตูล และจังหวัดสงขลา มีภาวะเตี้ยแคระแกร็น (ความสูงต่ำกว่าเกณฑ์อายุ) สูงกว่าค่าเฉลี่ยของประเทศ โดยในจังหวัดนราธิวาสมีเด็กอายุต่ำกว่า 5 ปี ที่มีภาวะเตี้ยแคระแกร็นสูงถึงร้อยละ 29 เมื่อเทียบกับค่าเฉลี่ยของประเทศซึ่งอยู่ที่ร้อยละ 11 ในขณะที่จังหวัดยะลา ปัตตานี สตูล และสงขลา อัตรานี้อยู่ที่ร้อยละ 21 ร้อยละ 19 ร้อยละ 17 และร้อยละ 13 ตามลำดับ
นายโธมัส ดาวิน ผู้แทนองค์การยูนิเซฟ ประเทศไทยกล่าวว่า “ปัญหานี้น่าเป็นห่วงมากเพราะ
มันหมายความว่า เด็กที่อยู่ในจังหวัดเหล่านี้ไม่ได้รับสารอาหารที่มีประโยชน์อย่างต่อเนื่องเป็นเวลานาน การขาดสารอาหารทำให้การเจริญเติบโตทางร่างกายและการพัฒนาสมองของเด็กต้องหยุดชะงัก ซึ่งเป็นสิ่งที่ไม่สามารถเรียกกลับคืนมาได้ ทั้งหมดนี้ส่งผลเสียในระยะยาวต่อตัวเด็กเองและสังคมโดยรวม”นอกจากนี้ อัตราของเด็กอายุต่ำกว่า 5 ปีที่มีภาวะผอมแห้งหรือภาวะทุพโภชนาการเฉียบพลันในจังหวัดชายแดนใต้ก็สูงกว่าค่าเฉลี่ยของประเทศเช่นกัน อัตรานี้สูงสุดในจังหวัดปัตตานีเมื่อเทียบกับจังหวัดอื่นๆ ในชายแดนใต้ คือร้อยละ 13 ตามด้วยจังหวัดนราธิวาสที่ร้อยละ 11 ในขณะที่ค่าเฉลี่ยของประเทศอยู่ที่ร้อยละ 5 (เว็บไซต์ข่าวสด )การบริโภคอาหารไม่สมดุลทำให้ขาดวิตามินและเกลือแร่ แต่ได้รับไขมันและคาร์โบไฮเดรตเกิน เป็นเหตุให้เด็กไทยในเมืองมีความเสี่ยงสูงต่อการด้อยพัฒนาการทางกายและสมอง
ด้วยสภาพปัญหาดังกล่าว บริบทขององค์การบริหารส่วนตำบลบ้านควนเป็นสังคมที่กึ่งเมืองกึ่งชนบท และบริบทของชุมชนนั้นเป็นสังคมที่มีการสื่อสาร สองภาษาโดยได้รับวัฒนธรรมมาจากประเทศมาเลเซียเพราะเป็นจังหวัดที่มีเขตแดนติดกับประเทศมาเลเซีย โดยภาษาที่ใช้เป็นภาษามาลายู โดยผู้สูงอายุบางกลุ่มพูดภาษาไทยไม่คล่อง อีกทั้งคนในวัยกลางคนได้ไปทำงานที่ประเทศมาเลเซีย ทิ้งบุตรหลานให้อยู่กับปู่ย่า ตา ยาย ทำให้เด็กที่อยู่ในเขตความรับผิดชอบ อีกทั้งโดยส่วนใหญ่ผู้ปกครองมีอาชีพเกษตรกรทำสวนยางพารา อาชีพค้าขายทำให้ช่วงเช้าเป็นเวลาเร่งรีบทำให้เด็ก มีพฤติกรรมไม่ได้รับประทานอาหารเช้า ทำให้เด็กบางกลุ่มมีน้ำหนักต่ำกว่าเกณฑ์ทั้งนี้อาหารถือว่าเป็นสิ่งสำคัญต่อการเจริญเติบโตของเด็กในทุกด้านและที่สำคัญเด็กในวัย ๐-๗๒ เดือนนับเป็นช่วงวัยทองของการเจริญเติบโต ทั้งด้านอารมณ์ สติปัญญา และพัฒนาการทางด้านร่างกาย การรับประทานอาหารเช้าที่มีประโยชน์ถือเป็นเรื่องสำคัญ อาหารเช้าเป็นอาหารมื้อสำคัญกว่ามื้ออื่น ๆ เพราะการกินอาหารเช้าจะช่วยเติมท้องที่ว่างมาทั้งคืนของเราให้เต็ม ทำให้เรามีพลังที่จะทำงานต่าง ๆ อย่างมีประสิทธิภาพ โดยเฉพาะพลังสมองที่เกี่ยวข้องกับความจำ การเรียนรู้ ความกระตือรือร้นแต่ผู้ปกครองส่วนใหญ่ไม่ให้ความสำคัญเพราะคิดว่าช่วงเช้าร่างกายยังไม่ต้องการอาหารส่วนใหญ่จะซื้อ ข้าวเหนียวไก่ทอดขนมกรุบกรอบพวกน้ำหวานให้ลูกกินในตอนเช้า ทั้งนี้มีผลการวิจัยพบว่าเด็กนักเรียนที่กินอาหารเช้าไปโรงเรียนจะเรียนและทำงานได้ดีกว่าเด็กที่ไม่กินอาหารเช้า ซึ่งจะเหนื่อยเร็วกว่า หงุดหงิดง่ายกว่า และจะมีปฏิกิริยาตอบโต้กับสิ่งต่าง ๆ ได้ช้ากว่าด้วย เรื่องนี้เป็นจุดที่ทำให้ทางโรงเรียน (เริ่มตั้งแต่เด็กอนุบาล) ของอเมริกาหันมาให้ความสนใจกับพฤติกรรมการกินอาหารเช้าของครอบครัวเด็ก ๆถึงขั้นจัดให้เดือน กันยายนเป็น "Better Breakfast Month" (เดือนแห่งการกินอาหารเช้าที่ดีขึ้น)
ความพลังงานและสารอาหารจากอาหารเช้า
วันหนึ่งๆ ลูกควรได้รับอาหารให้ครบ ๕ หมู่ มีความหลากหลาย ปริมาณเพียงพอเหมาะสมกับอายุของลูก เช่น ลูกวัย ๑-๓ ขวบ ควรได้รับข้าวหรืออาหารประเภทแป้งอย่างอื่นๆ วันละ ๓-๔ ทัพพีเมื่อโตขึ้นอีกหน่อยในช่วง ๓-๕ ปี ก็ควรเพิ่มเป็นวันละ ๔-๕ ทัพพี เนื้อสัตว์ก็เช่นเดียวกัน เด็กเล็กควรได้รับวันละอย่างน้อย ๓ ช้อนกินข้าว โตขึ้นมาหน่อย ก็ควรได้รับ ๔-๕ ช้อนกินข้าวต่อวันนอกจากนี้ อาหารประจำที่ควรได้รับทุกวันคือ ไข่วันละ ๑ ฟอง และนมวันละ ๒-๓ แก้วเด็กอายุ ๑-๓ ขวบ มีความต้องการพลังงานประมาณวันละ ๑,๐๐๐ กิโลแคลอรี และเพิ่มอีกประมาณ ๒๕๐ กิโลแคลอรี เมื่ออายุ ๔-๕ ขวบ โปรตีนก็เช่นเดียวกันความต้องการเพิ่มขึ้นเมื่ออายุมากขึ้น โดยเฉลี่ยแล้วความต้องการโปรตีนของเด็กเล็กอยู่ในช่วง ๒๐-๓๐ กรัมต่อวัน

การกระจายของพลังงานในมื้ออาหารของลูกที่เหมาะสม คือ

มื้อเช้า ๒๕% พลังงาน๒๕๐-๓๑๕กิโลแคลอรีโปรตีน๘๕ กรัม
มื้อกลางวัน ๓๕% พลังงาน๓๕๐-๔๔๐ กิโลแคลอรีโปรตีน๗-๑๑กรัม
มื้อเย็น๓๐%พลังงาน๓๐๐-๓๗๕ กิโลแคลอรีโปรตีน ๖-๙ กรัม
อาหารว่าง๑๐%พลังงาน๑๐๐-๑๒๕กิโลแคลอรีโปรตีน ๒-๓ กรัม

จากสภาพปัญหาที่เกิดขึ้นที่ศูนย์พัฒนาเด็กเล็กบ้านทุ่งวิมานชัยพัฒน์ พบว่าโดยส่วนใหญ่ผู้ปกครองไม่ให้ความสำคัญกับการรับประทานอาหารเช้าของเด็กนักเรียนที่มาเรียนที่ศูนย์ ส่วนใหญ่จะใส่ขนมมาในกระเป๋าเด็ก และขนมส่วนใหญ่เป็นขนมที่ไม่มีประโยชน์ และพบว่ามีเด็กที่มีภาวะเสี่ยงน้ำหนักไม่ถึงเกณฑ์ จำนวน12 คน และอีกกลุ่มคือเด็กที่มีภาวะอ้วนหรือน้ำหนักมากจากการรับประทานอาหารประเภทขนมกรุปกรอบและน้ำหวาน จำนวน 6 คน และเด็กที่ไม่ยอมทานอาหารเช้าจำนวน 3 คน โดยรวมจำนวน 21 คน โดยที่ศูนย์พัฒนาเด็กเล็กบ้านทุ่งวิมานชัยพัฒน์มีเด็กปฐมวัยทั้งหมด 100 คนในปีการศึกษา 2565 และจากผลการดำเนินการในปีที่ผ่านมาตามวัตถุประสงค์ข้อที่ 1 เพื่อลดจำนวนเด็กที่มีภาวะโภชนาการต่ำกว่าเกณฑ์ ปรากฎว่า นักเรียนมีนำ้หนักผ่านเกณฑ์เพิ่มขึ้น จำนวน 10 คน จากจำนวน 15 คน คิดเป็นร้อยละ 66.66 จากข้อมูลข้างต้น ศูนย์พัฒนาเด็กเล็กบ้านทุ่งวิมานชัยพัฒน์ เล็งเห็นถึงความสำคัญในการส่งเสริมให้เด็กมีพัฒนาการด้านร่างกาย อารมณ์ จิตใจ สังคมและสติปัญญาที่เหมาะสมกับวัย ตามหลักสูตรการศึกษาปฐมวัย พ.ศ. 2560 โดยมีหนึ่งในจุดมุ่งหมาย คือ ให้เด็กปฐมวัยมีร่างกายเจริญเติบโตตามวัย แข็งแรง และมีสุขภาพดี ตามหลักสูตรศึกษาปฐมวัย สำหรับเด็กอายุต่ำกว่า 3 ปี และให้เด็กมีร่างกายเจริญเติบโตตามวัย แข็งแรง และมีสุขนิสัยที่ดี ตามหลักสูตรการศึกษาปฐมวัยสำหรับเด็กอายุ 3 – 5 ปี และสอดคล้องกับแผนพัฒนาจังหวัดสตูล 5 ปี (พ.ศ. 2566 - 2570) ประเด็นการพัฒนา ที่ 2 การพัฒนาคนคุณภาพ สังคมแห่งความสงบเรียบร้อย สันติสุข และระบบบริการรัฐ ที่มีประสิทธิภาพสูง เพื่อส่งเสริมการพัฒนาประชาชนคุณภาพรองรับการเติบโตของจังหวัดในทุกมิติ และเพื่อส่งเสริมการพัฒนาบริการของรัฐที่มีคุณภาพ เข้าถึงการบริการประชาชน เป็นที่พึงพอใจของประชาชน