กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

4. วัตถุประสงค์และตัวชี้วัด

จากรายงานสถานการณ์ผู้สูงอายุไทย พ.ศ.2563 ซึ่งจัดทำโดยมูลนิธิสถาบันวิจัยและพัฒนาผู้สูงอายุไทย (มส.ผส.) ระบุว่าโครงสร้างอายุของประชากรไทยได้เปลี่ยนไปอย่างมากในรอบครึ่งศตวรรษที่ผ่านมาจากประชากรเยาว์วัยมาเป็นประชากรสูงวัย ในปี 2565 นี้ประเทศไทยกำลังจะกลายเป็น “สังคมสูงอายุอย่างสมบูรณ์” ซึ่งสถานการณ์ผู้สูงอายุจังหวัดพัทลุง ปี 2563-2565 พบว่า ผู้สูงอายุมีแนวโน้มเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่องทุกปี ร้อยละ 21.29,22.05 และ 22.56 ตามลำดับ ซึ่งมากกว่าระดับประเทศ (ร้อยละ 17.35,17.81 และ 18.5) ผลการคัดกรองผู้สูงอายุในพื้นที่รับผิดชอบโรงพยาบาลตะโหมดจำแนกตามความสามารถในการทำกิจวัตรประจำวัน ปีงบประมาณ 2565 พบว่า ผู้สูงอายุส่วนใหญ่อยู่ในกลุ่มติดสังคม ร้อยละ 97.20 รองลงมาเป็นผู้สูงอายุติดบ้าน ร้อยละ 1.89 และกลุ่มติดเตียง ร้อยละ 0.91 ตามลำดับ (ข้อมูล HDC ณ วันที่ 14 ธันวาคม 2565) ซึ่งวิธีการดูแลผู้สูงอายุทั้ง 3 กลุ่ม มีความแตกต่างกัน ต้องใช้ความรู้ความสามารถของบุคลากรสาธารณสุข พยาบาลผู้ดูแลใกล้ชิดกับผู้สูงอายุ ในการพิจารณารูปแบบการดูแล ที่สอดคล้องกับสุขภาพ วิถีชีวิต เศรษฐานะของผู้สูงอายุแต่ละบุคคล โครงสร้างประชากรไทยที่เข้าสู่สังคมผู้สูงอายุจะส่งผลต่อการพัฒนาของประเทศ เนื่องจากการลดลงของจำนวนและสัดส่วนของประชากรวัยแรงงานจะกระทบศักยภาพการผลิต นอกจากนี้การก้าวเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุจะส่งผลให้ภาระค่าใช้จ่ายด้านสุขภาพเพิ่มขึ้น เนื่องจากกลุ่มผู้สูงอายุมีแนวโน้มที่จะเจ็บป่วยด้วยโรคเรื้อรัง และมีโรคที่เกี่ยวเนื่องกับความเสื่อมถอยของร่างกายส่งผลให้รายจ่ายด้านสุขภาพของประเทศไทยเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง โดยมีปัจจัยร่วมที่สำคัญ 2 ปัจจัย คือ ค่าใช้จ่ายทางสุขภาพที่สูงขึ้นตามอายุ และค่าใช้จ่ายด้านสุขภาพ “ก่อนการเสียชีวิต” นอกจากนี้ยัง พบว่า ผู้สูงอายุไทยร้อยละ 95 มีความเจ็บป่วยด้วยโรคหรือมีปัญหาสุขภาพ อาทิ โรคความดันโลหิตสูง โรคเบาหวาน ข้อเข่าเสื่อม โรคซึมเศร้า พิการและติดบ้าน/ติดเตียง ในการเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุจะทำให้เกิดผลกระทบในเรื่องเศรษฐกิจมากพอควร รัฐบาลจึงได้มีพระราชบัญญัติผู้สูงอายุ พ.ศ.2546 เพื่อให้ผู้สูงอายุมีสิทธิได้รับการคุ้มครอง ส่งเสริมและสนับสนุนตามกฎหมาย เพื่อคุณภาพชีวิตที่ดีได้รับปัจจัยพื้นฐานในการดำรงชีวิตอย่างมีคุณค่าและศักดิ์ศรี โดยกระทรวงสาธารณสุข มีนโยบายส่งเสริมสุขภาพผู้สูงอายุและผู้พิการ ซึ่งได้กำหนดไว้ว่า “ภายในทศวรรษต่อไป คนไทยทุกคนจะมีสุขภาพแข็งแรงเพิ่มขึ้น และภายใน 10 ปี อายุคาดเฉลี่ยเมื่อแรกเกิด ไม่น้อยกว่า 85 ปี อายุคาดเฉลี่ยของการมีสุขภาพดี ไม่น้อยกว่า 75 ปี จากภาวะนี้ทำให้เกิดความตื่นตัวและเตรียมการเพื่อรองรับและการให้การดูแลประชากรกลุ่มนี้มากขึ้น การดูแลและส่งเสริมสุขภาพผู้สูงอายุนับว่าเป็นภารกิจที่สำคัญสำหรับครอบครัว ชุมชนและสังคมโดยรวม ดังนั้น ความร่วมมือจากภาคีเครือข่ายทั้งองค์การปกครองส่วนท้องถิ่น ภาคสังคม เอกชน ภาคประชาชนที่เกี่ยวข้อง ในการจัดสภาพแวดล้อมที่เหมาะสม จะช่วยลดความเสี่ยงต่อการเกิดอุบัติเหตุในผู้สูงอายุได้
จากปัญหาและสถานการณ์ดังกล่าว โรงพยาบาลตะโหมด จึงได้จัดทำโครงการส่งเสริมสุขภาพผู้สูงอายุตามแนวทางชะลอชรา ชีวายืนยาว ปี 2566 ขึ้น เพื่อเตรียมความพร้อมผู้สูงอายุ และการเข้าสู่สังคมสูงอายุ ผู้สูงอายุมีทักษะกาย ใจ มีพฤติกรรมสุขภาพที่พึงประสงค์ และมีความรอบรู้ด้านสุขภาพ (Health Literacy) มีสุขภาวะที่ดี ลดค่าใช้จ่ายด้านบริการสุขภาพ รองรับสังคมผู้สูงอายุในปัจจุบันและอนาคต