กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

3. สถานการณ์

ในปัจจุบันการเปลี่ยนแปลงของสังคม เทคโนโลยี และสิ่งแวดล้อม ทำให้ชีวิตของคนไทยมีความเสี่ยงต่อภัยทางสุขภาพ เสี่ยงต่อการติดเชื้อโรค และภัยอันตรายต่างๆ ในชีวิตประจำวัน เด็ก เยาวชน และประชาชนทั่วไปจำนวนไม่น้อยที่เจ็บป่วยด้วยโรคที่ป้องกันได้ โดยเฉพาะการเจ็บป่วยซึ่งเกิดจากการมีพฤติกรรมสุขภาพที่ไม่เหมาะสม ส่งผลกระทบต่อสถานการณ์และสภาพปัญหาสุขภาพของเด็กวัยเรียน วัยรุ่น จากข้อมูลรายงานของระบบ HDC กระทรวงสาธารณสุข ระหว่างปี 2563 – 2565สถานการณ์สุขภาพเด็กวัยเรียน อายุ 6-14 ปี เขตสุขภาพที่ 12 พบร้อยละเด็กวัยเรียนรูปร่างสูงดีสมส่วนร้อยละ 58.41 52.36 และ 48.17 ตามลำดับ ซึ่งยังต่ำกว่าเป้าหมายของกรมอนามัย คือไม่น้อยกว่าร้อยละ 66 เมื่อวิเคราะห์สถานการณ์ปัญหาเด็กวัยเรียนในเขตสุขภาพที่ 12 มีรูปร่างสูงดีสมส่วนยังต่ำ อันเนื่องจากปัญหาสำคัญคือภาวะทุพโภชนาการ ทั้งขาดและเกิน โดยพบเด็กวัยเรียนมีภาวะเตี้ยในปี 2563 – 2565 ร้อยละ 8.96 14.9 และ 16.79 มีภาวะเริ่มอ้วนและอ้วน 12.52 10.62 และ 13.74 ร้อยละของเด็กวัยเรียนมีภาวะผอม 5.65 4.28 และ 5.65 ตามลำดับ

สถานการณ์สุขภาพเด็กวัยเรียนในเขตรับผิดชอบของโรงพยาบาลตะโหมด อำเภอตะโหมด จังหวัดพัทลุง ปีงบประมาณ 2565 จากข้อมูลการเฝ้าระวังภาวะโภชนาการ ในระบบ HDC ภาคเรียนที่ 1 (เดือนพฤษภาคม – กรกฎาคม 2565) พบว่าเด็กวัยเรียนอายุ 6 - 14 ปี ได้รับการชั่งน้ำหนักวัดส่วนสูง จำนวนทั้งหมด 3,519 คน เด็กวัยเรียนสูงดีสมส่วน คิดเป็นร้อยละ 52.94 ภาวะเริ่มอ้วนและอ้วน ร้อยละ 15.12 เตี้ย ร้อยละ 9.09 และผอม ร้อยละ 6.65 เด็กวัยเรียนอายุ 12 ปี มีส่วนสูงเฉลี่ย เพศชาย 149.33 เซนติเมตร เพศหญิง 151.31 เซนติเมตรซึ่งปัญหาสุขภาพส่วนใหญ่เกิดจากการมีพฤติกรรมการบริโภคที่ไม่เหมาะสมตามวัย เลือกรับประทานอาหารตามความชอบเป็นหลัก โดยเฉพาะการบริโภคอาหารจานด่วน อาหารที่ปรุงประกอบด้วยวิธีการทอด ขนมกรุบกรอบ การบริโภคผักและผลไม้น้อยกว่าปริมาณที่แนะนำและการดื่มเครื่องดื่มที่มีรสหวาน รวมไปถึงขาดการออกกำลังกายอย่างต่อเนื่อง ตามนโยบายของกรมอนามัย ในปีงบประมาณ 2566 กำหนดเป้าหมายให้เด็กวัยเรียนอายุ 6 – 14 ปี ทั่วประเทศมีภาวะสูงดีสมส่วน ร้อยละ 57 สำหรับเขตสุขภาพที่ 12 กำหนดเป้าหมาย เด็กวัยเรียนสูงดีสมส่วน ร้อยละ 57 ภาวะเริ่มอ้วนและอ้วน ไม่เกินร้อยละ 10ภาวะเตี้ย ไม่เกินร้อยละ 5 และภาวะผอม ไม่เกินร้อยละ 5ซึ่งสถานการณ์ภาวะโภชนาการของเด็กวัยเรียนในพื้นที่โรงพยาบาลตะโหมดข้างต้น ยังไม่บรรลุเป้าหมายตามที่กำหนด

ดังนั้น จึงจำเป็นอย่างยิ่งที่ต้องดำเนินการเชิงรุกในการพัฒนากลไกการขับเคลื่อนงานส่งเสริมสุขภาพ เด็กวัยเรียนวัยรุ่นให้สอดรับ กับวิถีชีวิตใหม่ของสังคม (New Normal) โดยประสานความร่วมมือระหว่างหน่วยงานภาคการศึกษา สาธารณสุข รวมทั้งภาคีเครือข่ายในการพัฒนาโรงเรียน ผ่านกลไกการดำเนินงานพัฒนาโรงเรียนส่งเสริมสุขภาพต่อยอดความรอบรู้ด้านสุขภาพ เพื่อพัฒนากระบวนการส่งเสริมสุขภาพเด็กวัยเรียน และการสร้างสิ่งแวดล้อมที่เอื้อต่อการมีสุขภาพดีจากการมีส่วนร่วม ระหว่างโรงเรียน ครอบครัว ชุมชน และหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ตลอดจนการพัฒนาศักยภาพแกนนำนักเรียนด้านพฤติกรรมสุขภาพตามสุขบัญญัติแห่งชาติ โดยการปฏิบัติจะส่งผลต่อการสร้างเสริมสุขภาพ การป้องกันโรค และลดความเสี่ยงต่อการเกิดโรคและอันตรายต่อสุขภาพ ไปสู่ผลลัพธ์ให้เด็กวัยเรียน สูงดีสมส่วน มีความรอบรู้ด้านสุขภาพ (Health Literacy) และมีพฤติกรรมสุขภาพตามสุขบัญญัติแห่งชาติ ที่จะส่งเสริมให้เกิดการเรียนรู้ การตัดสินใจ และมีความสามารถในการดูแลสุขภาพตนเอง ครอบครัว และชุมชนได้อย่างเหมาะสม และเป็นผู้ใหญ่ที่มีคุณภาพในอนาคต จากเหตุผลดังกล่าว กลุ่มงานบริการด้านปฐมภูมิและองค์รวม โรงพยาบาลตะโหมด จึงได้จัดทำโครงการพัฒนาศักยภาพแกนนำนักเรียนด้านพฤติกรรมสุขภาพตามสุขบัญญัติแห่งชาติ ในสถานศึกษา เขตเทศบาลตำบลแม่ขรี ประจำปี 2566 ขึ้นเพื่อขอรับการสนับสนุนงบประมาณในครั้งนี้