กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

3. สถานการณ์

จากรายงานประจำปี ๒๕๖๕ กองโรคไม่ติดต่อ กรมควบคุมโรค ระบุว่ากลุ่มโรค NCDs (Noncommunicable diseases หรือโรคไม่ติดต่อ) เป็นปัญหาสุขภาพและการเสียชีวิตอันดับหนึ่งของประเทศไทย โดยผลการสำรวจ NHES ครั้งที่ 6 พบว่า ประชากรไทยร้อยละ 48.8 หรือเกือบครึ่งหนึ่งไม่ทราบว่าตนเองเป็นโรคความดันโลหิตสูง และ 1 ใน 3 ไม่ทราบว่าตนเองเป็นโรคเบาหวาน และไม่ทราบตัวเลขและความเสี่ยงของตนเอง โรคไม่ติดต่อเรื้อรัง ถือเป็นปัญหาสาธารณสุขที่สำคัญของประเทศ ซึ่งมีแนวโน้มเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง โดยเฉพาะโรคเบาหวาน ความดันโลหิตสูง หัวใจ หลอดเลือดสมอง มะเร็ง ฯลฯ เป็นภัยเงียบที่ส่งผลกระทบทำให้เกิดภาวะโรคแทรกซ้อนทำให้เกิดความพิการและเสียชีวิตก่อนวัยอันควร การเกิดโรคมีสาเหตุจากหลายปัจจัยเสี่ยงที่มาจากพฤติกรรมการรับประทานอาหารที่ไม่เหมาะสม ขาดการออกกำลังกาย และนำไปสู่การเจ็บป่วยแทรกซ้อน อาทิ โรคไตวายเรื้อรัง โรคหลอดเลือดสมอง โรคหัวใจและหลอดเลือด เป็นต้น ข้อมูลกลุ่มโรคไม่ติดต่อเรื้อรังจังหวัดสงขลา ปีงบประมาณ ๒๕๖๒ พบอัตราป่วยโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูง ๒๐๖,๓๐๐ราย พื้นที่อำเภอหาดใหญ่พบอัตราผู้ป่วยโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูง รวม ๕๐,๙๗๑ ราย ในตำบลทุ่งตำเสา มีอัตราป่วยโรคความดันโลหิตสูง ๑๗๙ คน และโรคเบาหวาน ๒๘๕ คน (ระบบคลังข้อมูลโรคไม่ติดต่อเรื้อรังจังหวัดสงขลา) ข้อมูลปี ๒๕๕๙ จังหวัดสงขลาพบสาเหตุการเสียชีวิต ๑๐ อันดับแรก เกิดจากโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง และในปี ๒๕๖๖ เทศบาลเมืองทุ่งตำเสา ซึ่งเป็นองค์กรที่มีบุคลากรอยู่ในวัยทำงานได้เสียชีวิตจากภาวะโรคหลอดเลือดสมอง ๒ ราย
โรคความดันโลหิตสูง ถือเป็นปัจจัยที่สำคัญที่สุดที่ก่อให้เกิดโรคหลอดเลือดสมอง เนื่องจากการหัวใจมีแรงดันเลือดสูงขึ้น ส่งผลให้ผนังหลอดเลือดขาดความยืดหยุ่น และแตกเปราะง่ายจึงเป็นสาเหตุของโรคหลอดเลือดสมองแตก การป้องกันโรคจำเป็นต้องให้ความรู้ กระตุ้นเตือน และปรับเปลี่ยนพฤติกรรมให้เหมาะสม ซึ่งผลการวิจัยระบุว่าแบบแผนความเชื่อด้านสุขภาพ (ได้แก่ การรับรู้โอกาสเสี่ยงต่อการเกิดโรคหลอดเลือดสมอง การรับรู้ความรุนแรงของการเกิด โรคหลอดเลือดสมอง การรับรู้ประโยชน์ของการป้องกันโรคหลอดเลือดสมอง การรับรู้อุปสรรคของการปฏิบัติ เพื่อป้องกันโรคหลอดเลือดสมอง การรับรู้ความสามารถของตนเองในการป้องกันโรคหลอดเลือดสมอง) มีผลต่อการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการป้องกันโรคหลอดเลือดสมอง ของผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูงได้ (กรรณิการ์ เงินดี, 2563) และการควบคุมความดันโลหิตให้ปกติอย่างสม่ำเสมอ สามารถลดโอกาสเกิดโรคอัมพฤกษ์อัมพาตได้ (สมาคมความดันโลหิตสูงแห่งประเทศไทย, 2563) รวมถึงผลการศึกษาที่ระบุว่าการป้องกันโดยการปรับเปลี่ยนปัจจัยที่ส่งเสริมให้เกิดโรค ได้แก่ ความดันโลหิตสูง ซึ่งเป็นปัจจัยเสี่ยงหลักที่ทำให้เกิดโรคหลอดเลือดสมองมากที่สุด ภาวะไขมันในเลือดสูง โรคเบาหวาน การสูบบุหรี่หรือการรับควันบุหรี่จากผู้อื่น การบริโภคเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์ และภาวะอ้วน ซึ่งบุคคลสามารถป้องกันโรคหลอดเลือดสมองได้ด้วยการเริ่มต้นดูแลเอาใจใส่สุขภาพของตนเอง โดยการหมั่นตรวจสุขภาพ และลดความเสี่ยงที่จะทำให้เกิดภาวะสมองขาดเลือด (ชลธิรา กาวไธสง และรุจิรา ดวงสงค์, 2557)
เทศบาลเมืองทุ่งตำเสา เป็นองค์กรที่มีบุคลากรรวม ๑๘๙ คน ซึ่งอยู่ในวัยทำงาน ที่มีความสำคัญในการพัฒนาเศรษฐกิจของประเทศและองค์กรปกครองท้องถิ่นเป็นอย่างมาก จากสถานการณ์ที่พบอัตราตายของบุคลากรจากภาวะหลอดเลือดสมอง ๒ ราย บ่งชี้ว่าพนักงานให้ความสำคัญกับการทำงาน ประกอบอาชีพหารายได้มากกว่าการดูแลสุขภาพตนเอง ชีวิตรีบเร่งมีความเครียดจากการทำงาน ปัจจัยภายนอกเหล่านี้ทำให้เกิดพฤติกรรมการรับประทานอาหารไม่เหมาะสม ได้แก่อาหารที่มีโซเดียมสูง อาหารที่มีไขมันสูง ดื่มเครื่องดื่มชูกำลัง จัดการความเครียดไม่เหมาะสม ดื่มเหล้า สูบบุหรี่ พฤติกรรมเหล่านี้จึงส่งผลต่อการเกิดโรค ดังนั้นงานส่งเสริมสุขภาพ ฝ่ายบริหารงานสาธารณสุขกองสาธารณสุขและสิ่งแวดล้อม เทศบาลเมืองทุ่งตำเสา จึงจัดทำโครงการ work healthwork place ขึ้นเพื่อตรวจคัดกรองความเสี่ยงด้านโรคไม่ติดต่อเรื้องรังในกลุ่มวัยทำงาน เพื่อเฝ้าระวังความเสี่ยงด้านสุขภาพของบุคลากรในองค์กร และเพื่อปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพในกลุ่มเสี่ยงโรคติดต่อไม่เรื้อรัง