กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

3. สถานการณ์

โรคหลอดเลือดสมองเป็นปัญหาสาธารณสุขที่สำคัญระดับโลก เป็นสำเหตุการเสียชีวิตอันดับ 2 ของโลก มีผู้ป่วยด้วยโรคหลอดเลือดสมองทั่วโลก จำนวน 101 ล้านคน เป็นผู้ป่วยรายใหม่ จำนวน 12 ล้านคน และเสียชีวิตจากโรคหลอดเลือดสมอง จำนวน 6.5 ล้านคน สำหรับระเทศไทย จากสถิติของกระทรวงสาธารณสุข พ.ศ. 2566 พบผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมอง จำนวน 349,126 ราย เสียชีวิต จานวน 36,214 ราย พบเพศชายมากกว่าเพศหญิง ผู้เสียชีวิตส่วนใหญ่มีอายุน้อยกว่า 70 ปี
โรคความดันโลหิตสูงเปนปจจัยเสี่ยงของการเกิดโรคหลอดเลือดสมองที่สำคัญ เป็นอันดับ 2 จากการศึกษาฟรามิงแฮม (Framingham) พบความเสี่ยงสัมพัทธ์ (Relative risk) ของการเกิดโรคหลอดเลือดสมองเมื่อปรับตามอายุ ในผู้ป่วยที่มีความดันโลหิตมากกว่า 160/95 มม.ปรอท เทากับ 3.1 ในผู้ชาย และเท่ากับ 2.9 ในผู้หญิง นอกจากนี้ พบว่า เมื่อความดันโลหิตซิสโตลิก (systolic) เพิ่มขึ้น 10 มม.ปรอท จะมีความเสี่ยงสัมพัทธ์ของการเกิดโรคหลอดเลือดสมอง เท่ากับ 1.9 ในเพศชาย และ 1.7 ในเพศหญิง การควบคุมความดันโลหิตให้อยู่ใกล้เคียงเกณฑ์ปกติมากที่สุด ไม่เกิน 140/90 มม.ปรอท ) เป็นการแก้ไขปัจจัยเสี่ยงที่จะทำให้เกิดภาวะแทรกซ้อน ซึ่งอาจใช้การปรับเปลี่ยนวิถีการดาเนินชีวิตเพียงอย่างเดียว หรือการใช้ยาร่วมดวย การปรับเปลี่ยนวิถีการดำเนินชีวิตที่สำคัญ ได้แก่การลดน้ำหนัก การจำกัด โซเดียม ไม่เกินวันละ 2,300 มก. การรับประทานอาหารเพื่อควบคุมความดันโลหิตสูง (Dietary Approaches to Stop Hypertension: DASH) การออกกำลังกาย การจำกัดแอลกอฮอล์การใช้เทคนิคการผ่อนคลาย การหยุดสูบบุหรี่ โดยผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมอง บางส่วนจะเป็นโรคความดันโลหิตสูงร่วมด้วย เพราะถ้ามีความดันโลหิตที่สูงเป็นระยะเวลานานอาจทำให้หลอดเลือดแดงตีบแคบมากขึ้นและอุดตัน เกิดหลอดเลือดสมองตีบ หรือแตก ก่อให้เกิดความผิดปกติของระบบประสาทส่วนกลาง การควบคุมความดันโลหิตในผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูงให้อยูในระดับปกติ จึงเป็นสิ่งสำคัญที่จะช่วย ป้องกันภาวะแทรกซ้อนของโรคความดันโลหิตสูง โดยเฉพาะโรคหลอดเลือดสมองได้ และจากการทบทวนวรรณกรรมเกี่ยวกับโรคความดันโลหิตสูง โรคหลอดเลือดสมอง พบว่า โรคความดันโลหิตสูงสามารถป้องกันได้ด้วยการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมเสี่ยง ซึ่งจำเป็นต้องได้ รับการส่งเสริม หรือพัฒนาให้เกิดความรอบรู้ และทักษะในการปฏิบัติตัวที่ถูกต้อง จึงเกิดการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพที่ดีได้ ดังนั้น เพื่อเป็นการสร้างเสริมความรอบรู้ด้านสุขภาพของกลุ่มผู้ป่วยความดันโลหิตสูง ให้สามารถปรับเปลี่ยนพฤติกรรม ตัดสินใจเลือก และปฏิบัติตนในการดูแลสุขภาพ เพื่อป้องกันการเกิดโรค และลดจำนวนผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองในชุมชน โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตาบลบ้านควนเคี่ยม เป็นหน่วยบริการสุขภาพระดับพื้นที่ ซึ่งมีบทบาทสำคัญในการส่งเสริมสุขภาพ ป้องกันโรค และป้องกันไม่ให้เกิดภาวะแทรกซ้อนในกลุ่มผู้ป่วยความดันโลหิตสูง จึงได้จัดทำโครงการพัฒนารูปแบบการป้องกันโรคหลอดเลือดสมองในกลุ่มเสี่ยงสูง เพื่อป้องกันโรคหลอดเลือดสมองในเขตรับผิดชอบโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตาบลบ้านควนเคี่ยม ตำบลฝาละมี อำเภอปากพะยูน จังหวัดพัทลุง เพื่อเป็นข้อมูลพื้นฐานในการส่งเสริมความรอบรู้ด้านสุขภาพ และป้องกันโรคหลอดเลือดสมองในกลุ่มเสี่ยงสูงต่อไป