กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

3. สถานการณ์

โรงเรียนบ้านทุ่งเลียบ ตั้งอยู่หมู่ที่ 1 ถนนสนามบิน – บ้านกลาง ตำบลทุ่งตำเสา อำเภอหาดใหญ่ จังหวัดสงขลา รหัสไปรษณีย์ 90110 โทรศัพท์ 0-7450-2244 เปิดทำการเรียนการสอน ตั้งแต่ชั้นระดับอนุบาล 2 – ชั้นประถมศึกษา
ปีที่ 6 มีจำนวนนักเรียนชาย 29 คน นักเรียนหญิง 31 คน รวมทั้งหมด 60 คน
ปัจจุบันความปลอดภัยของนักเรียนเป็นปัจจัยสำคัญที่ส่งผลต่อการเรียนรู้และพัฒนาของเด็กในโรงเรียน การส่งเสริมสุขภาพและความปลอดภัยรอบด้านเป็นสิ่งจำเป็นที่ต้องได้รับความร่วมมือจากทุกภาคส่วน โรงเรียนในฐานะสถานที่สำคัญที่นักเรียนใช้เวลาส่วนใหญ่จึงควรมีการดำเนินงานอย่างเป็นระบบในการสร้างความปลอดภัยทั้งด้านสุขภาพและสภาพแวดล้อม
ข้อมูลจากกระทรวงสาธารณสุขระบุว่า เด็กไทยร้อยละ 52 มีปัญหาสุขภาพช่องปาก เช่น ฟันผุ หินปูน ร้อยละ 15 มีภาวะทุพโภชนาการ และในปี 2567 มีโรคติดต่อจากเชื้อไวรัสในเด็กวัยเรียน เช่นไข้หวัดใหญ่ ไข้เลือดออก ไข้หวัด โรคมือเท้าปากจำนวนที่เพิ่มขึ้น นอกจากนี้ จากรายงานของกรมป้องกันและบรรเทาสาธารณภัยพบว่า การจมน้ำเป็นสาเหตุการเสียชีวิตอันดับหนึ่งของเด็กไทยในช่วงอายุต่ำกว่า 15 ปี โดยเฉพาะในช่วงปิดภาคเรียนที่มีอัตราการเสียชีวิตเพิ่มสูงขึ้น สถานการณ์ดังกล่าวเน้นให้เห็นถึงความสำคัญของการดำเนินการป้องกันอย่างเร่งด่วน
ทั้งนี้ นโยบายของสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน (สพฐ.) ได้มุ่งเน้นการส่งเสริมโรงเรียนปลอดภัย
(Safe School) เพื่อสร้างสภาพแวดล้อมการเรียนรู้ที่เอื้อต่อสุขภาพกายและจิตใจของนักเรียน โดยมีเป้าหมายในการลดความเสี่ยงทางสุขภาพ เพิ่มความปลอดภัยในชีวิตประจำวัน และสร้างความตระหนักรู้ให้กับนักเรียนและผู้ปกครองเกี่ยวกับปัจจัยเสี่ยงต่าง ๆ
โรงเรียนบ้านทุ่งเลียบซึ่งเป็นโรงเรียนที่ตั้งอยู่ในพื้นที่ชานเมือง ครอบครัวของนักเรียนส่วนใหญ่มีอาชีพรับจ้างโรงงาน การดำเนินชีวิตของนักเรียนและผู้ปกครองเกี่ยวข้องกับความท้าทายหลายด้าน ส่งผลให้โรงเรียนประสบปัญหาที่มีผลกระทบต่อสุขภาพและความปลอดภัยของนักเรียนอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ หนึ่งในปัญหาสำคัญคือ สุขภาพช่องปากของนักเรียนที่ไม่สมบูรณ์ จากการสำรวจพบว่านักเรียนมีปัญหาด้านสุขภาพช่องปากในทุกระดับชั้น ได้แก่ ฟันผุ เหงือกบวม เป็นต้น ตั้งแต่ระดับอนุบาล 2 ถึงระดับประถมศึกษาปีที่ 6 รวมจำนวน 31 คน คิดเป็นร้อยละ 51.66 ของนักเรียนทั้งหมด มีฟันผุหรือเหงือกอักเสบ ซึ่งเกิดจากการขาดความรู้ในการดูแลสุขภาพช่องปากอย่างถูกต้อง ประกอบกับการเข้าถึงบริการทันตกรรมในพื้นที่มีข้อจำกัด เนื่องจากระยะทางที่ห่างไกลและทรัพยากรที่ไม่เพียงพอ ปัญหานี้ส่งผลโดยตรงต่อคุณภาพชีวิตของนักเรียน ทั้งในด้านการเรียนรู้และสุขภาพโดยรวม ด้านโภชนาการของนักเรียนก็เป็นอีกปัญหาที่ต้องได้รับการแก้ไข พบว่านักเรียนโรงเรียนบ้านทุ่งเลียบมีปัญหาภาวะโภชนาการ จำนวน 15 คน คิดเป็นร้อยละ 25 ของนักเรียนทั้งหมด โดยปัญหาโภชนาการที่พบเกิดจากความรู้ด้านโภชนาการที่จำกัดในครัวเรือน รวมถึงการจัดอาหารเช้าที่ขาดความสมดุลด้านสารอาหาร การที่นักเรียนไม่ได้รับอาหารที่มีคุณค่าทางโภชนาการอย่างเหมาะสม ส่งผลต่อพัฒนาการทางร่างกายและสมอง
นอกจากนี้ สภาพแวดล้อมในโรงเรียนยังมีข้อบกพร่องที่อาจส่งผลต่อสุขภาพของนักเรียน เช่น การจัดการขยะที่ไม่เหมาะสม ห้องน้ำที่ขาดการดูแลอย่างถูกสุขลักษณะ และพื้นที่เรียนที่ไม่สะอาด ปัญหาเหล่านี้ส่งผลให้โรงเรียนกลายเป็นแหล่งสะสมของเชื้อโรค และเพิ่มความเสี่ยงในการเกิดโรคติดต่อต่าง ๆ
อีกประเด็นที่ต้องให้ความสำคัญคือ ความเสี่ยงจากการจมน้ำในเด็ก โรงเรียนตั้งอยู่ใกล้แหล่งน้ำธรรมชาติ เช่น คลองและบ่อน้ำในชุมชน ซึ่งกลายเป็นพื้นที่เสี่ยงอันตรายสำหรับนักเรียน โดยเฉพาะในช่วงฤดูฝนที่ปริมาณน้ำเพิ่มสูงขึ้น แม้โรงเรียนและชุมชนจะพยายามกำชับเรื่องความปลอดภัย แต่การขาดทักษะการว่ายน้ำและการช่วยเหลือตัวเองเมื่อเกิดเหตุการณ์ฉุกเฉินยังคงเป็นปัญหาที่ต้องได้รับการแก้ไข
สุดท้าย ปัญหาการมีส่วนร่วมของผู้ปกครองและชุมชนยังไม่เป็นไปอย่างเต็มที่ แม้ผู้ปกครองจะมีบทบาทสำคัญในการดูแลสุขภาพและความปลอดภัยของเด็ก แต่การขาดความรู้และความตระหนักในปัญหาต่าง ๆ ทำให้การแก้ไขปัญหาไม่ยั่งยืน
จากข้อมูลข้างต้นโรงเรียนบ้านทุ่งเลียบจึงจำเป็นต้องดำเนินโครงการ “โรงเรียนปลอดภัยรอบด้าน” เพื่อแก้ไขปัญหาเหล่านี้อย่างเป็นระบบ โดยเน้นการส่งเสริมสุขภาพและความปลอดภัยในทุกมิติ รวมถึงการสร้างความร่วมมือระหว่างโรงเรียน ชุมชน และผู้ปกครอง เพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิตและสร้างสภาพแวดล้อมที่เอื้อต่อการเรียนรู้ของนักเรียนในระยะยาว