กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

3. สถานการณ์

การดำเนินงาน มหัศจรรย์ 1,000 วันแรกของชีวิต ไปสู่ “ตำบลมหัศจรรย์ 1,000 วัน Plus (พลัส) สู่ 2,500 วัน” คือ ตำบลที่มีการดำเนินงานดูแล ส่งเสริมสุขภาพ และคุ้มครองสตรีและเด็กปฐมวัย ซึ่งครอบคลุมตั้งแต่หญิงวัยเจริญพันธุ์ หญิงตั้งครรภ์ และเด็กแรกเกิด – 5 ปี เพื่อส่งเสริมให้เด็กปฐมวัยไทยเติบโตเต็มศักยภาพ และมีคุณภาพชีวิตที่ดี ผ่านกลไกความร่วมมือและการมีส่วนร่วมของภาคีเครือข่ายในชุมชนและท้องถิ่น ระดับตำบล สอดคล้องนโยบายรัฐบาลขับเคลื่อนประเทศสู่เศรษฐกิจและสังคม ที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม ซึ่งสอดคล้องกับแผนพัฒนาเด็กปฐมวัย พ.ศ. 2564 – 2570 คือ เด็กปฐมวัยทุกคน ต้องได้รับการพัฒนาอย่างรอบด้านเต็มตามศักยภาพภายใต้การมีส่วนร่วมระดมทรัพยากรที่เพียงพอ
ทั้งนี้ในช่วง 1,000 วันมหัศจรรย์เป็นช่วงสำคัญ เป็นจุดเริ่มต้นของชีวิต ในการปูพื้นฐานของชีวิตคนไทยสู่อนาคตที่ดี ให้เด็กไทยฉลาด พัฒนาการสมวัย สูงสมส่วน แบ่งเป็น 3 ช่วงที่หนึ่ง 270 วันแรกระหว่างการตั้งครรภ์ เป็นช่วงเวลาสำคัญของการสร้างเซลล์สมองควบคู่กับการสร้างเส้นใยประสาทเร็วที่สุด เด็กได้รับสารอาหารที่เพียงพอและหลากหลาย เสริมธาตุไอโอดีน เหล็ก โฟลิก ช่วงที่สอง 180 วัน แรกเกิด-6เดือน เป็นช่วงที่ร่างกายและสมองของเด็กเจริญเติบโตอย่างรวดเร็ว การได้รับนมแม่ตั้งแต่ชั่วโมงแรงของชีวิต การโอบกอดและเล่นกับลูกส่งผลให้ลูกเจริญเติบโตดี มีพัฒนาการทางด้านร่างกายและอารมณ์ดี ช่วงที่สาม 550 วัน อายุ 6 เดือน-2 ปี เน้นการเป็นเด็กฉลาด มีพัฒนาการสมวัย สูงดีสมส่วน ทำด้วยการให้อาหารที่เหมาะสมตามวัย ควบคู่การดื่มนมแม่ให้นานที่สุด ส่งเสริมครอบครัวอบอุ่นเข้มแข็งด้วยกิจกรรม กิน กอด เล่น เล่า นอน เฝ้าดูฟัน และลดปัจจัยเสี่ยงที่มีผลต่อการเจริญเติบโต จะทำให้ทารกพัฒนาเป็นผู้ใหญ่ที่มีศักยภาพสูง ในที่สุดมีการดำเนินงานพัฒนาคุณภาพงานบริการสาธารณสุข มีการพัฒนาคลินิกฝากครรภ์ (ANC)คุณภาพ เพื่อส่งเสริมและพัฒนาการดูแลการตั้งครรภ์ให้มีคุณภาพป้องกันความเสี่ยงและลดภาวะแทรกซ้อนโลหิตจางและการคลอดก่อนกำหนด การฝากครรภ์ตามเกณฑ์ และการพัฒนาคลินิกเด็กสุขภาพดีเด็ก(WCC)คุณภาพทารก ได้รับการเลี้ยงดูตามวัย เด็กมีพัฒนาการสมวัย ไอคิว อีคิว ดี ทำให้เด็กเติบโดเป็นคนที่มีคุณภาพ เก่งดี มีสุข ทารกมีน้ำหนักแรกเกิดไม่น้อยกว่า 2,500 กรัม ไม่เกินร้อยละ 7 เด็กอายุ 0-5 ปีภาวะโภชนาการ สูงดี สมส่วนตามวัย ร้อยละ 66 เด็กมีภาวะเตี้ย ไม่เกินร้อยละ10 เด็กมีภาวะผอมไม่เกินร้อยละ 5 เด็กมีภาวะเริ่มอ้วนและอ้วนไม่เกินร้อยละ 9 และมีพัฒนาการสมวัย ร้อยละ 85 เด็กอายุ 3 ปี ปราศจากฟันผุ (ไม่น้อยกว่าร้อยละ 75)
จากการติดตามการดำเนินงานอนามัยแม่และเด็กในเขต ตำบล ปิตูมุดี อำเภอ ยะรัง จังหวัดปัตตานี ปีงบประมาณ 2567 พบว่าหญิงตั้งครรภ์ได้รับการฝากครรภ์ครั้งแรกก่อนอายุครรภ์ 12 สัปดาห์ ร้อยละ 65.91 ฝากครรภ์คุณภาพ 8 ครั้งตามเกณฑ์ ร้อยละ 65.91 อัตราการคลอดก่อนกำหนด ร้อยละ 4.38 ในการติดตามข้อมูลเด็กปฐมวัย พบว่า ในเด็ก 0- 5 ปี ได้รับวัคซีนครบตามเกณฑ์ ร้อยละ 15.38 มีภาวะโภชนาการสูงดีสมส่วน ร้อยละ 50.26 มีพัฒนาการสมวัย ร้อยละ 72.03 มีภาวะโลหิตจาง 40.48และผลการดำเนินงานด้านสุขภาพช่องปากในเด็กปฐมวัย พบว่าเด็ก 0-2 ปี ได้รับการตรวจสุขภาพช่องปาก ร้อยละ 23.25 และพบว่า กลุ่มเด็กอายุ 18 เดือน มีฟันผุในฟันน้ำนม ร้อยละ 8.2และ เด็ก 3-5 ปี ได้รับการตรวจสุขภาพช่องปาก ร้อยละ 41.48 และพบว่า กลุ่มเด็กอายุ 3ปีมีฟันผุในฟันน้ำนม ร้อยละ 32.47 ซึ่งบ่งชี้ว่าปัญหาสุขภาพช่องปากในเด็กเป็นปัญหาที่สำคัญอย่างหนึ่งที่ต้องได้รับการแก้ไขเนื่องจากส่งผลต่อปัญหาภาวะ เล็งเห็นความสำคัญของการส่งเสริมสุขภาพงานอนามัยแม่และเด็ก จึงได้จัดทำโครงการส่งเสริมสุขภาพอนามัยแม่และเด็กโภชนการและการเจริญเติบโตตามวัยได้
ศูนย์สุขภาพชุมชนโรงพยาบาลยะรังร่วมกับโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลปิตูมุดี ตำบลปิตูมุดี ประจำปีงบประมาณ 2568 เพื่อส่งเสริมสุขภาพและคุ้มครองสตรีและเด็กปฐมวัย ให้มีคุณภาพชีวิตที่ดี ผ่านกลไกความร่วมมือและการมีส่วนร่วมของภาคีเครือข่ายในชุมชนและท้องถิ่น ระดับตำบล