กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

3. สถานการณ์

สังคมไทยเป็นสังคมบริโภคนิยม คนไทยส่วนใหญ่ให้ความสนใจเรื่องการบริโภคมาก ชอบเสาะแสวงหาอาหารรับประทาน ไม่ว่าในวันสำคัญใดมักจะมีกิจกรรมการกินเลี้ยงอยู่เสมอ อาหารที่คนไทยนิยมรับประทานในช่วงสังสรรค์ ได้แก่ จิ้มจุ่ม หมูกระทะ สุกี้ ชาบู บาร์บีคิว และสเต๊ก การปิ้งย่างหรือต้มเนื้อหมูไม่สุก การใช้ตะเกียบคีบของดิบลงหม้อก่อนจะใช้ตะเกียบคู่เดิมนั้นคีบอาหารเข้าปาก หรือการใช้ภาชนะที่ใส่ของดิบมาใส่ของที่ปรุงแล้ว อาจทำให้เชื้อโรคหรือพยาธิต่างๆที่ติดมากับตะเกียบหรือภาชนะอื่นๆเข้าสู่ร่างกาย นอกจากนี้อาหารอีสานที่นิยมทานกันทั่วทุกภาค เช่น น้ำตก ลาบ ลาบหลู้ ที่มีการใส่เลือดหมูดิบผสม อาจก่อให้เกิดโรคได้
โรคไข้หูดับนับเป็นโรคอุบัติใหม่เกิดจากการติดเชื้อจากสัตว์สู่คน เชื้อที่เป็นสาเหตุได้แก่ เชื้อแบคทีเรียสเตร็ปโตค็อกคัส ซูอิส (Streptococcus suis) ซึ่งสามารถติดต่อได้ 2 ทาง คือ 1. ติดต่อผ่านการบริโภค พบในผู้ที่รับประทานเนื้อ เครื่องใน หรือเลือดหมูแบบปรุงไม่สุก 2. ติดต่อผ่านทางบาดแผลหรือรอยขีดข่วนบนร่างกาย มีการสัมผัสกับหมูที่ติดเชื้อ ภายหลังรับประทานหรือสัมผัสเนื้อหมูหรือส่วนประกอบของหมูที่มีเชื้อแบบสุกๆดิบ เชื้อจะเข้าไปทำให้เยื่อหุ้มสมอง และเยื่อบุหัวใจอักเสบ ผู้ป่วยมีอาการไข้สูง ปวดศีรษะอย่างรุนแรง อาเจียน ท้องเสีย และปวดเมื่อยกล้ามเนื้อ หากไม่ได้รับการรักษาอย่างทันท่วงทีประสาทหูทั้ง 2 ข้างจะถูกทำลายทำให้หูหนวกและมีอันตรายถึงชีวิตจากการติดเชื้อในกระแสเลือด ผู้ป่วยโรคไข้หูดับทั่วประเทศอาจมีจำนวนไม่มากแต่พบอัตราการเสียชีวิตของผู้ป่วยสูง ในช่วง 5 ปีที่ผ่านมาจำนวนผู้ป่วยโรคไข้หูดับมีแนวโน้มสูงขึ้น ปี พ.ศ.2560 ได้รับรายงานผู้ป่วยโรคไข้หูดับ 317 ราย เสียชีวิต 15 ราย ปี พ.ศ.2561 ได้รับการรายงานผู้ป่วยโรคไข้หูดับ 338 ราย เสียชีวิต 29 ราย ในขณะที่ปี พ.ศ.2562 ตั้งแต่เดือนมกราคม-มีนาคม ได้รับรายงานผู้ป่วยโรคไข้หูดับ 50 ราย เสียชีวิต 10 ราย โดยส่วนใหญ่พบในกลุ่มผู้สูงอายุและวัยทำงานที่มีประวัติรับประทานหมูที่ไม่ได้รับการปรุงสุก ดังนั้นโรคไข้หูดับจึงเป็นโรคอุบัติใหม่ที่ควรเฝ้าระวังอย่างใกล้ชิด
ย้อนไปประมาณ 5 ปีที่แล้ว ในเขตพื้นที่ตำบลคลองหอยโข่ง อำเภอหาดใหญ่ พบว่ามีผู้ป่วยตายด้วยโรคไข้หูดับ จำนวน 1 ราย และพบว่าในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมาร้านอาหารประเภทปิ้งย่างและบุฟเฟ่หม้อไฟได้รับความนิยมจากประชาชนในพื้นที่จำนวนมาก เพื่อป้องกันการเจ็บป่วยและเสียชีวิตที่จะเกิดขึ้น การสำรวจพฤติกรรมสุขภาพของประชาชนในเขตเทศบาลเมืองคอหงส์ที่เสี่ยงต่อการเกิดโรคไข้หูดับ จะเป็นข้อมูลสำคัญสำหรับเทศบาลเมืองคอหงส์ที่จะนำมาสู่การพัฒนาระบบสาธารณสุขให้แก่ประชาชนในท้องถิ่นได้ อีกทั้งข้อมูลดังกล่าวสามารถใช้ในการแจ้งกลับไปยังประชาชนเพื่อให้เกิดการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมให้ถูกสุขลักษณะ นอกจากนี้การให้ความรู้แก่ประชาชนโดยเฉพาะในช่วงก่อนงานเทศกาลสำคัญต่างๆให้ระมัดระวังการติดเชื้อโรคไข้หูดับ เช่น การลวก ปิ้ง หรือย่างหมูให้สุก การแยกตะเกียบหรืออุปกรณ์คีบหมูดิบออกจากหมูสุก การงดเมนูหมูสุกๆดิบๆ หรือแม้กระทั่งการระมัดระวังในการสัมผัสกับเนื้อหมูที่น่าจะมากจากหมูที่ป่วยเป็นสิ่งสำคัญที่จะช่วยลดโอกาสการติดเชื้อที่จะเกิดขึ้นได้ นอกจากนี้การแนะนำการเลือกซื้อเนื้อหมูที่มีคุณภาพมาปรุงเองที่บ้านก็เป็นสิ่งสำคัญที่จะช่วยลดโอกาสการติดเชื้อได้