กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

3. สถานการณ์

กระทรวงสาธารณสุขได้ดำเนินการตามนโยบายของรัฐบาลในการพัฒนา ปรับปรุงระบบบริการสาธารณสุขทุกระดับให้ได้มาตรฐาน มีประสิทธิภาพและได้ยกระดับสถานีอนามัยเป็น “โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล(รพ.สต.)”โดยแนวคิดมุ่งเน้นการบริการสาธารณสุขผสมผสานเชิงรุก ทั้งในระดับบุคคล ครอบครัว ชุมชนและสังคม และให้บริการอย่างต่อเนื่อง สามารถให้คำปรึกษา พร้อมทั้งยังส่งต่อผู้ป่วยได้มีความเชื่อมโยงและมีส่วนร่วมอย่างเข้มแข็งในการบริการสุขภาพของประชาชน ชุมชน และท้องถิ่น โดยมีรั้วตำบลเป็นรั้วของโรงพยาบาลเตียงที่บ้านผู้ป่วยคือเตียงของโรงพยาบาล และมีทีมสหวิชาชีพอาทิพยาบาลวิชาชีพหรือเวชปฏิบัติเจ้าหน้าที่สาธารณสุขทันตสาธารณสุข นักกายภาพ และอื่นๆรวมถึงอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน (อสม.) ร่วมกันดูแลสุขภาพ ของคนในตำบลที่รับผิดชอบ
ประกอบกับ กระทรวงสาธารณสุข มีนโยบายส่งเสริมการพัฒนาระบบสุขภาพระดับอำเภอ (District Health System : DHS) โดยมีหลักคิดของระบบสุขภาพระดับอำเภอ ต้องการให้เกิดภาพของการรับรู้และการร่วมสร้างสุขภาวะที่ดีของประชาชนในอำเภอให้ดีขึ้น โดยกลไกทีมหมอครอบครัว ทั่วไทยคนไทยแข็งแรงทุกครัวเรือนมีหมอครอบครัว อาสาสมัครสาธารณสุข จิตอาสาสุขภาพ (นักบริบาล-ชุมชน) ที่มีบทบาทในการให้บริการสุขภาพเกิดสมดุลด้วยทีมสาธารณสุขที่เป็นทีมเดียวกันในการร่วมรับรู้และทำงาน เพื่อการตอบสนองต่อสุขภาวะ และสภาวะที่เปลี่ยนแปลงในชุมชนตลอดเวลา การบริหารจัดการเครือข่ายสุขภาพที่มีความร่วมมือจากทุกฝ่ายที่เกี่ยวข้อง ในการจัดการปัญหาสุขภาพอย่างเป็นเอกภาพในแต่ละอำเภอ โดยส่งเสริมสนับสนุนให้เกิดการปรับปรุงการบริหารจัดการระบบบริการปฐมภูมิอย่างมีคุณภาพและมีความสอดคล้องกับปัญหาสุขภาพในพื้นที่รวมทั้งลดการส่งต่อลดความแออัดในสถานบริการระดับตติยภูมิอันจะส่งผลให้ประชาชนและชุมชนพึ่งพาตนเอง มีขีดความสามารถในการจัดการปัญหาโรคประจำถิ่นและภัยสุขภาพให้ลดลงได้ดังคำว่า “มีญาติเป็นหมอ มี อสม.เป็นเพื่อน” โดยมีเป้าหมายหลักหรือผลผลิตของบริการปฐมภูมิที่สำคัญมี 2 ประการ คือ การส่งเสริมให้ประชาชนได้รับบริการสุขภาพที่จำเป็นอย่างเสมอภาคเป็นธรรม (Essential care) และ การส่งเสริมให้ประชาชนสามารถดูแลสุขภาพตนเองได้ด้วยการลดพฤติกรรมเสี่ยงต่อการเกิดโรค(Self care) และการที่จะบรรลุวัตถุประสงค์ดังกล่าวกลยุทธ์ คือ แนวทางการดำเนินงานการพัฒนาเครือข่ายสุขภาพระดับอำเภอ (District Health System :DHS) และมีกลไกที่สำคัญในการดำเนินงาน คือ ทีมหมอครอบครัว (Family Care Team) แพทย์ที่ปรึกษา/หมอครอบครัว/อสม. เพื่อให้ทุกครัวเรือนมีญาติเป็นหมอ และสามารถพึ่งพาได้ทุกเมื่อ ปัจจุบันพบว่าการพึ่งตนเองด้านสุขภาพของคนในชุมชนลดลงจึงได้เพิ่มศักยภาพเป็นทีมหมอครอบครัวเพื่อเข้าไปดูแลจัดการให้บริการสุขภาพเชิงรุกในชุมชนรายครัวเรือนตามกลุ่มเป้าหมาย ได้แก่ กลุ่มเด็กและสตรีกลุ่มวัยเรียนกลุ่มวัยรุ่น กลุ่มวัยทำงานและกลุ่มผู้สูงอายุรวมทั้งการสรุปวิเคราะห์ข้อมูล ปัญหาสุขภาพ การแก้ไขปัญหาสุขภาพในชุมชนที่รับผิดชอบ พร้อมทั้งสร้างนักจิตอาสาสุขภาพ(นักบริบาลชุมชน) เพื่อให้มีความรู้ด้านสุขภาพที่จำเป็นแก่ครัวเรือน สามารถช่วยเหลือตัวเองเบื้องต้น ทั้งการส่งเสริมสุขภาพ การควบคุมป้องกันโรค การรักษาพยาบาลเบื้องต้น การฟื้นฟูสภาพ และการคุ้มครองผู้บริโภคตลอดจนการพัฒนาบ้าน อสม.ต้นแบบ เพื่อปรับเปลี่ยนพฤติกรรม ให้เป็นแบบอย่างที่ดีต่อสุขภาพแก่ประชาชนในพื้นที่
ดังนั้นโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านบางตาล เห็นความสำคัญของการพัฒนาศักยภาพทีมหมอครอบครัว และอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน(อสม.) เพื่อให้มีขีดความสามารถในการทำหน้าที่ในบทบาทผู้ช่วยทีมหมอครอบครัว โดยใช้รูปแบบในการดูแลตามกลุ่มเป้าหมายที่จำเป็นต้องดูแล และจัดบริการ เพื่อให้การบริการมีความครอบคลุมและมีประสิทธิภาพจึงได้จัดทำ โครงการพัฒนาศักยภาพการให้บริการสุขภาพประชาชนแบบองค์รวม โดยทีมหมอครอบครัว ประจำปีงบประมาณ ๒๕๖๓ขึ้น โดยมุ่งหวังในการดูแลสุขภาพของประชาชนในพื้นที่มีสุขภาวะที่ดีต่อไป