กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

3. สถานการณ์

โรคฟันผุเป็นโรคติดเชื้อ เนื่องจากสามารถแพร่กระจายเชื้อได้ โดยสามารถถ่ายทอดเชื้อจากแม่ หรือผู้เลี้ยงดูเด็กสู่ลูกได้ การเกิดฟันผุในน้านมมีปัจจัยทีเกี่ยวข้องสอดคล้องกับฟันแท้ แต่มีรายละเอียดที่แตกต่างกัน เพราะเป็นฟันผุที่เกิดกับเด็กในช่วงอายุน้อย ซึ่งอยู่ในระหว่างการพัฒนาหลายด้าน ปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับการเกิดฟันผุในฟันน้านมได้แก่ ฟัน อาหาร จุลินทรีย์ รวมถึงระบบภูมิคุ้มกันของเด็ก ซึ่งมารดามีบทบาทสำคัญต่อภูมิคุ้มกันของลูก ผลกระทบของการมีฟันผุในฟันน้านม นอกจากจะเกิดความเจ็บปวด การติดเชื้อและปัญหาการบดเคี้ยวแล้ว ยังมีผลต่อน้าหนัก และการเจริญเติบโตของเด็ก บุคลิกภาพที่ขาดความมั่นใจในตนเอง และอาจมีผลต่อการเกิดฟันผุและพัฒนาการของฟันแท้ด้วย นอกจากนี้พบว่า เด็กที่มีฟันน้านมผุ โอกาสที่ฟันแท้จะผุมีมากกว่าเด็กที่ไม่มีฟันน้านมผุสาเหตุการเกิดโรคฟันผุส่วนใหญ่ในเด็กก่อนวัยเรียน เกิดจากพฤติกรรมการเลี้ยงดูของผู้ปกครอง การทาความสะอาดช่องปาก ฐานะทางเศรษฐกิจ ระดับการศึกษา อาชีพ ความรู้เกี่ยวกับทันตสุขภาพ ทัศนคติกับการตระหนักถึงสุขภาพช่องปาก รวมถึงสุขภาพช่องปากของพ่อแม่ แนวทางที่เหมาะสมสาหรับเด็กกลุ่มนี้ ควรเน้นไปที่การปูองกันการเกิดฟันผุตั้งแต่ฟันเริ่มขึ้น ซึ่งสามารถปูองกันได้อย่างมีประสิทธิภาพ หากได้รับการดูแลอย่างถูกวิธี ช่วยให้สามารถเก็บรักษาฟันให้มีสุขภาพดีและใช้งานได้ เด็กก่อนวัยเรียนยังไม่สามารถดูแลตนเองได้ ในการพัฒนาด้านใด ๆ ก็ตาม ยังต้องการความช่วยเหลือสนับสนุนเป็นอย่างมากจากพ่อแม่ผู้ปกครอง ซึ่งบุคคลเหล่านี้เป็นผู้ที่มีบทบาทในการดูแลเอาใจใส่และสร้างพฤติกรรมที่ถูกต้องให้แก่เด็ก จึงเหมาะแก่การปลูกฝังและส่งเสริมด้านการดูแลทันตสุขภาพอย่างจริงจัง
สถานการณ์ฟันผุในเด็กไทย ถือว่าน่าเป็นห่วง จากการสำรวจพบว่าเด็กไทยมีปัญหาฟันผุตั้งแต่อายุ 9เดือน และจะผุมากขึ้นอย่างรวดเร็วในช่วงอายุ 1-3ขวบ นอกจากนี้ ข้อมูลสุขภาพช่องปากคนไทยปี 2560 พบว่า เด็กอายุ 3ปี มีปัญหาฟันผุ ร้อยละ 51.7หรือมีฟันผุเฉลี่ย 2.7ซี่ต่อคน ในขณะที่เด็กอายุ 5ปี มีปัญหาฟันผุ ร้อยละ 78.5หรือมีฟันผุเฉลี่ย 4.4ซี่ต่อคน ทั้งนี้ ในเด็กที่มีฟันน้ำนมผุมากจะมีแนวโน้มว่าฟันแท้จะผุมากขึ้นตามไปด้วย หากไม่ได้รับการดูแลรักษาอย่างทันท่วงที โรคจะลุกลามและเสียฟันในที่สุดเพื่อส่งเสริมทันตสุขภาพในเด็ก กลุ่มอายุ 0-2 ปี ให้ได้รับการประเมินความเสี่ยงต่อโรคฟันผุ ตรวจสุขภาพช่องปาก ให้ทันตสุขศึกษาแก่ผู้ปกครองและฝึกทักษะการแปรงฟันแบบปฏิบัติจริงแก่ผู้ดูแลเด็ก มีการลงเยี่ยมบ้านในเด็กแรกเกิดถึงช่วงอายุ 1 ปี เดือน 29วันได้รับการทาฟูลออไรด์วานิชป้องกันฟันผุ เพื่อที่จะให้เด็กมีทันตสุขภาพที่ดีต่อไปในอนาคต
จากการตรวจสุขภาพช่องปากเด็กจำนวน 40 คนพบว่า ฟันผุ 15 คน คิดเป็นร้อยละ 37.5 ดังนั้นทางโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านป่าไผ่ จึงจัดทำโครงการฟันสวย ยิ้มสดใสเพื่อให้ผู้ปกครองได้เห็นความสำคัญของการดูแลสุขภาพช่องปากเพราะปัญหาฟันผุหลายซี่ในปาก มีความสัมพันธ์กับภาวะ เตี้ย แคระแกร็น ส่งผลให้เด็กมีพัฒนาการ ล่าช้า เพราะได้รับสารอาหารไม่เพียงพอ เนื่องจากเวลาฟันผุ ทำให้ไม่อยากเคี้ยวอาหาร ดังนั้น ฟันที่ดีจึงถือเป็นประตูด่านแรกที่ทำให้ได้เด็กที่สุขภาพดีสมส่วน