กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

3. สถานการณ์

ตามนโยบายของกระทรวงสาธารณสุขตระหนักดีว่าวัคซีนเป็นเครื่องมือป้องกันโรคที่มีประสิทธิภาพสูง จึงได้นำวัคซีนที่มีคุณภาพและเหมาะสมสำหรับประเทศมาบรรจุในโครงการสร้างเสริมภูมิคุ้มกันโรคเพื่อให้บริการแก่ประชาชนกลุ่มเป้าหมายมายาวนานกว่า 30 ปี แล้ว โดยมีนโยบายด้านการสร้างเสริมภูมิคุ้มกันโรคที่สำคัญ คือ การให้บริการวัคซีนป้องกันโรคที่มีความจำเป็นให้ครอบคลุมจำนวนโรคให้มากที่สุด ให้ครอบคลุมประชาชนกลุ่มเป้าหมายสูงที่สุด ประชากรกลุ่มเป้าหมายสามารถเข้าถึงบริการได้อย่างทั่วถึงและเท่าเทียมกัน จัดให้มีการให้บริการวัคซีนในทุกระดับของสถานบริการ วัคซีนที่ใช้ต้องมีประสิทธิภาพในการป้องกันโรคสูงและต้องมีความปลอดภัย และให้บริการโดยไม่คิดมูลค่าด้วยเหตุนี้เด็ก ๆ แทบทุกคนล้วนได้รับวัคซีนกันถ้วนหน้า ส่งผลให้โรคติดต่อร้ายแรงชนิดต่าง ๆ เช่น โปลิโอ, คอตีบ, ไอกรน, วัณโรค, ลดลงอย่างเห็นได้ชัด อย่างไรก็ตามในพื้นที่จังหวัดชายแดนใต้ ซึ่งเป็นพื้นที่มีปัญหาโรคติดต่อที่ป้องกันได้ด้วยวัคซีนสูงตั้งแต่ก่อนมีเหตุการณ์ความไม่สงบนั้น จากการสอบสวนการระบาดของโรคหัด ในพ.ศ.2561 พบว่าความครอบคลุมของการได้รับวัคซีนเท่ากับ ร้อยละ ๘๗ และที่สำคัญการเปลี่ยนแปลงจากเหตุการณ์ความไม่สงบในพื้นที่จังหวัดชายแดนภาคใต้ ส่งผลกระทบต่อการจัดบริการสุขภาพในระบบสาธารณสุขอย่างรุนแรง ทั้งนี้การสำรวจความครอบคลุมของการสร้างเสริมภูมิคุ้มกันโรค ในปี พ.ศ.๒๕๖๑ และต้นปี ๒๕๖๒ พบว่าความครอบคลุมต่ำกว่าเป้าหมายมาก และนำไปสู่การระบาดของโรคติดต่อที่ป้องกันได้ด้วยวัคซีน เช่น โรคคอตีบ และโรคหัด อย่างกว้างขวาง และมีอุบัติการณ์ของโรคเหล่านี้สูงที่สุดในประเทศ พื้นที่ที่มีการระบาดส่วนใหญ่เป็นหมู่บ้านที่อยู่ในพื้นที่สีแดง และความครอบคลุมของวัคซีนป้องกันโรคคอตีบ อยู่ในอัตราค่อนข้างต่ำ
จากการดำเนินงานสร้างเสริมภูมิคุ้มกันโรคของรพ.สต.ปุโละปุโยใน ปี 2563 พบว่าเด็กอายุ 0-5 ปี ทั้งหมด 346 คน ได้รับวัคซีนครบตามเกณฑ์ จำนวน 243 คน ร้อยละ 70.23 นอกจากนี้ยังมีเด็กที่ไม่ได้รับวัคซีนเลย หรือบางรายรับวัคซีนเพียง 1-2 เข็มเท่านั้น จำนวน 103 คน ร้อยละ 29.77 สาเหตุเนื่องจากผู้ปกครองปฏิเสธการรับฉีดวัคซีน เด็กย้ายที่อยู่ ผู้ปกครองพาไปประกอบอาชีพต่างถิ่น เด็กอาศัยอยู่ญาติเช่นปู่ ย่า ตา ยาย ไม่สะดวกในการเดินทางมารับวัคซีนที่รพ.สต. ไปอยู่กับพ่อแม่ต่างประเทศ เคยฉีดแล้วมีประวัติเป็นไข้
ดังนั้นเพื่อแก้ปัญหาดังกล่าว ทางรพ.สตปุโละปุโยจึงได้จัดทำโครงการสร้างเสริมภูมิคุ้มกันโรค เพื่อป้องกันโรคที่อาจจะเกิดขึ้นกับประชากรกลุ่มอายุดังกล่าวในอนาคตต่อไป