กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

3. สถานการณ์

หลักการและเหตุผล (ระบุที่มาของการทำโครงการ)
ข้อมูลพื้นฐานปี 2563 ของโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านพรุ ตำบลบ้านพรุอำเภอหาดใหญ่จังหวัดสงขลา มีสถานศึกษาในเขตรับผิดชอบ ระดับปฐมวัย 1 แห่งระดับประถมศึกษา 2 แห่ง ระดับมัธยมศึกษาขยายโอกาส 1 แห่ง นอกจากนี้ยังมีสถานประกอบการ ได้แก่ โรงงานอุตสาหกรรม 8 แห่ง รีสอร์ท 2 แห่ง ร้านขายของชำ 64 แห่ง ร้านอาหารและแผงลอย 27 แห่ง ตลาดสด1 แห่ง (รพ.สต.บ้านพรุ ต.บ้านพรุ, 2563) ส่งผลให้ปัญหาการใช้ผลิตภัณฑ์สุขภาพที่ไม่ปลอดภัยของประชาชนมีแนวโน้มเพิ่มสูงขึ้น โดยเฉพาะอย่างยิ่งปัญหาการใช้เครื่องสำอางที่มีสลากปลอม สลากไม่ถูกต้อง ในกลุ่มวัยเรียน และกลุ่มวัยทำงาน การใช้ยาสมุนไพรประเภทยาลูกกลอนแก้อาการปวดเมื่อยที่วางขายในร้านขายของชำ ตลาดนัด หรือรถเร่ ซึ่งอาจมีสารปนเปื้อนประเภทสารสเตียรอยด์ที่ส่งผลกระทบต่อสุขภาพของประชาชนในระยะยาวรวมไปถึงการซื้อเครื่องสำอางที่วางขายในท้องตลาดโดยไม่มีฉลากครบถ้วนและความเจริญทางระบบเทคโนโลยีที่ประชาชนสามารถเข้าถึงผลิตภัณฑ์สุขภาพได้หลากหลายช่องทาง เช่น ผ่านระบบออนไลน์ การจำหน่ายขายตรง รถเร่ในตลาด ผ่าน เฟชบุ๊ค แอพพลิเคชั่นไลน์ และ อินสตราแกรม
ปัญหาการบริโภคผลิตภัณฑ์สุขภาพ ได้แก่ ยา เครื่องสำอาง อาหาร และสมุนไพร ที่ไม่ปลอดภัย เช่น ปัญหาการแพร่ระบาดของสเตียรอยด์ในยาชุด ยาแผนโบราณ ผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร ขายให้ประชาชนซื้อรับประทานเองจากรถเร่ ร้านชำ ร้านยา จนติดเสตียรอยด์ เป็นปัญหาเรื้อรังต่อเนื่องมานาน นอกจากนี้ยังพบสถิติพบสารห้ามใช้ไฮโดรควิโนน กรดวิตตามินเอ และสารปรอท ในเครื่องสำอางยังคงมีสูง โดยการให้อสม. ซึ่งเป็นผู้ใกล้ชิด และมีศักยภาพในการดูแลสุขภาพประชาชน ดำเนินการดูแลสุขภาพชุมชน โดยการพัฒนาศักยภาพ อสม.วิทยาศาสตร์ ให้สามารถตรวจสอบผลิตภัณฑ์สุขภาพที่ไม่ปลอดภัยได้จากแหล่งชุมชน และส่งตรวจยืนยันหาสารปนปลอมที่ศูนย์วิทยาศาสตร์การแพทย์ และเผยแพร่ข้อมูลเข้าสู่ระบบฐานข้อมูล หน้าต่างเตือนภัยสุขภาพ ส่งผลทำให้เกิดเครือข่ายวิทยาศาสตร์การแพทย์ชุมชนขึ้น
ดังนั้น โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านพรุ จึงจัดทำโครงการ “อสม.รอบรู้เรื่องศูนย์แจ้งเตือนภัย เฝ้าระวัง และรับเรื่องร้องเรียนปัญหาผลิตภัณฑ์สุขภาพตำบลบ้านพรุ อำเภอหาดใหญ่ จังหวัดสงขลา” ขึ้น เพื่อพัฒนาศักยภาพ อสม. ในการดำเนินงานด้านคุ้มครองผู้บริโภค และวิทยาศาสตร์การแพทย์ชุมชน ซึ่งอสม.ทุกคนจะได้รับความรู้เกี่ยวกับการใช้ แอพพลิเคชั่น หน้าต่างเตือนภัยสุขภาพ อันตรายจาการบริโภคผลิตภัณฑ์สุขภาพที่ไม่ปลอดภัย อาทิเช่น อาหารไม่ปลอดภัย ยาจากสมุนไพรและผลิตภัณฑ์เสริมอาหารที่ปนปลอมสเตียรอยด์และยาแผนปัจจุบัน หรือเครื่องสำอางที่ปนปลอมสารห้ามใช้ รวมถึงการใช้ชุดทดสอบเบื้องต้นด้วย เพื่อให้อสม.สามารถตรวจหาสารห้ามใช้ในเครื่องสำอางได้เหมือน อสม.วิทยาศาสตร์การแพทย์ชุมชนถือเป็นการเฝ้าระวังผลิตภัณฑ์สุขภาพได้ครอบคลุมมากขึ้น