กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

โรคฟันผุเป็นโรคที่พบมากในกลุ่มเด็กปฐมวัย ปัจจุบันฟันผุในเด็กเริ่มพบได้ตั้งแต่อายุ 9 เดือน และพบเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็วในช่วงอายุ 1 – 3 ปี ฟันผุทำให้เกิดปัญหาตามมาหลายอย่าง เช่น เด็กไม่สามารถเคี้ยวอาหารได้ตามปกติ นอนไม่หลับ และสูญเสียพลังงานเพิ่มขึ้นจากการติดเชื้อในช่องปาก ส่งผลให้ร่างกายของเด็กเจริญเติบโตไม่เต็มที่ เกิดภาวะเตี้ย แคระแกร็น และมีเส้นรอบวงสมองเล็กกว่าเด็กปกติได้ (สำนักทันตสาธารณสุขกรมอนามัย, 2556) จากผลการสำรวจสภาวะทันตสุขภาพแห่งชาติครั้งที่ 8 พ.ศ.2560 พบว่าร้อยละ 52.90 ของเด็กไทยอายุ 3 ปีมีฟันผุอย่างน้อยหนึ่งซี่ มีค่าเฉลี่ยฟัน อุด ถอน (dmft) 2.8 ซี่/คน และเมื่อแบ่งลำดับตามภูมิภาคพบว่า ภาคใต้มีฟันผุมากที่สุด คิดเป็นร้อยละ 80.2 มีค่า dmft เท่ากับ 5.1 ซี่/คน (สำนักทันตสาธารณสุข กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข, 2561)
จากการสำรวจสภาวะช่องปากเด็กปฐมวัย อำเภอศรีบรรพต ปี 2558, 2559,2560 และ2561 พบว่า เด็กอายุ 3 ขวบ มีฟันผุ ร้อยละ 54.9, 58.6, 67.5, และ 59.1ตามลำดับ โดยโรคฟันผุในเด็กเล็กจะลุกลามได้รวดเร็วมากทำให้เด็กจำนวนหนึ่งมีฟันผุเกือบทั้งปาก ปัญหาฟันผุส่งผลกระทบต่อสุขภาพโดยรวมของเด็กเล็ก การป้องกันฟันผุที่ได้ผลดียิ่งคือการแปรงฟันให้ถูกวิธี ด้วยยาสีฟันผสมฟลูออไรด์ และลดการบริโภคอาหารที่เสี่ยงต่อฟันผุ ร่วมกับการส่งเสริมทันตสุขภาพ และต้องอาศัยความร่วมมือจากผู้ดูแลเด็กในการดูแลทันตสุขภาพร่วมด้วย จากการบูรณาการคลินิกหมอครอบครัว และเสริมสร้างภาคีเครือข่าย ทำให้ในหลาย ๆ พื้นที่ จัดตั้งทีมหมอครอบครัวเพื่อลงเยี่ยมบ้านคนในชุมชน พร้อมจัดอบรมด้านทันตสุขภาพแก่อาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน เพื่อให้มีบทบาทหน้าที่ในการดูแลทันตสุขภาพเด็กเล็กและคนในชุมชน แต่จากการลงพื้นที่เพื่อสำรวจชุมชนในเขตรับผิดชอบโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านสวนโหนด ยังไม่เคยมีการจัดทำโครงการทันตสุขภาพในชุมชนมาก่อน และอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้านส่วนใหญ่ยังไม่เคยได้รับการอบรมเรื่องทันตสุขภาพ ทำให้ไม่มีความรู้เพียงพอในการแนะนำปัญหาด้านทันตสุขภาพแก่คนในชุมชน และจากการลงสำรวจปัญหาทันตสุขภาพในชุมชนโดยการทำประชาคมหมู่บ้าน พบว่า ปัญหาส่วนใหญ่คือ ผู้ปกครองไม่มีความรู้ในเรื่องของการดูแลสุขภาพช่องปากเด็ก ทำให้ไม่สามารถปฏิบัติหรือทำความสะอาดช่องปากได้อย่างถูกต้อง ผู้ปกครองส่วนใหญ่ยังเข้าใจผิดคิดว่าลูกฟันยังไม่ขึ้นจึงไม่ต้องทำความสะอาด เมื่อฟันซี่แรกขึ้นก็ใช้แปรงสีฟันอย่างเดียวโดยไม่ใช้ยาสีฟัน ซึ่งพฤติกรรมเหล่านี้อาจเป็นผลทำให้เด็กเกิดฟันผุ และผู้ปกครองส่วนใหญ่ต้องดูแลลูก จึงไม่สะดวกที่จะเดินทางไปพบทันตบุคลากรเพื่อรับคำแนะนำ ด้วยเหตุนี้ งานทันตสาธารณสุข โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านสวนโหนด จึงมีความสนใจที่จะแก้ไขปัญหาในเรื่องความรู้ของผู้ปกครองต่อการดูแลสุขภาพช่องปากของเด็ก โดยการบูรณาการแผนงานของกระทรวงสาธารณสุขในการส่งเสริมป้องกันโรคในช่องปากของเด็กอายุต่ำกว่า 3 ปี โดยการให้ความรู้ในการดูแลสุขภาพช่องปากของเด็กแก่ผู้ปกครอง และเสริมสร้างภาคีเครือข่าย เพื่อให้มีบทบาทหน้าที่ในการเป็นนักจัดการทันตสุขภาพเด็กเล็กในชุมชน งานทันตสาธารณสุข โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านสวนโหนด จึงจัดทำโครงการส่งเสริมป้องกันทันตสุขภาพในกลุ่มเป้าหมายหลัก เพื่อออกให้บริการทันตกรรมป้องกัน เน้นการส่งเสริม เพื่อสุขภาพช่องปากที่ดี