กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

ชื่อโครงการ โครงการส่งเสริมสุขภาพมารดาหลังคลอดและทารกแรกเกิดด้วยการแพทย์แผนไทยปีงบประมาณ 2567

ที่อยู่ เขตพื้นที่เทศบาลตำบลโคกม่วง จังหวัด

รหัสโครงการ 67-L3312-2-13 เลขที่ข้อตกลง 8/67

ระยะเวลาดำเนินงาน ตั้งแต่ 20 ธันวาคม 2566 ถึง 30 กันยายน 2567

กิตติกรรมประกาศ

"โครงการส่งเสริมสุขภาพมารดาหลังคลอดและทารกแรกเกิดด้วยการแพทย์แผนไทยปีงบประมาณ 2567 จังหวัด" สำเร็จได้ด้วยดี ด้วยความร่วมมือจาก สมาชิกในชุมชน เขตพื้นที่เทศบาลตำบลโคกม่วง

คณะทำงานโครงการฯ ขอขอบคุณ กองทุนสุขภาพตำบล เทศบาลตำบลโคกม่วง ที่ให้การสนับสนุนงบประมาณในการดำเนินโครงการฯ รวมทั้ง ภาคีเครือข่ายที่สำคัญระดับพื้นที่ ที่ให้การสนับสนุน ช่วยเหลือ ชี้แนะ สุดท้ายขอขอบคุณผู้เกี่ยวข้องที่มิได้ระบุชื่อไว้ในที่นี้ ซึ่งมีส่วนสำคัญในการขับเคลื่อนการดำเนินงานให้มีความยั่งยืนในพื้นที่ต่อไป

คณะทำงานโครงการ
โครงการส่งเสริมสุขภาพมารดาหลังคลอดและทารกแรกเกิดด้วยการแพทย์แผนไทยปีงบประมาณ 2567

บทคัดย่อ

โครงการ " โครงการส่งเสริมสุขภาพมารดาหลังคลอดและทารกแรกเกิดด้วยการแพทย์แผนไทยปีงบประมาณ 2567 " ดำเนินการในพื้นที่ เขตพื้นที่เทศบาลตำบลโคกม่วง รหัสโครงการ 67-L3312-2-13 ระยะเวลาการดำเนินงาน 20 ธันวาคม 2566 - 30 กันยายน 2567 ได้รับการสนับสนุนงบประมาณจำนวน 15,000.00 บาท จาก กองทุนสุขภาพตำบล เทศบาลตำบลโคกม่วง เพื่อใช้ในการดำเนินกิจกรรมโครงการ โดยมีกลุ่มเป้าหมายเป็นสมาชิกในชุมชนจำนวน 0 คน หลังจากสิ้นสุดระยะเวลาโครงการ ผลที่เกิดขึ้นจากการดำเนินงานปรากฏดังนี้

โครงการนี้ยังไม่มีการเขียนหรือแก้ไขบทคัดย่อ

หมายเหตุ : รายละเอียดของบทสรุปคัดย่อการดำเนินงาน ให้ผู้รับผิดชอบโครงการเป็นผู้เขียนสรุปภาพรวมของโครงการใน "ผลลัพธ์โครงการ"

สารบัญ

ความเป็นมา/หลักการเหตุผล

งานอนามัยแม่และเด็กเป็นบริการสุขภาพขั้นพื้นฐานที่สำคัญของการพัฒนาคุณภาพประชากร ซึ่งเริ่มตั้งแต่การดูแลครรภ์ โดยในปี 2565 การยกระดับบริการฝากครรภ์ โดยให้หญิงตั้งครรภ์ฝากก่อน 12 สัปดาห์และฝากครรภ์ต่อเนื่องตามเกณฑ์ฝากครรภ์ 5 ครั้งเพื่อให้การตั้งครรภ์และการคลอดอย่างมีคุณภาพ มารดาและทารกปลอดภัยมีสุขภาพสมบูรณ์แข็งแรงต่อเนื่องถึงการให้การดูแลเด็กในช่วงปฐมวัยต่อไป การส่งเสริมการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ พัฒนาชุมชนและสังคมให้สนับสนุนและส่งเสริมการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ จากข้อมูลของงานอนามัยแม่และเด็กในโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพในเขตเทศบาลตำบลโคกม่วง พบว่า ทารกแรกเกิดมีน้ำหนักต่ำกว่า 2,500 กรัม จำนวน 0 ราย และฝากครรภ์อายุครรภ์มากว่า 12 สัปดาห์จำนวนรายแนวทางการดูแลและป้องกันการเกิดปัญหาอนามัยแม่และเด็ก คือ ต้องให้การดูแลที่มีคุณภาพมีมาตรฐาน หญิงตั้งครรภ์ได้รับบริการฝากครรภ์คุณภาพ และเสริมทักษะ การดูแลหลังคลอดด้วยการแพทย์แผนไทยร่วมกับภูมิปัญญาหมอพื้นบ้าน และทารกควรได้รับการเลี้ยงลูกด้วยนมมารดาอย่างเดียวอย่างน้อย 6 เดือน การมีส่วนร่วมของชุมชนมีเครือข่ายที่เข้มแข็ง งานอนามัยแม่และเด็กโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพในเขตเทศบาลตำบลโคกม่วง ได้ตระหนักถึงความสำคัญของการพัฒนาคุณภาพแม่และเด็กแบบองค์รวมให้ประสบความสำเร็จและมีคุณภาพจึงได้จัดทำโครงการส่งเสริมสุขภาพหญิงตั้งครรภ์และดูแลมารดาหลังคลอดด้วยภูมิปัญญาแพทย์พระราชบัญญัติกำหนดแผนและขั้นตอนการกระจายอำนาจให้แก่องค์ปกครองส่วนท้องถิ่น พ.ศ. 2542 (แก้ไขเพิ่มเติมถึงฉบับที่ 2) พ.ศ. 2549 มาตรา 54 ภายใต้บังคับแห่งกฎหมาย เทศบาลเมืองอาจจัดทำกิจการใดๆในเขตเทศบาลดังต่อไปนี้ (4) ให้มีและการบำรุงการสงเคราะห์มารดาและเด็กการดูแลมารดาหลังคลอด
ตามศาสตร์การแพทย์แผนไทย หรือ เรียกว่า การอยู่ไฟเมื่อหลังจากการคลอดบุตร จะทำให้ธาตุในร่างกาย ทั้ง 4 (ดิน น้ำ ลม ไฟ) เกิดการเสียสมดุล โดยเฉพาะธาตุไฟ จะส่งผลให้มารดา ไม่สบายตัว ปวดเมื่อยตามร่างกาย อ่อนเพลีย หรืออาจมีอาการคัดตึงเต้านมร่วมด้วย ซึ่งการดูแลมารดาหลังคลอด เป็นการฟื้นฟูสุขภาพมารดาจะช่วยให้ ร่างกายอบอุ่น ลดอาการปวดกล้ามเนื้อ ขับน้ำคาวปลา ลดอาการคัดตึงเต้านม ทำให้ธาตุทั้ง 4 ในร่างกายกลับมาอยู่ในภาวะสมดุลซึ่งสามารถทำดูแลมารดาหลังคลอดได้เมื่อใดมารดาคลอดธรรมชาติ(คลอดเอง) หลังจากคลอดแล้ว 7-10 วันสามารถทำได้เลย ถ้าไม่มีอาการอ่อนเพลียจากการคลอดบุตร และแผลบริเวณช่องคลอดแห้งสนิทดี มารดาผ่าตัดคลอด สามารถทำได้หลังจากการผ่าตัดคลอดแล้ว 30 – 45 วัน หรือ จนกว่าแผลผ่าตัดจะหายและแห้งสนิทดีประโยชน์ของการดูแลมารดาหลังคลอดช่วยทำให้มดลูกเข้าอู่ ช่วยขับน้ำคาวปลา ช่วยลดอาการปวดเมื่อยตามร่างกาย ช่วยลดอาการคัดตึงเต้านม ช่วยกระตุ้นการไหลเวียนเลือด ลดอาการอาการอ่อนเพลีย ช่วยให้กล้ามเนื้อหน้าท้องกระชับ หน้าท้องยุบการอยู่ไฟจะได้ผลดี ต้องทำไม่เกิน 3 เดือนหลังจากคลอดบุตร การทำหลังคลอดนิยมทำ 5-10 วันต่อเนื่อง ซึ่งในปีงบประมาณ 2566 มีมารดาหลังคลอดจำนวน 30 ราย มาดาหลังคลอดมีความรู้ความเข้าใจในการปฏิบัติตัวหลังคลอดมารดาหลังคลอดไม่ได้เกิดภาวะแทรกซ้อนหรือเกิดอันตรายหลังคลอดแต่ยังไม่เห็นความสำคัญในปฏิบัติตัวหลังคลอดด้วยภูมิปัญญาแบบแผนไทยด้วยการประคบซึ่งจะช่วยกระตุ้นการไหลเวียนเลือดให้ดีขึ้น ช่วยลดอาการบวม ลดอาการอักเสบของกล้ามเนื้อ ลดอาการปวดเมื่อยตามร่างกาย ลดอาการคัดตึงเต้านม และมารดาหลังคลอดเห็นความสำคัญการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่อย่างน้อย 6 เดือนแค่ 70%ในส่วนประโยชน์ของน้ำขิงสำหรับมารดาหลังคลอดช่วยให้ระบบไหลเวียนโลหิตทำงานดี รู้สึกสดชื่น ผ่อนคลาย ลดอาการคนท้องท้องอืด ช่วยทำให้ลำไส้ทำงานดี ขับลมและน้ำขิงช่วยเสริมสร้างกระบวนการผลิตน้ำนมแม่ และไขไก่หรือไข่เป็ดมารดาหลังคลอดควรรับประทานทุกวัน ประมาณวันละ 1ฟอง ซึ่งไข่ไก่มีโปรตีนมาก ธาตุเหล็กและวิตตามินเอ ในระยะให้นมบุตรแม่จำเป็นต้องได้รับโปรตีนให้เพียงพอเพื่อใช้ในการสร้างน้ำนมสำหรับบุตรและเพื่อซ่อมแซมเซลล์ต่างๆ ของแม่ที่สูญเสียไปในการคลอด ทีมงานเครือข่ายสร้างเสริมสุขภาพและครอบครัวตำบลโคกม่วงเล็งเห็นความสำคัญดังกล่าวเพื่อเป็นการส่งเสริมสุขภาพของหญิงตั้งครรภ์ มารดาหลังคลอดและเด็กในครรภ์ เป็นการส่งเสริมสุขภาพของหญิงขณะตั้งครรภ์ มารดาหลังคลอดและเด็กในครรภ์ อีกทั้งเป็นการสืบทอดความรู้ในการดูแลมารดาหลังคลอดด้วยการแพทย์แผนไทยร่วมกับภูมิปัญญาหมอพื้นบ้านจึงได้จัดทำโครงการส่งเสริมสุขภาพมารดาหลังคลอดและทารกแรกเกิดด้วย การแพทย์แผนไทยปีงบประมาณ 2567 ขึ้น

สถานการณ์

วัตถุประสงค์โครงการ

1. เพื่อให้มารดาหลังคลอดมีความรู้ความเข้าใจในการปฏิบัติตัวหลังคลอดผสมผสานด้วยการแพทย์แผนไทย
2. เพื่อส่งเสริมสุขภาพของทารกแรกเกิดโดยมารดาหลังคลอดเลี้ยงลูกด้วยนมแม่อย่างน้อย 6 เดือน

กิจกรรม/การดำเนินงาน

1. สรุปและรายงานผลการดำเนินโครงการ
2. กิจกรรมส่งเสริมสุขภาพและสร้างกระแสการดูแลสุขภาพของมารดาหลังคลอดและทารกแรกเกิดแบบเชิงรุก
3. กิจกรรมสร้างกระแสการดูแลสุขภาพของแม่และเด็ก กิจกรรมการประกวดหนูน้อยสุขภาพดีด้วยนมแม่

กลุ่มเป้าหมาย

ผลที่คาดว่าจะได้รับ

1. มารดาหลังคลอดที่ได้รับการฟื้นฟูด้วยการแพทย์แผนไทยมีภาวะสุขภาพดีทั้งร่างกายและจิตใจโดยรวดเร็ว ไม่มีภาวะแทรกซ้อนอันตรายหลังคลอด
2. มารดาหลังคลอด สามารถเลี้ยงดูทารกด้วยนมแม่อย่างเดียวจนถึง 6 เดือน

ส่วนที่ 1 ผลการดำเนินงาน

* ผลผลิต หมายถึง ผลที่เกิดขึ้นเชิงปริมาณจากการทำกิจกรรม เช่น จำนวนผู้เข้าร่วมประชุม จำนวนผู้ผ่านการอบรม จำนวนครัวเรือนที่ปลูกผักสวนครัว เป็นต้น
** ผลลัพธ์ หมายถึง การเปลี่ยนแปลงที่นำไปสู่การแก้ปัญหา เช่น หลังอบรมมีผู้ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมจำนวนกี่คน มีข้อบังคับหรือมาตรการของชุมชนที่นำไปสู่การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมหรือสภาพแวดล้อม เป็นต้น ทั้งนี้ต้องมีข้อมูลอ้างอิงประกอบการรายงาน เช่น ข้อมูลรายชื่อแกนนำ , แบบสรุปการประเมินความรู้ , รูปภาพกิจกรรมพร้อมคำอธิบายใต้ภาพ เป็นต้น