กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

ชื่อโครงการ คัดกรองมะเร็งลำไส้ใหญ่/ไส้ตรงด้วยวิธี Fit Test ปีงบประมาณ2567

ที่อยู่ ตำบลกาบัง อำเภอกาบัง จังหวัดยะลา จังหวัด ยะลา

รหัสโครงการ 010/2567 เลขที่ข้อตกลง

ระยะเวลาดำเนินงาน ตั้งแต่ 1 มีนาคม 2567 ถึง 30 กันยายน 2567

กิตติกรรมประกาศ

"คัดกรองมะเร็งลำไส้ใหญ่/ไส้ตรงด้วยวิธี Fit Test ปีงบประมาณ2567 จังหวัดยะลา" สำเร็จได้ด้วยดี ด้วยความร่วมมือจาก สมาชิกในชุมชน ตำบลกาบัง อำเภอกาบัง จังหวัดยะลา

คณะทำงานโครงการฯ ขอขอบคุณ กองทุนสุขภาพตำบล อบต.กาบัง ที่ให้การสนับสนุนงบประมาณในการดำเนินโครงการฯ รวมทั้ง ภาคีเครือข่ายที่สำคัญระดับพื้นที่ ที่ให้การสนับสนุน ช่วยเหลือ ชี้แนะ สุดท้ายขอขอบคุณผู้เกี่ยวข้องที่มิได้ระบุชื่อไว้ในที่นี้ ซึ่งมีส่วนสำคัญในการขับเคลื่อนการดำเนินงานให้มีความยั่งยืนในพื้นที่ต่อไป

คณะทำงานโครงการ
คัดกรองมะเร็งลำไส้ใหญ่/ไส้ตรงด้วยวิธี Fit Test ปีงบประมาณ2567

บทคัดย่อ

โครงการ " คัดกรองมะเร็งลำไส้ใหญ่/ไส้ตรงด้วยวิธี Fit Test ปีงบประมาณ2567 " ดำเนินการในพื้นที่ ตำบลกาบัง อำเภอกาบัง จังหวัดยะลา รหัสโครงการ 010/2567 ระยะเวลาการดำเนินงาน 1 มีนาคม 2567 - 30 กันยายน 2567 ได้รับการสนับสนุนงบประมาณจำนวน 39,925.00 บาท จาก กองทุนสุขภาพตำบล อบต.กาบัง เพื่อใช้ในการดำเนินกิจกรรมโครงการ โดยมีกลุ่มเป้าหมายเป็นสมาชิกในชุมชนจำนวน 0 คน หลังจากสิ้นสุดระยะเวลาโครงการ ผลที่เกิดขึ้นจากการดำเนินงานปรากฏดังนี้

โครงการนี้ยังไม่มีการเขียนหรือแก้ไขบทคัดย่อ

หมายเหตุ : รายละเอียดของบทสรุปคัดย่อการดำเนินงาน ให้ผู้รับผิดชอบโครงการเป็นผู้เขียนสรุปภาพรวมของโครงการใน "ผลลัพธ์โครงการ"

สารบัญ

ความเป็นมา/หลักการเหตุผล

โรคมะเร็งลำไส้ใหญ่/ลำไส้ตรง (Colorectal cancer; CRC) ในประเทศไทย มะเร็งลำไส้ใหญ่/ไส้ตรงถือเป็นหนึ่งใน 5 ของมะเร็งที่พบมากที่สุดทั้งในเพศชายและ เพศหญิงโดยจากข้อมูลรายงานอุบัติการณ์ประจำปีของมะเร็งลำไส้ใหญ่/ไส้ตรงในประชากรไทยล่าสุด (ปี พ.ศ 2563-2565) พบว่า เป็นมะเร็งที่พบมากอันดับสามในเพศชาย และพบมากเป็นอันดับสี่ในเพศหญิง ส่วนในรายงาน อุบัติการณ์ผู้ป่วยมะเร็งรายใหม่ในปี พ.ศ. 2566 พบในเพศชายเป็นอันดับ 1 ( 275 ราย คิดเป็น 17.2%) และเป็นอันดับ 3 ในเพศหญิง (208 ราย คิดเป็น 8.78%)(ทะเบียนมะเร็งระดับโรงพยาบาล, 2566)อุบัติการณ์ที่มีแนวโน้มเพิ่มสูงขึ้น
จากสถานการณ์การเกิดมะเร็งลำไส้ใหญ่/ไส้ตรงที่มีแนวโน้มเพิ่มขึ้นจากอดีตที่ผ่านมา ทั้งนี้เนื่องมาจาก พฤติกรรมและวิถีชีวิตที่เปลี่ยนแปลงไป ได้แก่ การใช้ชีวิตที่ไม่ค่อยได้เคลื่อนไหวร่างกาย หรือขาดการออกกำลังกายสม่ำเสมอ การมีพฤติกรรมที่ไม่เหมาะสม เช่น การสูบบุหรี่ และการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ เป็นต้น รวมถึงพฤติกรรมการบริโภคอาหาร บางประเภทมาก หรือน้อยเกินไป เช่น การบริโภคเนื้อแดง ผลิตภัณฑ์แปรรูปจากเนื้อสัตว์ และบริโภคอาหารที่มีกากใยน้อยลง (สิ่งเหล่านี้ล้วนเป็นปัจจัยเสี่ยงต่อการเกิดมะเร็งลำไส้ใหญ่/ไส้ตรง ทั้งสิ้น การทดสอบเพื่อตรวจคัดกรองมะเร็งลำไส้ใหญ่/ไส้ตรงในระยะเริ่มแรกที่นิยมปฏิบัติมี หลากหลายวิธี และในจำนวนการทดสอบ (test) ทั้งหมดการตรวจคัดกรองด้วยวิธีการตรวจอุจจาระเพื่อหาเลือดแฝง (Fecal immunochemical test) Fit test สามารถช่วยลดอัตราตายจากมะเร็งลำไส้ใหญ่/ไส้ตรงได้ เนื่องจากมีการตรวจพบความผิดปกติของมะเร็งในระยะเริ่มต้นก่อน ทำให้สามารถดำเนินการรักษาได้ทันก่อนพัฒนาไปสู่มะเร็งเต็มขั้น
จากการดำเนินงานคัดกรองมะเร็งลำไส้ใหญ่/ไส้ตรงด้วยวิธี Fit Testของรพ.สต.บ้านลูโบ๊ะปันยัง 3 ปีที่ผ่านมาดังนี้ ปีงบประมาณ2564 คัดกรองประชากรกลุ่มเสี่ยงอายุ 50- 70 ปี จำนวน 60 ราย เจอผลผิดปกติ 2 รายคิดเป็นร้อยละ 3.33 ทั้ง 2 รายปฏิเสธการรักษา
ปีงบประมาณ 2565 คัดกรองมะเร็งลำไส้ 134 ราย เจอผลผิดปกติ 10 ราย คิดเป็นร้อยละ 7.46 ปฏิเสธการรักษา 5 ราย ได้รับการส่งต่อส่องกล้อง 5 ราย ผลส่องกล้องปกติ 4 ราย ผลเจอเชื้อมะเร็งลำไส้ใหญ่ 1 รายได้รับการรักษาต่อเนื่องรพ.ศูนย์ยะลา
ปีงบประมาณ 2566 คัดกรองประชากรกลุ่มเสี่ยง 80 ราย เจอผลผิดปกติ 2 ราย คิดเป็นร้อยละ 2.5 ทั้ง
2 รายปฏิเสธการรักษา จากการดำเนินงานที่ผ่านมาจะเห็นได้ว่า ประชากรกลุ่มเสี่ยงผล Fit Test Positiveมีแนวโน้มเพิ่มขึ้นทุกปี และประชากรกลุ่มเสี่ยงส่วนใหญ่ยังปฏิเสธการรักษา อาจจะเกิดจากการได้รับข้อมูลการรักษาที่ไม่ถูกต้อง กลัว กังวลกับการรักษาเป็นต้น ดังนั้นโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านลูโบ๊ะปันยัง ได้เล็งเห็นความสำคัญของปัญหาดังกล่าว จึงได้จัดทำโครงการคัดกรองมะเร็งลำไส้ใหญ่และลำไส้ตรงด้วยวิธี Fit Test ขึ้น โดยมีเป้าหมายให้ประชากรกลุ่มอายุ 50-70 ปีจำนวน 804 คนเข้าถึงการตรวจคัดกรอง ด้วยวิธีการตรวจเลือดแฝงในอุจจาระ(Fecal immunochemical test) อย่างน้อยร้อยละ 60 และถ้าผลการตรวจเป็นบวกจะทำการยืนยันด้วยการส่องกล้องตรวจลำไส้ใหญ่/ไส้ตรง

สถานการณ์

วัตถุประสงค์โครงการ

1. 1.ประชากรกลุ่มเสี่ยง อายุ 50-70 ปี ได้รับการตรวจคัดกรองมะเร็งลำไส้ใหญ่และลำไส้ตรงด้วยการตรวจเลือดแฝงในอุจจาระ (Fecal immunochemical test)

กิจกรรม/การดำเนินงาน

1. กิจกรรมย่อยที่ 1 จัดเวทีแลกเปลี่ยนเรียนรู้ ฝึกปฏิบัติจำลองสถานการณ์การคัดกรองมะเร็งลำไส้ใหญ่และลำไส้ตรง
2. 2.1 กิจกรรมย่อยที่ 2 แกนนำมะเร็งลงพื้นที่ติดตามกลุ่มเป้าหมายประชากรกลุ่มเสี่ยงอายุ 50-70 ปี สอนการตรวจ และติดตามผล Fit Test พร้อมส่งต่อเคสกรณีเจอความผิดปกติให้เจ้าหน้าที่รพ.สต. - สำหรับรายที่ผิดปกติ นัดมาฟังผลที่รพ.สต.โดยเจ้าหน้าที่อีกครั้งพร้อมอธิบายขั้

กลุ่มเป้าหมาย

ผลที่คาดว่าจะได้รับ

1. แกนนำมะเร็งมีความรู้ ความเข้าใจ ภาวะเสี่ยงการก่อเกิดโรคมะเร็งลำไส้ใหญ่/ไส้ตรง สามารถใช้แทบตรวจ Fit test ได้ถูกต้อง และสามารถถ่ายทอดความรู้สู่กลุ่มเป้าหมายในชุมชนได้
   1. เป้าหมายกลุ่มเสี่ยงโรคมะเร็งลำไส้ใหญ่/ไส้ตรงได้รับการตรวจคัดกรอง Fit Test
      
   2. เป้าหมายกลุ่มเสี่ยงโรคมะเร็งลำไส้ใหญ่/ไส้ตรงที่มีผลตรวจ Positive ได้รับการส่งต่อเพื่อส่องกล้องตรวจลำไส้ใหญ่/ไส้ตรง (Colonoscopy)

ส่วนที่ 1 ผลการดำเนินงาน

* ผลผลิต หมายถึง ผลที่เกิดขึ้นเชิงปริมาณจากการทำกิจกรรม เช่น จำนวนผู้เข้าร่วมประชุม จำนวนผู้ผ่านการอบรม จำนวนครัวเรือนที่ปลูกผักสวนครัว เป็นต้น
** ผลลัพธ์ หมายถึง การเปลี่ยนแปลงที่นำไปสู่การแก้ปัญหา เช่น หลังอบรมมีผู้ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมจำนวนกี่คน มีข้อบังคับหรือมาตรการของชุมชนที่นำไปสู่การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมหรือสภาพแวดล้อม เป็นต้น ทั้งนี้ต้องมีข้อมูลอ้างอิงประกอบการรายงาน เช่น ข้อมูลรายชื่อแกนนำ , แบบสรุปการประเมินความรู้ , รูปภาพกิจกรรมพร้อมคำอธิบายใต้ภาพ เป็นต้น