กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

เด็กในช่วงชีวิตปฐมวัยเป็นช่วงวัยที่สำคัญที่สุดของการเจริญเติบโตและพัฒนาการทุกด้าน      เป็นจุดเริ่มต้นของการวางรากฐานคุณภาพชีวิตจิตใจของบุคคลเมื่อโตเป็นผู้ใหญ่ เด็กและเยาวชนที่มีคุณภาพ  เป็นพื้นฐานสำคัญของการพัฒนาสังคมไทย ภาวะโภชนาการเป็นดัชนีบ่งชี้ที่ดีของภาวะสุขภาพโดยรวมของเด็ก และภาวะโภชนาการที่ดีเป็นต้นทุนสำคัญที่ส่งเสริมให้เด็กเติบโตได้เต็มศักยภาพ เด็กวัยก่อนเรียนเป็นวัยที่มีการเจริญเติบโตอย่างรวดเร็วทั้งด้านร่างกายและสมอง รวมถึงพัฒนาการทุกด้านของชีวิตการเจริญเติบโตของอวัยวะทั้งภายนอกและภายใน จะเป็นไปอย่างรวดเร็วมากกว่าวัยอื่นๆ โดยเมื่ออายุ 3 ปี สมองจะมี      การเจริญเติบโตถึงร้อยละ 90 ของทั้งหมด การขาดสารอาหาร โดยเฉพาะสารอาหารที่ให้โปรตีนและพลังงาน  จะมีผลต่อการเจริญเติบโตของเซลล์สมองของเด็กมาก ทำให้เซลล์สมองมีขนาดเล็ก ซึ่งจะมีผลต่อสติปัญญาและการเรียนรู้ เมื่อพ้นช่วงวัยนี้ไปแล้วถึงแม้จะได้รับการแก้ไขโดยการให้อาหารเพิ่มขึ้น ก็ไม่สามารถทำให้ การเจริญเติบโตของสมองกลับมาสมบูรณ์เป็นปกติได้ นอกจากนี้การขาดสารอาหารในเด็กก่อนวัยเรียน ยังมีผลต่อความสามารถในการต้านโรคของเด็กด้วย ซึ่งจะส่งผลให้ติดเชื้อง่าย เกิดโรคต่างๆได้ง่าย     ประเทศไทยมีเด็กอายุระหว่าง 2 ขวบครึ่ง - 5 ขวบหรือเรียกว่า เด็กก่อนวัยเรียน ที่อยู่ในศูนย์  เด็กเล็กทุกสังกัด 19,715 แห่งประมาณ 942,583 คน คิดเป็นร้อยละ37 ของจำนวนเด็กปฐมวัยในประเทศไทย (มูลนิธิสาธารณสุขแห่งชาติ, 2553) เป็นวัยที่ไม่สามารถดูแลตนเองในเรื่องการเลือกอาหารและ    การรับประทานอาหารได้เมื่อถึงวัยที่ต้องเข้ารับการศึกษา นอกจากผู้ปกครองที่ต้องดูแลจัดการด้านอาหารแล้ว  ยังมีครูพี่เลี้ยงและผู้ประกอบอาหารในศูนย์พัฒนาเด็กเล็กก็มีบทบาทสำคัญในการดูแลจัดการด้านอาหารที่มีประโยชน์ให้ครบ 5 หมู่ และมีปริมาณเพียงพอกับความต้องการของร่างกาย ดังนั้นจึงต้องเป็นผู้ที่มีทั้งความรู้ ทัศนคติที่ดี และพฤติกรรมในการจัดอาหารอย่างถูกต้องและเหมาะสม เพื่อให้เด็กวัยก่อนเรียนได้รับอาหารที่ครบถ้วนกับความต้องการของร่างกาย มีการเจริญเติบโตและพัฒนาการที่ดี จากการสำรวจภาวะการเจริญเติบโตและพัฒนาการ ของสำนักส่งเสริมสุขภาพ กรมอนามัย พบว่า จากรายงานระบบคลังข้อมูล และการแพทย์สุขภาพ (Health Data Center : HDC) สำนักนโยบายและยุทธศาสตร์ ของจังหวัดตรัง ในไตรมาสที่ 4 ปีงบประมาณ 2566 เด็กมีการเจริญเติบโตสูงดีสมส่วน ร้อยละ48.39 ภาวะเตี้ยร้อยละ 12.89 ภาวะผอม ร้อยละ 5.49 ภาวะเริ่มอ้วน/อ้วน ร้อยละ 8.79 และไตรมาส ที่ 2 ปีงบประมาณ 2567 เด็กมีการเจริญเติบโตสูงดีสมส่วน ร้อยละ 60.32 ภาวะเตี้ยร้อยละ 20.97  ภาวะผอม ร้อยละ 2.69 ภาวะอ้วน ร้อยละ 3.23 (สำนักนโยบายและยุทธศาสตร์, 2561) พบว่าเด็กอายุ 0 – 5 ปี มีภาวการณ์เจริญเติบโต สูงดีสมส่วน เพิ่มขึ้นเล็กน้อย แต่ยังต่ำอยู่ และมีภาวะเตี้ย เพิ่มขึ้น ทำให้อนาคตโอกาสเด็กเสี่ยงมีภาวะอ้วนเพิ่มขึ้น ซึ่งเกณฑ์มาตรฐานเด็กอายุ 0-5ปี สูงดีสมส่วน ต้องผ่านเกณฑ์ ร้อยละ 66 ภาวะเตี้ย ไม่มากกว่าร้อยละ 10 ภาวะผอมไม่มากกว่า ร้อยละ 5 ภาวะอ้วนไม่มากกว่า ร้อยละ 10
ศูนย์พัฒนาเด็กเล็กเทศบาลตำบลทุ่งกระบือ ได้รับการประเมินมาตรฐานศูนย์เด็กเล็กคุณภาพในระดับจังหวัด ปี พ.ศ. 2561 ในระดับดีมาก ด้านการส่งเสริมสุขภาพ เด็กทุกคนได้รับการเฝ้าระวังภาวะโภชนาการโดยการชั่งน้ำหนัก วัดส่วนสูง ทุก 3 เดือน การสำรวจภาวะโภชนาการเด็ก ในไตรมาสที่ 1 (เดือนเมษายน-มิถุนายน 2567) จำนวนเด็กวัยก่อนเรียนทั้งหมด 62 ราย พบว่า ยังมีเด็กที่มีปัญหาโภชนาการ ซึ่งเมื่อเทียบกับตัวชี้วัดงานโภชนาการของสำนักนโยบายและยุทธศาสตร์ กระทรวงสาธารณสุข ปีงบประมาณ 2567 พบว่าภาวะโภชนาการในเด็กวัยก่อนเรียนในศูนย์เด็กเล็กเทศบาลตำบลทุ่งกระบือยังต่ำกว่าเกณฑ์มาตรฐาน     ดังนั้น โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล บ้านนานิน ได้เล็งเห็นความสำคัญของปัญหาภาวะโภชนาการที่เกิดขึ้นและต้องการความร่วมมือจากผู้ปกครองในการดูแลลูกของตัวเอง จึงได้จัดทำโครงการส่งเสริมโภชนาการเด็กวัยก่อนเรียนโดยใช้รูปแบบการเรียนรู้แบบมีส่วนร่วมของผู้ปกครอง ครูพี่เลี้ยง และผู้ประกอบการ กรณีศึกษา ศูนย์พัฒนาเด็กเล็กเทศบาล ต.ทุ่งกระบือ อ.ย่านตาขาว จ. ตรัง ขึ้น