กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

กิตติกรรมประกาศ

"โครงการแพทย์แผนไทยสืบสานภูมิปัญญาท้องถิ่นด้านสุขภาพ จังหวัดสงขลา" สำเร็จได้ด้วยดี ด้วยความร่วมมือจาก สมาชิกในชุมชน ตำบลสะกอม อำเภอเทพา จังหวัดสงขลา

คณะทำงานโครงการฯ ขอขอบคุณ กองทุนหลักประกันสุขภาพตำบลสะกอม ที่ให้การสนับสนุนงบประมาณในการดำเนินโครงการฯ รวมทั้ง ภาคีเครือข่ายที่สำคัญระดับพื้นที่ ที่ให้การสนับสนุน ช่วยเหลือ ชี้แนะ สุดท้ายขอขอบคุณผู้เกี่ยวข้องที่มิได้ระบุชื่อไว้ในที่นี้ ซึ่งมีส่วนสำคัญในการขับเคลื่อนการดำเนินงานให้มีความยั่งยืนในพื้นที่ต่อไป

คณะทำงานโครงการ
โครงการแพทย์แผนไทยสืบสานภูมิปัญญาท้องถิ่นด้านสุขภาพ

บทคัดย่อ

โครงการ " โครงการแพทย์แผนไทยสืบสานภูมิปัญญาท้องถิ่นด้านสุขภาพ " ดำเนินการในพื้นที่ ตำบลสะกอม อำเภอเทพา จังหวัดสงขลา รหัสโครงการ 68 - L5194 - 2 - 07 ระยะเวลาการดำเนินงาน 1 มิถุนายน 2568 - 30 กันยายน 2568 ได้รับการสนับสนุนงบประมาณจำนวน 10,000.00 บาท จาก กองทุนหลักประกันสุขภาพตำบลสะกอม เพื่อใช้ในการดำเนินกิจกรรมโครงการ หลังจากสิ้นสุดระยะเวลาโครงการ ผลที่เกิดขึ้นจากการดำเนินงานปรากฏดังนี้

โครงการนี้ยังไม่มีการเขียนหรือแก้ไขบทคัดย่อ

หมายเหตุ : รายละเอียดของบทสรุปคัดย่อการดำเนินงาน ให้ผู้รับผิดชอบโครงการเป็นผู้เขียนสรุปภาพรวมของโครงการใน "ผลลัพธ์โครงการ"

สารบัญ

ความเป็นมา/หลักการเหตุผล

หลักการและเหตุผล
    ภูมิปัญญาการแพทย์แผนไทย เป็นการดูแลสุขภาพในชุมชนแบบพื้นบ้านดั้งเดิมที่อยู่คู่กับประเทศไทยมาตั้งแต่ก่อนสมัยกรุงสุโขทัย ซึ่งมีความหลากหลายและเป็นเอกลักษณ์ที่แตกต่างกันไปตามแต่ละสังคม วัฒนธรรม กลุ่มชาติพันธุ์ และรูปแบบการรักษามีทั้งการใช้ยาสมุนไพร การนวด การผดุงครรภ์ ตลอดจนการรักษาทางจิตใจโดยใช้พิธีกรรมหรือคาถาต่างๆ ซึ่งสามารถตอบสนองต่อความต้องการทางด้านการรักษาสุขภาพ และความเจ็บป่วยของประชาชนได้เป็นอย่างดี แต่จากการพัฒนาในทุกด้านที่ยึดการพัฒนาตามระบบทุนนิยม ทำให้ชุมชนมีค่านิยมตามแนวทางของตะวันตกเป็นหลัก โดยเฉพาะด้านการจัดการสุขภาพที่เน้นการพึ่งพิงจากภายนอกเป็นส่วนใหญ่ สิ่งเหล่านี้ส่งผลให้ภูมิปัญญาและองค์ความรู้การดูแลสุขภาพเดิมที่มีอยู่ในชุมชนไม่ได้รับการพัฒนาและถูกทอดทิ้งจากคนรุ่นใหม่ ขาดการสืบทอดและผู้รู้ส่วนใหญ่เป็นผู้สูงอายุซึ่งนับวันจะมีจำนวนลดลง ทำให้ชุมชนรับประโยชน์จากภูมิปัญญาการแพทย์พื้นบ้านน้อยกว่าที่ควรจะเป็น ทั้ง ๆ ที่ความรู้เหล่านี้สามารถช่วยดูแลรักษาความเจ็บป่วยให้กับชาวบ้านได้ อีกทั้งองค์ความรู้ทางการแพทย์พื้นบ้านไทย ทั้งที่เป็นตัวหมอพื้นบ้าน ตำรา พันธุ์พืชที่ใช้เป็นยา สมุนไพร วิธีการการรักษาโรค ตลอดจนสังคมวัฒนธรรม ประเพณี และวิถีชีวิต ฯลฯ มีความสำคัญและเป็นสิ่งล้ำค่าที่ควรจะเก็บรวบรวม อนุรักษ์ ฟื้นฟูภูมิปัญญาการแพทย์พื้นบ้านไทยให้อยู่คู่กับประเทศไทย เพื่อเป็นมรดกต่อลูกหลานในการสืบทอดองค์ความรู้
  ชมรมแพทย์แผนไทยจึงได้ให้ความสำคัญและได้ดำเนินโครงการที่เกี่ยวเนื่องกับการสืบทอด ฟื้นฟู อนุรักษ์ และพัฒนาภูมิปัญญาการแพทย์แผนไทย-การแพทย์พื้นบ้านมาอย่างต่อเนื่อง ได้ดำเนินการจัดตั้งฐานการเรียนรู้ภูมิปัญญาการแพทย์แผนไทย-หมอพื้นบ้านขึ้น และมีการดำเนินกิจกรรมไปแล้วบางส่วน ในการนี้ เพื่อให้ฐานการเรียนรู้ฯ ที่ตั้งขึ้นมีกิจกรรมอย่างต่อเนื่อง และเพื่อเป็นการประชาสัมพันธ์ให้ประชาชนในชุมชนบ้านท่าแมงลักเห็นคุณค่าและความสำคัญของฐานการเรียนรู้ จึงได้จัดทำโครงการสืบสานภูมิปัญญาพืชสมุนไพรพื้นบ้าน เพื่อพัฒนาสู่ฐานการเรียนรู้ที่ดูแลสุขภาพของคนในชุมชนอย่างยั่งยืนขึ้น เพื่อสนับสนุนให้ฐานการเรียนรู้ฯ กลายเป็นศูนย์กลางในการรวบรวมองค์ความรู้ การสร้างกระบวนการเรียนรู้ การอนุรักษ์ การสืบทอด การฟื้นฟู และการพัฒนาภูมิปัญญาการใช้ประโยชน์จากพืชสมุนไพรตามตำราแพทย์แผนไทย-การแพทย์พื้นบ้านอย่างครบวงจร ซึ่งนอกจากจะเป็นแหล่งเรียนรู้นอกห้องเรียนที่สำคัญให้กับนักเรียน นักศึกษา และประชาชนที่สนใจอีกด้วย ภูมิปัญญาการแพทย์แผนไทยเหล่านี้จ ะสามารถพัฒนาต่อยอด และเข้าไปเชื่อมต่อกับการแพทย์กระแสหลักในการดูแลรักษาสุขภาพกายและจิตของประชาชนในหมู่ที่ ๕บ้านท่าแมงลัก และคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้นอย่างยั่งยืน

สถานการณ์

วัตถุประสงค์โครงการ

1. 1.เพื่อส่งเสริมให้ประชาชนได้มีความรู้เกี่ยวกับประโยชน์และสรรพคุณของพืชสมุนไพรพื้นบ้าน
2. 2.เพื่อส่งเสริมให้มีการใช้พืชสมุนไพรในท้องถิ่นอย่างแพร่หลายเพิ่มขึ้น
3. 3.เพื่อพัฒนาฐานการเรียนรู้แบบมีชีวิตสำหรับใช้ในการถ่ายทอดภูมิปัญญาเกี่ยวกับพืชสมุนไพรให้กับนักเรียน นักศึกษา ประชาชนที่สนใจ ตลอดจนให้บริการองค์ความรู้ทางด้านสมุนไพรแก่ประชาชนที่สนใจในพื้นที่

กิจกรรม/การดำเนินงาน

1. กำหนดรูปแบบการดูแลสุขภาพผู้สูงอายุระยะยาว
2. - การประชุมอบรมเชิงปฏิบัติการถ่ายทอดความรู้การใช้พืชสมุนไพรมาใช้ในการดูแลสุขภาพกับประชาชนทั่วไป -จัดอบรมรุ่นที่ 1 จำนวน 3๐ คน
3. การประชุมอบรมเชิงปฏิบัติการถ่ายทอดความรู้การใช้พืชสมุนไพรมาใช้ในการดูแลสุขภาพกับนักเรียน -จัดอบรมรุ่นที่ 2 จำนวน 3๐ คน
4. จัดกิจกรรมค่าจัดหาวัสดุการแพทย์แผนไทยประกอบฐานการเรียนรู้ภูมิปัญญาท้องถิ่นด้านสุขภาพสำหรับการทำยาสมุนไพรไว้ใช้เองในครัวเรือน
5. ค่าจัดทำหนังสือรวมพันธุ์พืชสมุนไพรที่ใช้ในการดูแลสุขภาพของคนในชุมชน

กลุ่มเป้าหมาย

ผลที่คาดว่าจะได้รับ

1 ประชาชน มีความรู้เกี่ยวกับประโยชน์และสรรพคุณของพืชสมุนไพรพื้นบ้าน 2 ประชาชนมีการใช้พืชสมุนไพรในท้องถิ่นอย่างแพร่หลายเพิ่มขึ้น

ส่วนที่ 1 ผลการดำเนินงาน

* ผลผลิต หมายถึง ผลที่เกิดขึ้นเชิงปริมาณจากการทำกิจกรรม เช่น จำนวนผู้เข้าร่วมประชุม จำนวนผู้ผ่านการอบรม จำนวนครัวเรือนที่ปลูกผักสวนครัว เป็นต้น
** ผลลัพธ์ หมายถึง การเปลี่ยนแปลงที่นำไปสู่การแก้ปัญหา เช่น หลังอบรมมีผู้ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมจำนวนกี่คน มีข้อบังคับหรือมาตรการของชุมชนที่นำไปสู่การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมหรือสภาพแวดล้อม เป็นต้น ทั้งนี้ต้องมีข้อมูลอ้างอิงประกอบการรายงาน เช่น ข้อมูลรายชื่อแกนนำ , แบบสรุปการประเมินความรู้ , รูปภาพกิจกรรมพร้อมคำอธิบายใต้ภาพ เป็นต้น