กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

กิตติกรรมประกาศ

"คนสาธารณสุขร้อยรัก รวมใจ ดูแลคนสูงวัยสู่สังคมสูงอายุสุขภาวะอย่างภาคภูมิโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลหนองบัว ปี 2560 จังหวัดตรัง" สำเร็จได้ด้วยดี ด้วยความร่วมมือจาก สมาชิกในชุมชน ตำบลหนองบัว อำเภอรัษฏา จังหวัดตรัง

คณะทำงานโครงการฯ ขอขอบคุณ กองทุนสุขภาพตำบล อบต.หนองบัว ที่ให้การสนับสนุนงบประมาณในการดำเนินโครงการฯ รวมทั้ง ภาคีเครือข่ายที่สำคัญระดับพื้นที่ ที่ให้การสนับสนุน ช่วยเหลือ ชี้แนะ สุดท้ายขอขอบคุณผู้เกี่ยวข้องที่มิได้ระบุชื่อไว้ในที่นี้ ซึ่งมีส่วนสำคัญในการขับเคลื่อนการดำเนินงานให้มีความยั่งยืนในพื้นที่ต่อไป

คณะทำงานโครงการ
คนสาธารณสุขร้อยรัก รวมใจ ดูแลคนสูงวัยสู่สังคมสูงอายุสุขภาวะอย่างภาคภูมิโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลหนองบัว ปี 2560

บทคัดย่อ

โครงการ " คนสาธารณสุขร้อยรัก รวมใจ ดูแลคนสูงวัยสู่สังคมสูงอายุสุขภาวะอย่างภาคภูมิโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลหนองบัว ปี 2560 " ดำเนินการในพื้นที่ ตำบลหนองบัว อำเภอรัษฏา จังหวัดตรัง รหัสโครงการ ระยะเวลาการดำเนินงาน 1 กุมภาพันธ์ 2560 - 30 กันยายน 2560 ได้รับการสนับสนุนงบประมาณจำนวน 152,560.00 บาท จาก กองทุนสุขภาพตำบล อบต.หนองบัว เพื่อใช้ในการดำเนินกิจกรรมโครงการ หลังจากสิ้นสุดระยะเวลาโครงการ ผลที่เกิดขึ้นจากการดำเนินงานปรากฏดังนี้

โครงการนี้ยังไม่มีการเขียนหรือแก้ไขบทคัดย่อ

หมายเหตุ : รายละเอียดของบทสรุปคัดย่อการดำเนินงาน ให้ผู้รับผิดชอบโครงการเป็นผู้เขียนสรุปภาพรวมของโครงการใน "ผลลัพธ์โครงการ"

สารบัญ

ความเป็นมา/หลักการเหตุผล

ปัจจุบันความก้าวหน้าด้านการเพทย์และสาธารณสุข ส่งผลให้จำนวนและสัดส่วนของประชากรผู้สูงอายุไทยเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็วโดยสัดส่วนประชากรสูงอายุเพิ่มจากร้อยละ 10.7 ในปี 2550 (7.0 ล้านคน) เป็นร้อยละ 11.8 (7.5 ล้านคน) ในปี 2553 และร้อยละ 20.0 (14.5 ล้านคน) ในปี 2568 (สำนักงานสถิติแห่งชาติ,2551) นับว่าอัตราการเข้าสู่ "ภาวะประชากรสูงอายุ (Population Ageing)" เร็วมาก ซึ่งหมายความว่าประเทศไทยมีเวลาสั้นมากที่จะเตรียมการเพื่อรองรับประชากรผู้สูงอายุ ทั้งในด้านสุขภาพ เศรษฐกิจ และสังคม อัตราส่วนการเป็นภาระวัยสูงอายุ หรืออัตราพึ่งพิงวัยสูงอายุในปี 2537 เป็น 10.7 เพิ่มขึ้นเป็น 14.3 ในปี 2545 และเพิ่มขึ้นเป็น 16.0 ในปี 2550 หมายความว่าประชากรวัยทำงาน 100 คน ต้องรับภาระในการเลี้ยงดูผู้สูงอายุ 16 คน ประกอบกับสัดส่วนสูงอายุที่อยู่ตามลำพังในครัวเรือนมีแนวโน้มเพิ่มสูงขึ้น จากร้อยละ 6.3 ในปี 2545 เป็นร้อยละ 7.7 ในปี 2550 และร้อยละ 56.7 ของผู้สูงอายุที่อยู่ตามลำพังในครัวเรือน อยู่ได้โดยไม่มีปัญหา ที่เหลือร้อยละ 43.3 มีปัญหา ซึ่งปัญหาที่พบมากที่สุด คือ รู้สึกเหงาร้อยละ 51.2 ไม่มีคนดูแลเมื่อเจ็บป่วย ร้อยละ 27.5 (สำนักงานสถิติแห่งชาติ,2551) ผู้สูงอายุต้องการผู้ดูแลในการทำกิจกรรมประจำวัน จากการตรวจสุขภาพโดยการตรวจร่างกายพบว่าผู้สูงอายุวัยปลาย (อายุ 80 ปีขึ้นไป) ต้องมีคนดูแลบางเวลาร้อยละ 52.2 และต้องมีคนดูแลตลอดเวลาร้อยละ 10.2 (เยาวรัตน์ ปรปักษ์ขาม,2547) จากมุมมองผู้เชี่ยวชาญเรื่องนี้ โดยเฉพาะคือ ดร.วรวรรณ ชาญด้วยวิทย์ ที่ปรึกษาด้านหลักประกันทางสังคมสถาบันวิจัยเพื่อการพัฒนาประเทศไทย (ทีดีอาร์ไอ) และ พ.ญ.ลัดดา ดำริการเลิศ เลขาธิการมูลนิธิสถาบันวิจัยและพัฒนาผู้สูงอายุไทย(มส.ผส.) เพื่อสะท้อนถึงการเตรียมความพร้อมของภาครัฐ เป็นระเบิดเวลาลูกใหญ่ ที่งวดเข้ามาทุกที ปัญหาที่ประเทศไทยกำลังเข้าสู่ "สังคมผู้สูงอายุอย่างสมบูรณ์"ในอีก 8 ปีข้างหน้า หรือปี 2564 ที่จะมีถึง 1 ใน 5 จากที่ไทยเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุมาแล้วโดยมีสัดส่วนคนอายุ 60 ปีขึ้นไปถึง 10% เมื่อปี 2543 (ตามนิยามองค์การสหประชาชาติ) และคาดว่าจะเป็นสังคมระดับสุดยอด คือมากถึง 30% ในอีก 20 ปี หรือปี 2578
อายุยิ่งสูงยิ่งเจ็บป่วย จากการสำรวจสำนักงานสถิติแห่งชาติ ปี2550 พบว่าร้อยละ 69.3 ของประชากรในกลุ่มอายุ 60 - 69 ปี เป็นโรคเรื้อรังและพบเพิ่มขึ้นเมื่ออายุมากขึ้นและเพิ่มขึ้นเป็น 83.3 ในกลุ่มที่มีอายุ 90 ปีขึ้นไป โดยภาวะการเจ็บป่วยโดยเรื้อรัง 6 โรคพร้อมกันถึงร้อยละ 70.8 และหนึ่งในสี่ของผู้สูงอายุที่มีภาวะทุพพลภาพจากปัญหาสุขภาพเป็นเหตุให้ไม่สามารถทำกิจกรรมที่เคยทำได้ ร้อยละ 18.9 มีปัญหาสุขภาพเหล่านี้นาน 6 เดือน เป็นภาวะทุพพลภาพระยะยาว เป็นเหตุให้มีค่าใช้จ่ายในการดูแลสูงและต้องการคนดูแลตลอดเวลา จากการดำเนินงานโครงการเกี่ยวกับการดูแลสุขภาพผู้สูงอายุ ผู้พิการ และผู้ด้อยโอกาสใน 3 ปี ที่ผ่านมาของตำบลหนองบัว(ปี 2557 - 2559) พบผู้สูงอายุต่อประชากรทั้งหมด(คิดจากทะเบียนราษฎร์)ร้อยละ 10.78, 37.27 และ43.09 กลุ่มเสี่ยงโรคเรื่อรังร้อยละ 28.84 , 17.92 และ 16.63 ผู้ป่วยรายใหม่ 3.15 ,3.96 และ 2.65 และจากการดูแลผู้ป่วยติดบ้าน ติดเตียง มีกลุ่มผู้ป่วยติดเตียงรายใหม่ 5 , 3 และ 3 ร้อยละ 1.37, 0.58 และ 0.53 แต่จากการทำโครงการดูแลสุขภาพผู้สูงอายุใน 3 ปีที่ผ่านมาจะเห็นได้ว่าอัตราผู้สูงอายุต่อประชากรทั้งหมดมีแนวโน้มสูงขึ้นเรื่อยๆ ซึ่งได้สังคมผู้สูงอายุแล้ว และร้อยละผู้สูงอายุก็มีแนวโน้มสูงขึ้นเนื่องจาเป็นยอดสะสม แต่ร้อยละของผู้ป่วยรายใหม่ และกลุ่มเสี่ยงลดลงแต่ทั้งกลุ่มเสี่ยงและกลุ่มผู้ป่วยที่มีอยู่ ณ ปัจจุบัน ถ้าไม่ได้รับการเฝ้าระวังดูแลอย่างต่อเนื่อง ก็มีโอกาสที่จะก้าวไปสู่ผู้ป่วยที่มีภาวะพึ่งพิงได้และรัฐก็จะต้องรับภาระค่าใช้จ่ายในการรักษาผู้ป่วยเหล่านี้ปีละประมาณ 2,000,000 บาท จากการดำเนินงานในปีที่ผ่านมาทางโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลหนองบัวได้ปรับรูปแบบการดำเนินงานดูแลเป็นรูปแบบการจัดมหกรรมคัดกรอง ส่งเสริม และปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพ แบบเบ็ดเสร็จในขั้นตอนเดียวโดยให้มีสิ่งจูงใจ และกระตุ้นให้เกิดพลังทางบวกที่จะพัฒนาพฤติกรรมเพื่อลดโรค และความรุนแรงของโรคและเฝ้าระวังสุขภาพอย่างต่อเนื่อง จะเห็นได้ว่าปัญหาสุขภาพของผู้สูงอายุในตำบลหนองบัวได้รับการดูแลและพัฒนาไปในทิศทางที่ดีขึ้น ทั้งผู้ป่วยรายใหม่ลดลง กลุ่มเสี่ยงรายใหม่ลดลงและผู้ป่วยติดเตียงลดลง จึงน่าจะเป็นแนวทางที่ดีที่จะดำเนินการดูแลสุขภาพผู้สูงอายุในตำบลหนองบัวเช่นปีที่ผ่านมาเพื่อดูแลผู้สูงอายุตำบลหนองบัวให้อยู่ในสังคมยาวนานขึ้น และอยู่ในภาวะพึ่งพิงน้อยลงผู้สูงอายุดูแลตัวเองได้อย่างดี ได้รับการดูแลอย่างใกล้ชิดอย่างมีคุณภาพจึงจะทำให้สังคมผู้สูงอายุตำบลหนองบัวเป็นสังคมที่มีสุขภาวะได้อย่างยั่งยืนต่อไป

สถานการณ์

วัตถุประสงค์โครงการ

1. เพื่อให้ผู้สูงอายุได้รับการเฝ้าระวังคัดกรอง ดูแลสุขภาพองค์รวม
2. เพื่อให้ผู้สูงอายุทุกกลุ่มได้รับการดูแลแบบ Long Term Caer (ระยะยาว) กลุ่มที่ 1 ที่ 2 และกลุ่มเสี่ยงกลุ่มป่วยด้วยโรคเรื้อรังสามารถดูแลสุขภาพตัวเองเบื้องต้นได้ กลุ่มติดบ้านติดเตียงได้รับการดูแลโดยสหวิชาชีพและ อผส. กลุ่มติดเตียงที่ต้องดูแลเป็นพิเศษได้รับการดูแลโดยCare Giver อย่างต่อเนื่องทุกวัน
3. เพื่อส่งเสริมให้ผู้สูงอายุได้แลกเปลี่ยนเรียนรู้เกี่ยวกับภาวะสุขภาพและการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพที่เหมาะสม
4. เพื่อลดอัตราผู้ป่วยที่มีภาวะพึ่งพิงรายใหม่
5. เพื่อให้ประชาชนวัยทำงานตามเป้าหมายเข้าสู่วัยผู้สูงอายุโดยปราศจากโรค

กิจกรรม/การดำเนินงาน

1. มหกรรมคัดกรองส่งเสริมสุขภาพผู้สูงอายุทั้งตำบลในวันแห่งความรักภายใต้คอนเชปต์ วาเลนไทม์ 2560 คนสาธารณสุขร้อยรักร้อยใจมอบแด่ผู้สูงวัยในหนองบัวและตรวจคัดกรองที่บ้านโดย อสม.
2. ตรวจคัดกรองสุขภาพอันพึงประสงค์ของผู้สูงอายุที่โดย อสม.
3. เฝ้าระวังติดตามตรวจสุขภาพผู้สูงอายุกลุ่มเสี่ยง
4. ติดตาม เยี่ยมบ้าน เยี่ยมใจ ใกล้เตียง ผู้สูงอายุกลุ่มติดบ้าน และผู้พิการ
5. เข้าค่ายปฏิวัติชีวิต พิชิตอ้วน ผู้สูงอายุกลุ่มเสี่ยงและกลุ่มป่วย

กลุ่มเป้าหมาย

ผลที่คาดว่าจะได้รับ

ผู้สูงอายุตำบลหนองบัวได้รับการดูแลแบบ Long Term Caer อย่างต่อเนื่อง ทั้งในสถานบริการ ด้านการคัดกรอง ส่งเสริมสุขภาพ การป้องกันโรค การรักษาพยาบาล และการฟื้นฟูสุขภาพในชุมชนโดยทีมสหวิชาชีพและอาสาสมัครดูแลผู้สูงอายุ(อผส.)ในชุมชนที่ผ่านการอบรม และดูแลต่อเนื่องอย่างใกล้ชิดในรายที่มีภาวะพิ่งพิงโดย Care Giver ส่งผลให้ผู้สูงอายุกลุ่มปกติและกลุ่มเสี่ยง กลุ่มป่วยโรคเรื้อรัง สามารถดูแลสุขภาพตัวเองเบื้องต้นและผู้สูงอายุกลุ่มติดบ้านติดเตียงได้รับการดูแลอย่างมีประสิทธิภาพพัฒนาการปฏิบัติกิจวัตรประจำวันจากมีภาวะติดเตียงเป็นติดบ้านและจากติดบ้านเป็นติดสังคม ลดกลุ่มเสี่ยง กลุ่มป่วย และลดความรุนแรงของโรคลงได้

ส่วนที่ 1 ผลการดำเนินงาน

* ผลผลิต หมายถึง ผลที่เกิดขึ้นเชิงปริมาณจากการทำกิจกรรม เช่น จำนวนผู้เข้าร่วมประชุม จำนวนผู้ผ่านการอบรม จำนวนครัวเรือนที่ปลูกผักสวนครัว เป็นต้น
** ผลลัพธ์ หมายถึง การเปลี่ยนแปลงที่นำไปสู่การแก้ปัญหา เช่น หลังอบรมมีผู้ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมจำนวนกี่คน มีข้อบังคับหรือมาตรการของชุมชนที่นำไปสู่การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมหรือสภาพแวดล้อม เป็นต้น ทั้งนี้ต้องมีข้อมูลอ้างอิงประกอบการรายงาน เช่น ข้อมูลรายชื่อแกนนำ , แบบสรุปการประเมินความรู้ , รูปภาพกิจกรรมพร้อมคำอธิบายใต้ภาพ เป็นต้น