กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

สุขภาพช่องปากมีความสำคัญต่อสุขภาพของทุกคน โดยเฉพาะในกลุ่มเด็กปฐมวัย โรคฟันผุในเด็กสามารถ พบได้ตั้งแต่ฟันเริ่มขึ้นในช่วงขวบปีแรก สาเหตุหลักที่ทำให้เด็กมีฟันผุ มาจากพฤติกรรมของมารดาในการเลี้ยงดูบุตรที่ไม่ถูกต้อง รวมถึงการดูแลทำความสะอาด ช่องปากไม่ถูกวิธี และมีพฤติกรรมการบริโภคที่ไม่เหมาะสม ก่อให้เกิดโรคฟันผุในฟันน้ำนมอย่างรุนแรง ทำให้เด็กเกิดความเจ็บปวด เคี้ยวอาหารไม่ได้ตามปกติ ได้รับสารอาหารไม่เพียงพอ และส่งผลต่อพัฒนาการของเด็กได้ นอกจากนี้ยังมีผลเสียต่อฟันแท้ของเด็กในอนาคตด้วย กล่าวคือ ฟันน้ำนมที่ถูกถอนหรือหลุดไปก่อนที่ฟันแท้จะขึ้นแทนที่ จะทำให้ฟันที่อยู่ติดกันล้มเอียง เข้าหาช่องว่าง ทำให้ฟันแท้ไม่สามารถขึ้นได้อย่างปกติตามตำแหน่งนั้น อาจจะขึ้นมาในลักษณะบิด ซ้อนกันหรือมีขนาดใหญ่ ไม่เหมาะสมกับใบหน้าของเด็ก ซึ่งจะเป็นปมด้อยทำให้เด็กไม่มั่นใจ ไม่กล้าในการแสดงออก   จากรายงานผลการสำรวจสภาวะสุขภาพช่องปากแห่งชาติครั้งที่ 8 ประเทศไทย พ.ศ. 2560 พบว่าสถานการณ์ในเด็กอายุ 3 ปี ซึ่งเป็นขวบปีแรกที่มีฟันน้ำนมขึ้นครบ 20 ซี่ มีฟันผุระยะเริ่มต้นร้อยละ 31.1 มีความชุกในการเกิดโรคฟันผุร้อยละ 52.9 มีค่าเฉลี่ยฟันผุ ถอน อุด (dmft) 2.8 ซี่/คน ความชุกของการเกิดฟันผุในเด็กอายุ 3 ปี พบสูงสุดในภาคกลางและภาคใต้ ร้อยละ 57.9 และ 57.0 ค่าเฉลี่ย ฟันผุ ถอน อุด 3.5 ซี่/คน และ 3.1 ซี่/คน ตามลำดับ และยังพบว่าประมาณร้อยละ 40.0 มีคราบจุลินทรีย์อยู่ในระดับเสี่ยงต่อการเกิดโรคฟันผุ พบฟันผุระยะเริ่มต้นในเด็กอายุ 3 ปี ร้อยละ 31.1
  จากผลสรุปการสำรวจสภาวะช่องปากของเด็ก 0-3 ปี หมู่ 2 บ้านคลองปะเหลียน ตำบลทุ่งกระบือ อำเภอย่านตาขาว จังหวัดตรัง พบว่า เด็กก่อนวัยเรียนกลุ่มนี้มีสภาวะฟันผุ ร้อยละ 50.91 ค่าเฉลี่ย ผุ อุด ถอน (dmft) 8.43 ซี่/คน ซึ่งนับว่าสูงมากเมื่อเทียบกับระดับอำเภอ ซึ่งอำเภอย่านตาขาว มีสภาวะฟันผุสูงเป็น 5 อันดับแรกของระดับอำเภอ คิดเป็น ร้อยละ 47.7 ระดับจังหวัด ร้อยละ 28.36 และระดับประเทศ ร้อยละ 31.1 ซึ่งการผุในระยะนี้มักเกี่ยวข้องกับการรับประทานอาหารว่างที่มีแป้งและน้ำตาล ร่วมกับการไม่ได้ทำความสะอาดฟัน และลักษณะการสัมผัสด้านประชิดที่กว้างและแน่นร่วมกับการไม่ได้ทำความสะอาดซอกฟัน ทำให้มีโอกาสผุมากขึ้น การลุกลามของโรคฟันผุในวัยนี้จะเป็นไปอย่างรวดเร็ว นอกจากนี้จากการสังเกตพฤติกรรมเสี่ยงของเด็ก พบปัญหาเด็กติดขวดนม การแปรงฟันที่ไม่สะอาด และไม่ถูกวิธี การทานขนมที่มีรสชาติหวานหลังการแปรงฟัน ประกอบกับปัจจัยเสี่ยงด้านการดูแลเด็ก 0-3 ปี ทั้งในเรื่องของอาหารระหว่างมื้อจะเน้นไปที่ขนมหวาน ปัจจัยต่างๆเหล่านี้ส่งผลให้เด็ก 0-3 ปี หมู่ 2 บ้านคลองปะเหลียน ตำบลทุ่งกระบือ อำเภอย่านตาขาว จังหวัดตรัง มีสภาวะฟันผุที่สูง   จากที่กล่าวมาเบื้องต้น จะเห็นว่าปัญหาของฟันน้ำนมผุในเด็กมีความเกี่ยวข้องกับพฤติกรรมการดูแลสุขภาพช่องปากเด็กของผู้ปกครองโดยตรง ในเรื่องของการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรม จะต้องดำเนินการหลายด้านประกอบกัน และเพื่อแก้ไขปัญหาฟันน้ำนมผุในเด็กได้อย่างมีประสิทธิภาพ ผู้จัดทำโครงการจึงได้เห็นถึงความสำคัญในการดูแลสุขภาพช่องปากของเด็ก เนื่องจากเด็กวัยนี้มีพัฒนาการการขึ้นของฟันเพิ่งขึ้นครบ 20 ซี่ พฤติกรรมการรับประทานอาหารจะเริ่มเปลี่ยนแปลง และเด็กเริ่มมีพฤติกรรมทางสังคมระยะเริ่มแรก จึงมีแนวโน้มที่จะเกิดพฤติกรรมสุขภาพช่องปากที่เหมาะสมถ้าได้รับการดูแลเอาใจใส่จากผู้ปกครองเป็นอย่างดี ดังนั้น ผู้ปกครองจึงมีบทบาทอย่างมากต่อการสร้างพฤติกรรมของเด็ก จึงได้จัดโครงการพ่อแม่ห่วงใย หนูน้อยยิ้มใส เด็กทุ่งกระบือฟันดี เด็ก 0-3 ปี บ้านคลองปะเหลียน ตำบลทุ่งกระบือ อำเภอย่านตาขาว จังหวัดตรัง เพื่อเป็นประโยชน์ในการนำผลการศึกษาที่ได้ไปใช้เป็นแนวทางการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมของผู้ปกครองในการดูแลสุขภาพช่องปากเด็กในรูปแบบที่เหมาะสมกับบริบทและมีประสิทธิภาพ แก้ปัญหาโรคฟันผุในเด็ก 0-3 ปี หมู่ 2 บ้านคลองปะเหลียน ตำบลทุ่งกระบือ อำเภอย่านตาขาว จังหวัดตรัง ในอนาคตต่อไปได้