กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

3. สถานการณ์

ในสภาพสังคมปัจจุบันที่ชุมชนมีการขยายตัวและการเข้ามาถึงเทคโนโลยีอย่างรวดเร็ว และผลจากปัญหาเศรษฐกิจ สังคม การเมือง ทำให้เกิดความไม่เท่าเทียมกันในสังคม การเข้าถึงบริการด้านสุขภาพเพียงอย่างเดียวคงไม่เพียงพอที่จะทำให้ประชาชนทุกคนมี “สุขภาพดี” หรือมี “สุขภาวะ” อีกทั้งการที่ประชากรผู้สูงอายุมีจำนวนมากขึ้น คนในวัยอื่น ๆ ก็มีพฤติกรรมเสี่ยงต่อการเกิดโรคเรื้อรังมากขึ้น เช่น ขาดการออกกาลังกาย บริโภคอาหารไม่มีประโยชน์ และมีปัญหาความเครียด ประชาชนมีภาวะเจ็บป่วยเรื้อรังเพิ่มมากขึ้น ทำให้มีผู้ป่วยเรื้อรังมากขึ้น ผลคือ สังคมเราในทุกวันนี้มีปัญหาสุขภาพที่เกิดมากขึ้น เนื่องจากภาวะความดันโลหิตสูง น้ำตาลในเลือดสูง คอเลสเตอรอลสูง โรคอ้วน เส้นเลือดในสมองแตก เป็นมะเร็ง เบาหวาน และโรคทางเดินหายใจเรื้อรัง เหล่านี้เป็นปัญหาสุขภาพที่ต้องการ การจัดการอย่างต่อเนื่องผู้ป่วยโรคเรื้อรังที่ควรได้รับการดูแลเป็นพิเศษส่วนใหญ่มักเป็นผู้สูงอายุที่อยู่กับบ้าน ไม่มีญาติคอยให้การดูแลเรื่องการทานยา หรือมีญาติคอยดูแลแต่ไม่มีความรู้ในเรื่องการใช้ยา โดยสรุปปัญหาความไม่ปลอดภัยจากการใช้ยาของคนไทยที่พบบ่อย ได้แก่ การแพ้ยา ใช้ยาเสื่อมคุณภาพ ใช้ยาเกินขนาด หรือการได้รับปริมาณยาในขนาดที่ไม่เหมาะสม เช่น มากไป หรือน้อยไป และการใช้ยาไม่ถูกกับโรค เป็นต้น ประกอบกับความเชื่อแต่ดั้งเดิมที่ไม่ถูกต้องตามหลักการศาสนาของผู้ป่วยและญาติในสังคมมุสลิมในการดูแลตนเองที่ไม่ถูกต้อง ซึ่งปัญหาเหล่านี้ ส่วนหนึ่งอาจเกิดจากความไม่เข้าใจในหลักการศาสนาและพฤติกรรมการใช้ยาที่ไม่เหมาะสมของตัวผู้ป่วยเอง ในอีกมุมอาจเกิดจากระบบสาธารณสุขและการให้ บริการทางเภสัชกรรมที่ทำได้ไม่ทั่วถึง
ลางาเป็นตำบลหนึ่ง ตั้งอยู่ในพื้นที่อำเภอมายอ บริบททั่วไปมีลักษณะกึ่งเมือง กึ่งชนบท โดยเฉพาะชุมชนบ้านปาลัส เป็นพื้นที่ชุมชนเมือง มีร้านค้า ร้านสะดวกซื้อและร้านยา รวมทั้งคลินิกหลายร้าน ส่งผลให้การเข้าถึงบริการด้านการใช้ยาของประชาชนในพื้นที่ได้ง่ายและสะดวกขึ้น ซึ่งอาจนำไปสู่การใช้ยาแบบพร่ำเพรื่อย ไม่สมเหตุสมผล ไม่คำนึงถึงผลกระทบต่อสุขภาพที่จะตามมาในอนาคตได้ ส่วนในพื้นที่ชนบท ที่อยู่ด้านใน ประชาชนบางส่วนยังขาดถึงความรอบรู้ด้านสุขภาพ (Health Literacy, HL) มีการใช้ยาชุด สมุนไพรลูกกลอน หรือการใช้บริการจากหมอบ้านที่ขาดมาตรฐานทางด้านสาธารณสุข ซึ่งอาจนำพาสู่ภัยทางสุขภาพตามมาได้ สอดคล้องกับพื้นที่โดยรวมของตำบลที่มีประชากรนับถือศาสนาอิสลามร้อยละ 100 มีวิถีปฏิบัติและขนบธรรมเดียวกันและยึดถือตามแนวทางศาสนาอิสลามเป็นหลัก จำเป็นต้องมีการสนับสนุน ส่งเสริมให้ชุมชนมีความเข้มแข็งในด้านการใช้ยาอย่างปลอดภัยโดยนำศาสนาเป็นศูนย์กลางในการปฏิบัติ
ชมรมแกนนำสร้างเสริมสุขภาพตามวิถีอัล-อิสลามลางา ได้เล็งเห็นถึงปัญหาของการใช้ยาในชุมชน รวมไปถึงผลกระทบทางสุขภาพที่อาจเกิดขึ้นในพื้นที่ จึงได้ร่วมกับโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลลางา ซึ่งเป็นหน่วยงานด้านสาธารณสุขในพื้นที่ จัดทำโครงการนี้ขึ้นมาเพื่อให้ชุมชนและประชาชนมีความรู้ในการดูแลสุขภาพตนเองอย่างถูกวิธีตามแนวทางอัล-อิสลามเพื่อส่งผลให้ชุมชน ผู้ป่วย/ผู้รับบริการในพื้นที่มีคุณภาพชีวิตที่ดีต่อไป