กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

กิตติกรรมประกาศ

"โครงการแลกเปลี่ยนเรียนรู้การควบคุมเบาหวานความดันในกลุ่มเสี่ยงและกลุ่มป่วย รพ.สต.ปากน้ำ จังหวัดสตูล" สำเร็จได้ด้วยดี ด้วยความร่วมมือจาก สมาชิกในชุมชน จังหวัดสตูล

คณะทำงานโครงการฯ ขอขอบคุณ กองทุนสุขภาพตำบล อบต.ปากน้ำ ที่ให้การสนับสนุนงบประมาณในการดำเนินโครงการฯ รวมทั้ง ภาคีเครือข่ายที่สำคัญระดับพื้นที่ ที่ให้การสนับสนุน ช่วยเหลือ ชี้แนะ สุดท้ายขอขอบคุณผู้เกี่ยวข้องที่มิได้ระบุชื่อไว้ในที่นี้ ซึ่งมีส่วนสำคัญในการขับเคลื่อนการดำเนินงานให้มีความยั่งยืนในพื้นที่ต่อไป

คณะทำงานโครงการ
โครงการแลกเปลี่ยนเรียนรู้การควบคุมเบาหวานความดันในกลุ่มเสี่ยงและกลุ่มป่วย รพ.สต.ปากน้ำ

บทคัดย่อ

โครงการ " โครงการแลกเปลี่ยนเรียนรู้การควบคุมเบาหวานความดันในกลุ่มเสี่ยงและกลุ่มป่วย รพ.สต.ปากน้ำ " ดำเนินการในพื้นที่ จังหวัดสตูล รหัสโครงการ 64-L5312-1-01 ระยะเวลาการดำเนินงาน 1 เมษายน 2564 - 28 กุมภาพันธ์ 2565 ได้รับการสนับสนุนงบประมาณจำนวน 77,005.00 บาท จาก กองทุนสุขภาพตำบล อบต.ปากน้ำ เพื่อใช้ในการดำเนินกิจกรรมโครงการ หลังจากสิ้นสุดระยะเวลาโครงการ ผลที่เกิดขึ้นจากการดำเนินงานปรากฏดังนี้

โครงการนี้ยังไม่มีการเขียนหรือแก้ไขบทคัดย่อ

หมายเหตุ : รายละเอียดของบทสรุปคัดย่อการดำเนินงาน ให้ผู้รับผิดชอบโครงการเป็นผู้เขียนสรุปภาพรวมของโครงการใน "ผลลัพธ์โครงการ"

สารบัญ

ความเป็นมา/หลักการเหตุผล

หลักการและเหตุผล

กลุ่มโรค NCDs (Noncommunicable diseases หรือโรคไม่ติดต่อ)สำหรับสถานการณ์ในประเทศไทยนั้น กลุ่มโรคไม่ติดต่อยังคงเป็นปัญหาสุขภาพอันดับหนึ่งของประเทศทั้งในมิติ ของจำนวนการเสียชีวิต และภาระโรคโดยรวม ซึ่งเป็นไปในทิศทางเดียวกันกับสถานการณ์ระดับโลก จากการรายงานข้อมูลของกองยุทธศาสตร์และแผนงาน สำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข ระหว่างปีพ.ศ. 2557-2561 พบอัตราการเสียชีวิตอย่างหยาบอันมีสาเหตุมาจาก โรคไม่ติดต่อที่สำคัญ มีแนวโน้มเพิ่มขึ้นในประชากรไทย โดยในปีพ.ศ. 2561 โรคไม่ติดต่อที่เป็นสาเหตุการตาย 3 อันดับแรกได้แก่ โรคมะเร็งรวมทุกประเภท รองลงมาคือ โรคหลอดเลือดสมอง และโรคหัวใจขาดเลือดคิดเป็นอัตราการเสียชีวิตเท่ากับ 123.3 47.1 และ 31.8 ต่อประชากรแสนคน ตามลำดับประเทศไทยได้มีการขับเคลื่อนการดำเนินงานป้องกันควบคุมโรคไม่ติดต่อผ่านแผนปฏิบัติการต่างๆดังจะเห็นได้จากการมีแผนยุทธศาสตร์สุขภาพดีวิถีชีวิตไทย ซึ่งเป็นยุทธศาสตร์ระดับชาติที่มีการดำเนินงานทั้งในภาพรวมของโรคไม่ติดต่อและปัจจัยเสี่ยงเฉพาะร่วมกับการมีแผนยุทธศาสตร์การป้องกันและควบคุมโรคไม่ติดต่อระดับชาติ5 ปี(พ.ศ.2560-2564)สอดคล้องภายใต้กรอบยุทธศาสตร์ชาติระยะ 20 ปีด้านการพัฒนาและเสริมสร้างศักยภาพคน เพื่อให้ประชากรในประเทศมีสุขภาพที่ดีเพิ่มขึ้น

กลุ่มโรคเรื้อรังนี้มีปัจจัยเสี่ยงทางพฤติกรรมร่วมที่สำคัญ ได้แก่ การบริโภคยาสูบ การดื่มเครื่องดื่ม แอลกอฮอล์ การบริโภคอาหารที่ไม่เหมาะสม การมีกิจกรรมทางกายที่ไม่เพียงพอ ความเครียดเรื้อรัง และปัจจัยเสี่ยงด้านการเปลี่ยนแปลงทางสรีระวิทยา ได้แก่ ไขมันในเลือดสูง ความดันโลหิตสูง ระดับน้ำตาลในเลือดสูง ภาวะน้ำหนักเกิน และอ้วน จากการคัดกรองติดตามภาวะสุขภาพของประชาชนในเขตพื้นที่รับผิดชอบของ รพ.สต.ปากน้ำในงบประมาณ 2564 พบจำนวนกลุ่มเสี่ยงความดันโลหิตสูง จำนวน 356 ราย คิดเป็นร้อยละ 13.18 กลุ่มเสี่ยงโรคเบาหวาน จำนวน 204 ราย คิดเป็นร้อยละ 8.16 ซึ่งมีแนวโน้มเพิ่มสูงขึ้นจากปี 2563 จากร้อยละ 12.4 และ 7.05 ตามลำดับ จากการสำรวจคัดกรองประชาชนในหมู่ที่ 4 บ้านตะโละใส ปีงบประมาณ 2564 พบว่ามีประชาชนที่อยู่ในกลุ่มเสี่ยงความดันโลหิตสูง จำนวน 251 ราย และกลุ่มเสี่ยงโรคเบาหวาน จำนวน 90 ราย ซึ่งเป็นจำนวนที่สูงอย่างมาก มีผู้ป่วยความดันโลหิตสูงรายใหม่ ปีงบประมาณ 2563 จำนวน 122 ราย เพิ่มจากปีงบประมาณ 2562 จาก 99 ราย คิดเป็นร้อยละ 123.23 และผู้ป่วยเบาหวานรายใหม่ ปีงบประมาณ 2563 จำนวน 28 ราย ปีงบประมาณ 2562 จำนวน 31 ราย คิดเป็นร้อยละ 90.32โดยผู้ป่วยรายใหม่มีแนวโน้มเพิ่มจำนวนขึ้นเรื่อยๆ

ในกลุ่มป่วย โรคเบาหวานและความดันโลหิตสูง เป็นโรคที่รักษาไม่หายแต่สามารถป้องกันและควบคุมได้ ด้วยการเรียนรู้เรื่องโรคและการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมของผู้ป่วยหรือผู้มีความเสี่ยงโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูง ปัญหาที่พบบ่อยในผู้ป่วยกลุ่มนี้ คือ ไม่สามารถควบคุมอาหาร ได้ น้ำหนักตัวเพิ่มมากขึ้น ขาดการออกกำลังกายที่เหมาะสม รับประทานยาไม่สม่ำเสมอ ซึ่งสาเหตุส่วนใหญ่มากจากตัวผู้ป่วยเอง ขาดแรงกระตุ้น แรงจูงใจในการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมอย่างต่อเนื่องและผู้ป่วยที่เป็นผู้สูงอายุ ส่วนหนึ่งหยุดการรับประทานยาเอง เนื่องจากรู้สึกเบื่อและคิดว่าไม่มีอาการผิดปกติน่าจะหายจากโรคแล้ว จึงเป็นปัญหาที่ต้องหาทางช่วยเหลือเพื่อให้ผู้ป่วยสามารถควบคุมโรคได้ ไม่เกิดภาวะแทรกซ้อน ลดการสูญเสียทางเศรษฐกิจและดำรงชีวิตอยู่ได้ในสังคมอย่างมีความสุข ผู้ป่วยที่มารับบริการคลินิกโรคเรื้อรังโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลปากน้ำ ปี 2563 ผู้ป่วยโรคเบาหวานจำนวน 124 คน ควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด 70-130 mg/dl ได้ 22 คน คิดเป็นร้อยละ 17.74 และจำนวนผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูง จำนวน 234 คน ควบคุมระดับความดันโลหิต < 140/90 mmHg ได้ จำนวน106 คน คิดเป็นร้อยละ 45.29 และจากข้อมูลการเจ็บป่วยจากโรคหลอดเลือดสมองของตำบลปากน้ำปีงบประมาณ 2563 มีจำนวน 25 ราย ซึ่งเป็นผลจากภาวะแทรกซ้อนของโรคเรื้อรัง
จากการดำเนินงานคลินิกโรคเรื้อรังโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลปากน้ำ พบว่า เมื่อผู้ป่วยมารับบริการในคลินิก ส่วนใหญ่ผู้ป่วยโรคเบาหวานที่ต้องงดน้ำและอาหารเพื่อเจาะระดับน้ำตาลในเลือด จะรีบเร่งในการกลับบ้านโดยไม่ได้พูดคุยแลกเปลี่ยนกันเรื่องผลการตรวจหรือวิธีการปฏิบัติตัวที่เกี่ยวกับโรค ทำให้ไม่มีเวที/สถานที่ในการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ในเรื่องการปฏิบัติตัวเพื่อควบคุมโรค

โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลปากน้ำ อำเภอละงู จังหวัดสตูล จึงได้จัดทำโครงการแลกเปลี่ยนเรียนรู้การควบคุมภาวะโรคเบาหวานความดันโลหิตสูงในกลุ่มเสี่ยงและกลุ่มป่วย รพ.สต.ปากน้ำ มุ่งหวังเพื่อเพิ่มความรู้ความเข้าใจ เสริมสร้างแรงบันดาลใจและความตระหนักในการลดการเกิดโรครายใหม่และควบคุมโรคเพื่อป้องกันภาวะแทรกซ้อนที่อาจจะเกิดขึ้นกับผู้ป่วยได้

สถานการณ์

วัตถุประสงค์โครงการ

1. 1. เพื่อให้ผู้ป่วยโรคเบาหวาน/ความดันโลหิตสูงที่มารับบริการในคลินิกโรคเรื้อรังมีการแลกเปลี่ยนเรียนรู้การควบคุมโรคอย่างเหมาะสม
2. 2. เพื่อให้ผู้ป่วยโรคเบาหวานที่มารับบริการในคลินิกโรคเรื้อรัง สามมารถควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดได้
3. 3. เพื่อให้ผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูงที่มารับบริการในคลินิกโรคเรื้อรัง สามมารถควบคุมระดับความดันโลหิตได้
4. 4.ลดการเกิดภาวะแทรกซ้อนจากโรค
5. ประชาชนกลุ่มเสี่ยง ม.4 บ้านตะโละใส ได้รับความรู้ในการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพ
6. ประชาชนกลุ่มเสี่ยง ม.4 บ้านตะโละใส มีพฤิกรรมสุขภาพที่เหมาะสม

กิจกรรม/การดำเนินงาน

1. 1.ประชุมชี้แจงคณะทำงานขับเคลื่อนโครงการ
2. 2. ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมในกลุ่มเสี่ยง ม.4บ้านตะโลใส
3. แลกเปลี่ยนเรียนรู้การควบคุมเบาหวานความดันในกลุ่มป่วย

กลุ่มเป้าหมาย

ผลที่คาดว่าจะได้รับ

1. ผู้ป่วยมีแรงบันดาลใจและความตระหนักในการควบคุมโรคเบาหวาน/ความดันโลหิตสูงได้ด้วยตนเอง
2. ผู้ป่วยสามารถควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดและระดับความดันโลหิตในอยู่ในภาวะปกติ ไม่เกิดภาวะแทรกซ้อน
3. ผู้ป่วยและผู้ดูแลผู้ป่วยเกิดความพึงพอใจในการรับบริการที่เข้าถึงวิถีชุมชนทำให้การบริการที่สะดวก ที่มีการดูแลแบบใกล้บ้านใกล้ใจ
4. กลุ่มเสียงโรคเรื้อรังได้รับความรู้และได้รับก่ารปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพ
   
5. ชุมชนมีส่วนร่วมในการดูแลสุขภาพประชาชนให้ปลอดภัยจากโรคเบาหวาน/ความดันโลหิตสูง

ส่วนที่ 1 ผลการดำเนินงาน

* ผลผลิต หมายถึง ผลที่เกิดขึ้นเชิงปริมาณจากการทำกิจกรรม เช่น จำนวนผู้เข้าร่วมประชุม จำนวนผู้ผ่านการอบรม จำนวนครัวเรือนที่ปลูกผักสวนครัว เป็นต้น
** ผลลัพธ์ หมายถึง การเปลี่ยนแปลงที่นำไปสู่การแก้ปัญหา เช่น หลังอบรมมีผู้ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมจำนวนกี่คน มีข้อบังคับหรือมาตรการของชุมชนที่นำไปสู่การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมหรือสภาพแวดล้อม เป็นต้น ทั้งนี้ต้องมีข้อมูลอ้างอิงประกอบการรายงาน เช่น ข้อมูลรายชื่อแกนนำ , แบบสรุปการประเมินความรู้ , รูปภาพกิจกรรมพร้อมคำอธิบายใต้ภาพ เป็นต้น