กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

กิตติกรรมประกาศ

"โครงการหมู่บ้านต้นแบบจัดการสุขภาพ ลดเสี่ยง ลดโรค ด้วยหลัก 3อ.2ส. ปีงบประมาณ 2568 จังหวัดสงขลา" สำเร็จได้ด้วยดี ด้วยความร่วมมือจาก สมาชิกในชุมชน ตำบลบ้านหาร อำเภอบางกล่ำ จังหวัดสงขลา

คณะทำงานโครงการฯ ขอขอบคุณ กองทุนสุขภาพตำบล เทศบาลตำบลบ้านหาร ที่ให้การสนับสนุนงบประมาณในการดำเนินโครงการฯ รวมทั้ง ภาคีเครือข่ายที่สำคัญระดับพื้นที่ ที่ให้การสนับสนุน ช่วยเหลือ ชี้แนะ สุดท้ายขอขอบคุณผู้เกี่ยวข้องที่มิได้ระบุชื่อไว้ในที่นี้ ซึ่งมีส่วนสำคัญในการขับเคลื่อนการดำเนินงานให้มีความยั่งยืนในพื้นที่ต่อไป

คณะทำงานโครงการ
โครงการหมู่บ้านต้นแบบจัดการสุขภาพ ลดเสี่ยง ลดโรค ด้วยหลัก 3อ.2ส. ปีงบประมาณ 2568

บทคัดย่อ

โครงการ " โครงการหมู่บ้านต้นแบบจัดการสุขภาพ ลดเสี่ยง ลดโรค ด้วยหลัก 3อ.2ส. ปีงบประมาณ 2568 " ดำเนินการในพื้นที่ ตำบลบ้านหาร อำเภอบางกล่ำ จังหวัดสงขลา รหัสโครงการ 68-L5211-01-05 ระยะเวลาการดำเนินงาน 1 มีนาคม 2568 - 30 กันยายน 2568 ได้รับการสนับสนุนงบประมาณจำนวน 33,250.00 บาท จาก กองทุนสุขภาพตำบล เทศบาลตำบลบ้านหาร เพื่อใช้ในการดำเนินกิจกรรมโครงการ หลังจากสิ้นสุดระยะเวลาโครงการ ผลที่เกิดขึ้นจากการดำเนินงานปรากฏดังนี้

โครงการนี้ยังไม่มีการเขียนหรือแก้ไขบทคัดย่อ

หมายเหตุ : รายละเอียดของบทสรุปคัดย่อการดำเนินงาน ให้ผู้รับผิดชอบโครงการเป็นผู้เขียนสรุปภาพรวมของโครงการใน "ผลลัพธ์โครงการ"

สารบัญ

ความเป็นมา/หลักการเหตุผล

หมู่บ้านจัดการสุขภาพ มีเป้าหมายสูงสุด (Ultimate Goal) คือ เป็นหมู่บ้านที่ประชาชนสามารถพึ่งพาตนเองด้านสุขภาพได้ ตามคำขวัญที่ว่า “แม้เราเป็นชาวบ้าน เราก็สามารถดูแลสุขภาพของพวกเรากันเองได้” ด้วยคำขวัญนี้มีปรัชญาและฐานคิดอยู่เบื้องหลัง คือ หมู่บ้านจัดการสุขภาพเป็นทั้งเป้าหมายในการพัฒนา (Ultimate Goal) คือ ประชาชนในหมู่บ้านหรือชุมชน พึ่งพากันเองได้ ทางด้านสาธารณสุขและเป็นทั้งกระบวนการพัฒนา (Process) กล่าวคือ เป้าหมายสุดท้ายหรือสิ่งที่เราอยากเห็นหรืออยากให้เกิดขึ้นคือ ประชาชนในหมู่บ้านหรือชุมชน พึ่งพากันเองได้ทางสาธารณสุข แต่การที่ประชาชนจะสามารถพึ่งพากันเองได้นั้น ต้องอาศัยกระบวนการพัฒนาด้วยกระบวนการเรียนรู้ของชุมชนเอง จนสามารถรู้จักตนเอง เข้าใจตนเองและกำหนดอนาคตของชุมชนได้เอง จนเกิดเป็นชุมชนแห่งการเรียนรู้และการพึ่งพากันเองหรือจัดการกันเอง นอกจากชุมชนจะต้องมีความรู้ในการจัดการแล้ว คนในชุมชนจะต้องมีคุณธรรมด้วย เพราะคุณธรรมจะเป็นกรอบกำหนดพฤติกรรมหรือจัดระบบ ระเบียบการทำงานร่วมกันของหมู่บ้าน/ชุมชน หรือมีมาตรการทางสังคมที่จะเป็นตัวกำหนดคนในชุมชนอยู่ร่วมกันได้อย่างปกติสุข จากสถานการณ์โรคไม่ติดต่อในตำบลบ้านหาร พบว่า ผู้ป่วยโรคเบาหวานและโรคความดันโลหิตสูง มีการรับรู้และพฤติกรรมการดูแลตนเองอยู่ในระดับต่ำ ร้อยละ ๕๙.๔ และจากผลการตรวจคัดกรองพบผู้มีภาวะเสี่ยงต่อการเกิดโรคเบาหวานและโรคความดันโลหิตสูง ร้อยละ ๓๒.๑ ประกอบกับข้อมูลการป่วยด้วยโรคความดันโลหิตสูงและโรคเบาหวานในพื้นที่ตำบลบ้านหารมีแนวโน้มสูงขึ้นเรื่อยๆ และพบผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูงเกิดภาวะแทรกซ้อนด้วยอัมพฤกษ์ หัวใจและหลอดเลือด ร้อยละ ๓.๖ ซึ่งโรคเบาหวานและโรคความดันโลหิตสูงเป็นโรคไม่ติดต่อโรคเรื้อรัง โดยสาเหตุการเกิดโรคดังกล่าวมาจากปัจจัยที่ไม่สามารถควบคุมได้ เช่นกรรมพันธุ์ อายุ และปัจจัยที่สามารถควบคุมได้เช่น ความอ้วน ความเครียด การออกกำลังกาย พฤติกรรมการบริโภคที่ไม่เหมาะสม การดื่มสุรา สูบบุหรี่ หากประชาชนไม่สามารถควบคุมปัจจัยดังกล่าวได้จะนำไปสู่การเจ็บป่วยและเกิดภาวะแทรกซ้อนตามมา เช่น โรคจอประสาทตาเสื่อม โรคไตวายเรื้อรัง (CKD) โรคหัวใจและหลอดเลือด (CVD) แผลเรื้อรัง การถูกตัดขา ตัดนิ้ว เป็นต้น ความเจ็บป่วยเหล่านี้ส่งผลกระทบต่อคุณภาพชีวิตของผู้ป่วยตลอดจนค่าใช้จ่ายด้านสาธารณสุขโดยรวม องค์การอนามัยโลก (WHO) กล่าวว่านอกจากการบริการทางคลินิกแล้ว การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพ มีความสำคัญและจำเป็นในการแก้ไขปัญหาโรคติดต่อดังกล่าว รวมถึงการเปิดโอกาสให้ชุมชนได้แสดงบทบาทในการดูแลสุขภาพตนเอง
ดังนั้น โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านหารได้เล็งเห็นความสำคัญในการดูแลส่งเสริมสุขภาพและป้องกันการเกิดโรคเบาหวาน โรคความดันโลหิตสูง และโรคหัวใจและหลอดเลือดสมอง จึงได้จัดทำโครงการหมู่บ้านต้นแบบจัดการสุขภาพ ลดเสี่ยง ลดโรค ด้วยหลัก 3อ.2ส. ปีงบประมาณ 2568 โดยใช้กลไกการขับเคลื่อนการจัดการสุขภาพชุมชนในระดับหมู่บ้านไปสู่ตำบลจัดการสุขภาพ ซึ่งจะดำเนินการภายใต้หลักสำคัญ 4 องค์ประกอบที่ทำงานร่วมกัน ในหมู่บ้านที่มีการดำเนินงานหมู่บ้านปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพ และโรงเรียนที่มีการดำเนินงานโรงเรียน ส่งเสริมสุขบัญญัติแห่งชาติ โดยอาศัยความร่วมมือของทีมนำและเครือข่ายภาคส่วนต่างๆ ทั้งภาครัฐ ภาคประชาชน และภาคท้องถิ่น ในการทำงานร่วมกันมีการจัดทำแผนการดำเนินงานเสริมสร้างความรอบรู้ด้านสุขภาพและมีการจัดสภาพแวดล้อมที่เอื้อต่อการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพของหมู่บ้าน ส่งเสริมให้ประชาชนในตำบลมีพฤติกรรมสุขภาพที่ดีเพื่อลดปัจจัยเสี่ยงที่จะเกิดโรคที่ป้องกันได้

สถานการณ์

วัตถุประสงค์โครงการ

1. เพื่อสร้างการมีส่วนร่วมของภาคีเครือข่ายในการพัฒนาหมู่บ้านปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพ
2. เพื่อเกิดหมู่บ้านต้นแบบปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพ
3. เพื่อพัฒนาโรงเรียนส่งเสริมสุขบัญญัติ
4. เพื่อพัฒนาแกนนำสุขภาพหมู่บ้านปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพและโรงเรียนส่งเสริมสุขบัญญัติ
5. เพื่อให้กลุ่มเสี่ยงและกลุ่มป่วยโรคความดันโลหิตสูง โรคเบาหวาน มีความรู้ในการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมด้านการดูแลสุขภาพเพื่อป้องกันการเกิดโรค
6. เพื่อให้กลุ่มเสี่ยงและกลุ่มป่วยโรคความดันโลหิตสูง โรคเบาหวาน มีพฤติกรรมการดูแลสุขภาพด้านการรับประทานอาหาร การออกกำลังกาย การรับประทานยาที่ถูกต้องเพื่อป้องกันการเกิดภาวะแทรกซ้อน

กิจกรรม/การดำเนินงาน

กลุ่มเป้าหมาย

ผลที่คาดว่าจะได้รับ

7.1 กิจกรรมการดำเนินการหมู่บ้านปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพและโรงเรียนส่งเสริมสุขบัญญัติ 7.1.1 มีหมู่บ้านปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพ 7.1.2 มีโรงเรียนส่งเสริมสุขภาพสุขบัญญัติ 7.1.3 มีแกนนำส่งเสริมสุขภาพในการขับเคลื่อนการดำเนินงานหมู่บ้านปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพและโรงเรียนส่งเสริมสุขบัญญัติ 7.2 กิจกรรมปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพ 7.2.๑. อัตราป่วยด้วยโรคความดันโลหิตสูง โรคเบาหวาน และโรคหัวใจและหลอดเลือด ลดลง 7.2.๒. ลดการเกิดภาวะแทรกซ้อนในกลุ่มผู้ป่วยและสามารถดำเนินชีวิตได้อย่างปกติสุข 7.2.๓. ผู้ที่มีภาวะเสี่ยงและผู้ป่วยสามารถดูแลตนเองจนสามารถควบคุมระดับน้ำตาลหรือความดันโลหิตให้อยู่ในเกณฑ์ปกติได้
- ผู้ที่มีภาวะเสี่ยงโรคเบาหวาน ระดับน้ำตาล ไม่เกิน ๑๐๐ mg/dL
- ผู้ที่มีภาวะเสี่ยงโรคความดันโลหิตสูง ระดับความดันโลหิต ไม่เกิน ๑๒๐/๘๐ mmHg - ผู้ป่วยโรคเบาหวาน ระดับน้ำตาล ไม่เกิน ๑๓๐ mg/dL - ผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูง ระดับความดันโลหิต ไม่เกิน ๑๔๐/๘๐ mmHg

ส่วนที่ 1 ผลการดำเนินงาน

* ผลผลิต หมายถึง ผลที่เกิดขึ้นเชิงปริมาณจากการทำกิจกรรม เช่น จำนวนผู้เข้าร่วมประชุม จำนวนผู้ผ่านการอบรม จำนวนครัวเรือนที่ปลูกผักสวนครัว เป็นต้น
** ผลลัพธ์ หมายถึง การเปลี่ยนแปลงที่นำไปสู่การแก้ปัญหา เช่น หลังอบรมมีผู้ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมจำนวนกี่คน มีข้อบังคับหรือมาตรการของชุมชนที่นำไปสู่การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมหรือสภาพแวดล้อม เป็นต้น ทั้งนี้ต้องมีข้อมูลอ้างอิงประกอบการรายงาน เช่น ข้อมูลรายชื่อแกนนำ , แบบสรุปการประเมินความรู้ , รูปภาพกิจกรรมพร้อมคำอธิบายใต้ภาพ เป็นต้น