กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

กิตติกรรมประกาศ

"โครงการรณรงค์และส่งเสริมการลดปริมาณขยะในชุมชน จังหวัดสตูล" สำเร็จได้ด้วยดี ด้วยความร่วมมือจาก สมาชิกในชุมชน ตำบลกำแพง อำเภอละงู จังหวัดสตูล

คณะทำงานโครงการฯ ขอขอบคุณ กองทุนสุขภาพตำบล อบต.กำแพง ที่ให้การสนับสนุนงบประมาณในการดำเนินโครงการฯ รวมทั้ง ภาคีเครือข่ายที่สำคัญระดับพื้นที่ ที่ให้การสนับสนุน ช่วยเหลือ ชี้แนะ สุดท้ายขอขอบคุณผู้เกี่ยวข้องที่มิได้ระบุชื่อไว้ในที่นี้ ซึ่งมีส่วนสำคัญในการขับเคลื่อนการดำเนินงานให้มีความยั่งยืนในพื้นที่ต่อไป

คณะทำงานโครงการ
โครงการรณรงค์และส่งเสริมการลดปริมาณขยะในชุมชน

บทคัดย่อ

ปัญหาด้านการจัดการขยะเป็นปัญหาที่สำคัญของประเทศไทยในปัจจุบัน การเพิ่มขึ้นของจำนวนประชากรและรูปแบบพฤติกรรมการบริโภค ส่งผลให้ปัยหาขยะมีแนวโน้มทวีความรุนแรงและเกิดผลกระทบต่อสภาพแวดล้อม ทำให้เกิดการปนเปื้อนของพื้นดิน แหล่งน้ำและอากาศ ทำให้บ้านเมืองไม่เป๋นระเบียบเรียบร้อย ไม่เป็นที่เจริญแก่ผู้พบเห็น ส่งผลกระทบต่อสุขภาพประชาชนโดยทั่วไป การแก้ปัญหาของขยะมูลฝอย จึงควรปฏิบัติเพื่อป้องกันและแก้ไขผลเสียที่เกิดขึ้น โดยการศึกษาครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1.) ลดอัตราป่วยของประชาชนในชุมชนเกี่ยวกับโรคติดต่อในท้องถิ่น ที่เกิดจากแมลงเป็นพาหะนำโรค 2.)ให้ประชาชนในชุมชนมีความรู้เกี่ยวกับการคัดแยกขยะที่ต้นทาง การจัดการขยะแบบ 3Rs และสามารถทำน้ำหมักชีวภาพเองได้ 3.) รณรงค์ ประชาสัมพันธ์ การจัดบ้านเรือนในชุมชนให้ถูกหลักสุขาภิบาล ผลการดำเนินโครงการพบว่า

กิจกรรมอบรมให้ความรู้การเรื่องการคัดแยกขยะที่ต้นทาง/การจัดการขยะแบบ 3Rs/สาธิตการทำน้ำหมักชีวภาพแก่ แกนนำในชุมชน หลักสูตร 1 วัน ( จำนวน 3 รุ่นๆละ 50 คน)

ตัวชี้วัดกิจกรรม ประชาชนในชุมชนไม่น้อยกว่าร้อยละ 80 มีความรู้เกี่ยวกับการคัดแยกขยะที่ต้นทาง การจัดการขยะแบบ 3Rs และสามารถทำน้ำหมักชีวภาพเองได้ โดยใช้แบบประเมินก่อน-หลังอบรม จำนวน 10 ข้อ ผลการดำเนินกิจกรรม พบว่า ก่อนอบรม มีระดับความรู้ปานกลาง ร้อยละ 53.33 ส่วนหลังอบรม มีระดับความรู้ดีมาก ร้อยละ 81.33 และมีเพียงร้อยละ 40 ของครัวเรือนในชุมชนที่ทำน้ำหมักชีวภาพและนำไปใช้ประโยชน์


กิจกรรมรณรงค์ ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการคัดแยกขยะในครัวเรือน

ตัวชี้วัดกิจกรรม บ้านเรือนในชุมชนไม่น้อยกว่าร้อยละ 60 มีการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมโดยการคัดแยกขยะก่อนทิ้ง และจัดบ้านเรือน สิ่งแวดล้อมรอบบ้านให้ถูกหลักสุขาภิบาล โดยการลงพื้นที่ครัวเรือนในชุมชนหมู่ที่ 10 บ้านปากปิง จำนวน 3 ครั้ง พบว่า ครั้งที่ 1 พบว่า มีเพียงร้อยละ 45 ที่มีการคัดแยกขยะในครัวเรือน ครั้งที่ 2 ครัวเรือนมีการคัดแยกขยะ ร้อยละ 61 และครั้งที่ 3 ครัวเรือนมีการคัดแยกขยะเพิ่มขึ้นร้อย 68

กิจกรรมรณรงค์การจัดบ้านเรือนให้ถูกหลักสุขาภิบาล

ก่อนดำเนินกิจกรรมรณรงค์การจัดบ้านเรือนให้ถูกหลักสุขาภิบาล บ้านเรือนส่วนใหญ่ในชุมชนยังมีแหล่งบริเวณรอบๆ บ้าน มีภาชนะที่มีน้ำขัง ซึ่งเป็นแหล่งเพาะพันธุ์ยุง แต่หลังจากการลงพื้นที่บ้านเรือนในชุมชนแล้วและมีการแนะนำการจัดบ้านเรือนให้ถูกหลักสุขาภิบาล พบว่ามีการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมที่ดีขึ้น สามารถจัดบ้านเรือนและสิ่งแวดล้อมรอบบริเวณรอบๆ บ้านเรือน เพิ่มมากขึ้น ร้อยละ 70 โดยมีเกณฑ์การประเมิน 2 ส่วน คือ

1. ลักษณะรอบบริเวณบ้าน โดยพิจารณาจากบริเวณบ้านสวยงาม ไม่มีขยะ และน้ำขัง มีการกำจัดขยะที่ถูกวิธี ไม่มีแหล่งเพราะพันธุ์ยุงลาย
   

2. ลักษณะภายในบ้าน โดยพิจารณาจาก มีการจัดข้าวของเครื่องใช้ภายในบ้านที่เป็นระเบียบ ความสะอาดของห้องครัว ห้องนอน และห้องน้ำ

สำหรับหลังจากดำเนินโครงการรณรงค์และส่งเสริมการลดปริมาณขยะในชุมชน หมู่ที่ 10 บ้านปากปิงพบผู้ป่วยไข้เลือดออก จำนวน 4 ราย คิดเป็นอัตราป่วย 359.30 ต่อแสนประชากร ฉะนั้นจำเป็นอย่างยิ่งที่ประชาชนในชุมชนต้องให้ความสำคัญและตระหนักถึงผลกระทบต่อสุขภาพและสิ่งแวดล้อม ที่ทุกคนต้องช่วยกันและให้ความร่วมมือในการลดปริมาณขยะในชุมชนเพื่อป้องกันจากโรคภัยต่างๆ ที่ตามมา เพราะถ้าชุมชนมีสิ่งแวดล้อมที่ดี ประชาชนในชุมชนก็อยู่อย่างเป็นสุข

หมายเหตุ : รายละเอียดของบทสรุปคัดย่อการดำเนินงาน ให้ผู้รับผิดชอบโครงการเป็นผู้เขียนสรุปภาพรวมของโครงการใน "ผลลัพธ์โครงการ"

สารบัญ

ความเป็นมา/หลักการเหตุผล

ปัญหาด้านการจัดการขยะเป็นปัญหาที่สำคัญของประเทศไทยในปัจจุบัน การเพิ่มขึ้นของจำนวนประชากรและรูปแบบพฤติกรรมการบริโภคส่งผลให้ปัญหาขยะแนวโน้มทวีความรุนแรงและเกิดผลกระทบต่อสภาพแวดล้อม ทำให้เกิดการปนเปื้อนของพื้นดิน แหล่งน้ำและอากาศ ทำให้บ้านเมืองไม่เป็นระเบียบเรียบร้อย ไม่เป็นที่เจริญของผู้ที่ได้พบเห็น ส่งผลกระทบต่อสุขภาพของประชาชนโดยทั่วไป การแก้ไขปัญหาของขยะมูลฝอย จึงควรปฏิบัติเพื่อป้องกันและแก้ไขผลเสียที่จะเกิดขึ้น สำหรับการป้องกันและแก้ไขที่ดีควรพิจารณา ถึงต้นเหตุที่ก่อให้เกิดขยะมูลฝอยขึ้นมา ซึ่งก็คงจะหมายถึง มนุษย์ หรือผู้สร้างขยะมูลฝอย นั้นเอง การป้องกันและการแก้ไขปัญหาของขยะมูลฝอย เริ่มต้นด้วย การสร้างจิตสำนึกแก่มนุษย์ให้รู้จักรับผิดชอบในการรักษาความสะอาด ทั้งในบ้านเรือนของตัวเอง และภายนอกบ้าน ไม่ว่าจะเป็นถนนหนทาง สถานที่ทำงาน หรือที่สาธารณะอื่น ๆ ให้รู้จักทิ้งขยะมูลฝอยลงในภาชนะให้เป็นที่เป็นทาง ไม่มักง่ายทิ้งขยะเกลื่อนกลาด ทั้งนี้เป็นการช่วยให้พนักงานเก็บขยะนำไปยังสถานที่กำจัดได้สะดวกและรวดเร็วขึ้น ปัจจุบันรูปแบบการจัดเก็บและการกำจัดของชุมชนในพื้นที่หมู่ที่ 10 บ้านปากปิง ตำบลกำแพง ยังไม่เป็นระบบ ขาดการบูรณาการ การกำจัดขยะมูลฝอยในชุมชนส่วนใหญ่ยังใช้วิธีเผาทิ้งแบบไม่ถูกสุขลักษณะ ซึ่งจะมีผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมและก่อให้เกิดปัญหาสุขอนามัยกับผู้คนที่อาศัยอยู่บริเวณใกล้เคียง เช่น ปัญหาของกลิ่น ปัญหาแหล่งเพาะพันธุ์ของแมลงต่างๆ ที่เป็นพาหะนำเชื้อโรค คือ ยุงลายพาหะนำโรคไข้เลือดออก แมลงวันพาหะนำโรคอุจจาระร่วง แมลงสาบพาหะนำโรคอุจจาระร่วง และสถานการณ์โรคในพื้นที่หมู่ที่ ๑๐ ตั้งแต่ปี ๒๕๕๘-๒๕๖๐ สถานการณ์ไข้เลือดออก อัตราป่วยต่อแสนประชากร 466.72, 746.27 และ 93.28 ตามลำดับเพราะฉะนั้นการบริหารจัดการขยะในชุมชนที่ถูกหลักสุขาภิบาล สามารถทำให้อัตราป่วยด้วยโรคดังกล่าวลดลงและหมดไปในอนาคต เช่น เศษอาหารมีทุกครัวเรือน แต่ไม่ได้นำมาใช้ให้เกิดประโยชน์ ทั้งที่สามารถนำมาทำเป็นปุ๋ยหมักหรือน้ำหมักชีวภาพได้ สามารถลดปริมาณการใช้ปุ๋ยเคมีและหันมาใช้ปุ๋ยหมักหรือน้ำหมักชีวภาพในพืชผลการเกษตร ทางคณะผู้จัดทําได้ตระหนักและให้ความสำคัญของปัญหาดังกล่าวที่เกิดขึ้น จึงได้จัดทำโครงการรณรงค์และส่งเสริมการลดปริมาณขยะในชุมชน โดยมีการสร้างแกนนำครัวเรือนต้นแบบ เพื่อลดอัตราการป่วยของโรคติดต่อที่มีพาหะนำโรคโดยอาศัยการแพร่พันธุ์ในกองขยะ และเพื่อเป็นแบบอย่างให้กับครัวเรือนอื่นๆ ในชุมชนต่อไปโดยเน้นการให้ความรู้ การปรับเปลี่ยนพฤติกรรม การจัดบ้านเรือนให้ถูกหลักสุขาภิบาล การคัดแยกขยะจากต้นทาง การจัดการขยะแบบ3Rs การสาธิตการทำน้ำหมักชีวภาพจากเศษอาหาร/ขยะ

สถานการณ์

วัตถุประสงค์โครงการ

1. 1. เพื่อลดอัตราป่วยของประชาชนในชุมชนเกี่ยวกับโรคติดต่อในท้องถิ่นที่เกิดจากแมลงเป็นพาหะนำโรค
2. 2. เพื่อให้ประชาชนในชุมชนมีความรู้เกี่ยวกับการคัดแยกขยะที่ต้นทางการจัดการขยะแบบ 3Rs และสามารถทำน้ำหมักชีวภาพเองได้
3. 3 เพื่อรณรงค์ ประชาสัมพันธ์ การจัดบ้านเรือนในชุมชนให้ถูกหลักสุขาภิบาล

กิจกรรม/การดำเนินงาน

1. กิจกรรมประชาสัมพันธ์พร้อมทั้งให้ความรู้เรื่องขยะ
2. กิจกรรมอบรมให้ความรู้การเรื่องการคัดแยกขยะที่ต้นทาง/การจัดการขยะแบบ 3Rs/สาธิตการทำน้ำหมักชีวภาพแก่แกนนำในชุมชน
3. กิจกรรมรณรงค์ ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการคัดแยกขยะในครัวเรือน
4. กิจกรรมรณรงค์การจัดบ้านเรือนให้ถูกหลักสุขาภิบาล
5. กิจกรรมติดตามผล
6. กิจกรรมสรุปผลการดำเนินงานโครงการ

กลุ่มเป้าหมาย

ผลที่คาดว่าจะได้รับ

1. ประชาชนในชุมชนมีอัตราการป่วยลดลง
2. ประชาชนในชุมชนมีความรู้เกี่ยวกับการคัดแยกขยะที่ต้นทางการจัดการขยะแบบ 3Rs และสามารถทำน้ำหมักชีวภาพได้
3. บ้านเรือนในชุมชน เป็นบ้านเรือนที่ถูกหลักสุขาภิบาลและมีสิ่งแวดล้อมบริเวณบ้านที่ดี

ส่วนที่ 1 ผลการดำเนินงาน

* ผลผลิต หมายถึง ผลที่เกิดขึ้นเชิงปริมาณจากการทำกิจกรรม เช่น จำนวนผู้เข้าร่วมประชุม จำนวนผู้ผ่านการอบรม จำนวนครัวเรือนที่ปลูกผักสวนครัว เป็นต้น
** ผลลัพธ์ หมายถึง การเปลี่ยนแปลงที่นำไปสู่การแก้ปัญหา เช่น หลังอบรมมีผู้ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมจำนวนกี่คน มีข้อบังคับหรือมาตรการของชุมชนที่นำไปสู่การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมหรือสภาพแวดล้อม เป็นต้น ทั้งนี้ต้องมีข้อมูลอ้างอิงประกอบการรายงาน เช่น ข้อมูลรายชื่อแกนนำ , แบบสรุปการประเมินความรู้ , รูปภาพกิจกรรมพร้อมคำอธิบายใต้ภาพ เป็นต้น