กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

จากปัญหาการกระจายของผลิตภัณฑ์สุขภาพที่มีการปลอมปนสเตียรอยด์ มีการโฆษณาหลอกลวงให้หลงใช้ยาที่ด้อยคุณภาพและอาจมีอันตราย ปัญหาเหล่านี้ยังคงดํารงอยู่และมีแนวโน้มที่รุนแรงขึ้นทั้งๆที่มีการเฝาระวังความปลอดภัยด้านยาเชิงรับเป็นประจําอยู่แล้ว แต่การดำเนินการดังกล่าวยังขาดการมีส่วนร่วมของเครือข่ายในการร่วมเฝ้าระวัง รวมถึงการค้นหาปัญหาด้านยาอันตรายในชุมชนเชิงรุก ดังนั้น เพื่อลดความเสี่ยง ที่อาจจะเกิดขึ้นต่อประชาชนในชุมชน จึงควรสร้างกลไกการเฝ้าระวังความปลอดภัยด้านยาเชิงรุกในชุมชน (Active Community based surveillance) เพื่อให้มีข้อมูลสถานการณ์ความปลอดภัยด้านยาและผลิตภัณฑ์สุขภาพที่ชัดเจน สนำมาสู่การแก้ไขโดยชุมชนต่อ จากการสำรวจการใช้ยาในครัวเรือนผู้สูงอายุโรคเรื้อรังในเขตเทศบาลตำบลยะหริ่ง ปีงบประมาณ 2564 จำนวน 52 ครัวเรือน พบว่า มีผู้ป่วยร้อยละ 10.53 (6/52) มีการใช้ผลิตภัณฑ์สุขภาพเสี่ยงสเตียรอยด์ มีลักษณะเป็นผง แคปซูล ไม่มีฉลากยา ได้รับจากหมอบ้าน จากการประเมินการรับรู้เกี่ยวกับสเตียรอยด์ พบว่า ผู้ป่วยส่วนใหญ่ไม่รู้จักสเตียรอยด์ทั้งข้อบ่งชี้ และผลเสียจากการใช้ ผู้ป่วยเห็นด้วยกับเมื่อมีอาการไม่สบาย ปวดเมื่อย ช่วยทำให้โรคหายเร็วขึ้น และร้อยละ 30.68 มีพฤติกรรมกินยาสมุนไพรหรือยาแผนโบราณร่วมกับยาแผนปัจจุบันเพื่อช่วยรักษาโรคที่เป็นอยู่ จากข้อมูลข้างต้น จะเห็นได้ว่า ประชาชนส่วนใหญ่ยังขาดองค์ความรู้เกี่ยวกับการใช้ยา โดยเฉพาะการเลือกซื้อ เลือกใช้ มักใช้ยาตามคำบอกเล่า เชื่อตามโฆษณา ทำให้สูญเสียค่าใช้จ่ายด้านยาที่ไม่สมเหตุผล อีกทั้งอาจส่งผลเสียในระยะยาวได้
ปัญหาจากการดำเนินงานคุ้มครองผู้บริโภค คปสอ.ยะหริ่ง ณ ปัจจุบัน คือ ข้อมูลเกี่ยวกับการใช้ผลิตภัณฑ์สุขภาพไม่ปลอดภัยหรือยาแผนโบราณที่เสี่ยงปนเปื้อนสเตียรอยด์ในแต่ละพื้นที่ตำ่กว่าเป็นจริง ทั้งนี้อาจเนื่องจากยังขาดระบบเฝ้าระวังเชิงรุกโดยเครือข่ายในชุมชน ทำให้ยังไม่มีการรายงานเมื่อพบผลิตภัณฑ์สุขภาพต้องสงสัย ซึ่งส่งผลให้ยังไม่มีระบบการจัดการเพื่อควบคุมปัญหาโดยการมีส่วนร่วมของชุมชน ด้วยเหตุนี้ จึงจำเป็นต้องพัฒนาระบบเฝ้าระวังเชิงรุกโดยเครือข่ายในชุมชน โดยมีคณะกรรมการคุ้มครองผู้บริโภคเทศบาลตำบลยะหริ่งเป็นแกนนำในการขับเคลื่อนการดำเนินงาน เพื่อให้ชุมชนสามารถดักจับผลิตภัณฑ์สุขภาพที่อาจเป็นอันตรายแก่คนในชุมชน อีกทั้งยังต้องช่วยเพิ่มองค์ความรู้ให้แก่คนในชุมชนฉลาดใช้ยา ไม่ตกเป็นเหยื่อโฆษณาหลอกลวง ใช้ยาและผลิตภัณฑ์สุขภาพอย่างสมเหตุผล