กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

กิตติกรรมประกาศ

"โครงการลดขยะ ลดโรค ใส่ใจสิ่งแวดล้อม จังหวัดสตูล" สำเร็จได้ด้วยดี ด้วยความร่วมมือจาก สมาชิกในชุมชน ตำบลกำแพง อำเภอละงู จังหวัดสตูล

คณะทำงานโครงการฯ ขอขอบคุณ กองทุนสุขภาพตำบล อบต.กำแพง ที่ให้การสนับสนุนงบประมาณในการดำเนินโครงการฯ รวมทั้ง ภาคีเครือข่ายที่สำคัญระดับพื้นที่ ที่ให้การสนับสนุน ช่วยเหลือ ชี้แนะ สุดท้ายขอขอบคุณผู้เกี่ยวข้องที่มิได้ระบุชื่อไว้ในที่นี้ ซึ่งมีส่วนสำคัญในการขับเคลื่อนการดำเนินงานให้มีความยั่งยืนในพื้นที่ต่อไป

คณะทำงานโครงการ
โครงการลดขยะ ลดโรค ใส่ใจสิ่งแวดล้อม

บทคัดย่อ

ขยะมูลฝอยเป็นปัญหาของทุกคนในชุมชนซึ่งทุกคนเป็นผู้ผลิตขึ้นมา และเป็นแหล่งเพาะพันธุ์เชื้อโรคต่างๆทำให้สุขภาพอนามัยของคนในชุมชนไม่ดี ชุมชนบ้านท่าแลหลามีประชากรจำนวน 1,766 คน 488 ครัวเรือน ทำให้มีปริมาณขยะที่เกิดจากการทิ้งและการคัดแยกไม่ถูกวิธีมีจำนวนมาก บริเวณข้างถนนมีการทิ้งขยะกลาดเกลื่อน ซึ่งจะมีผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมและก่อให้เกิดปัญหาสุขอนามัยกับผู้คนที่อาศัยอยู่บริเวณใกล้เคียง เช่น ปัญหาของกลิ่น ปัญหาแหล่งเพาะพันธุ์ของแมลงต่างๆ ที่เป็นพาหะนำเชื้อโรค โดยการศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ 1.) เพื่อลดอัตราป่วยของประชาชนในชุมชนเกี่ยวกับโรคติดต่อในท้องถิ่นที่เกิดจากแมลงเป็นพาหะนำโรค 2.) เพื่อให้ครัวเรือนต้นแบบในชุมชนมีการจัดการขยะในครัวเรือนได้อย่างถูกวิธี และเป็นครัวเรือนต้นแบบให้กับครัวเรือนอื่นๆ ในชุมชนได้ ผลการดำเนินกิจกรรม ดังนี้

กิจกรรมที่ 1 ประชุมแกนนำขับเคลื่อนการจัดการขยะในชุมชน

ดำเนินการคัดเลือกแกนนำในชุมชน โดยการมีส่วนร่วมของผู้นำชุมชนโรงเรียน เจ้าหน้าที่สาธารณสุข อาสาสมัครสาธารณสุข และประชาชนในพื้นที่ จำนวน 20 คน มีการจัดตั้งแกนนำขับเคลื่อนการจัดการขยะในชุมชน ประชุมค้นหาและวิเคราะห์ปัญหา แลกเปลี่ยนเรียนรู้ร่วมกัน เพื่อวางแผนการดำเนินงาน หาแนวทางแก้ไข และติดตามผลการดำเนินงาน จำนวน 3 ครั้ง ซึ่งการจัดตั้งแกนนำดังกล่าวให้ความร่วมมือเป็นอย่างดี ให้ความสำคัญในการแก้ไขปัญหาขยะในชุมชน และเป็นครัวเรือนต้นแบบที่จัดบ้านเรือนให้ถูกหลักสุขาภิบาล

กิจกรรมที่ 2 อบรมให้ความรู้เรื่องการคัดแยกขยะที่ต้นทางและการจัดการขยะแบบ 3Rs แก่กลุ่มครัวเรือนแกนนำในชุมชน

กลุ่มเป้าหมายแกนนำครัวเรือน จำนวน 50 คน ประเมินผลโดยใช้แบบทดสอบความรู้ก่อน-หลังอบรม จำนวน 10 ข้อ พบว่า ก่อนได้รับความรู้ ผู้เข้าร่วมอบรมไม่ผ่านเกณฑ์ (คะแนน 0-5) ร้อยละ 16 ผ่านเกณฑ์พอใช้ (คะแนน 6-7) ร้อยละ 52 และผ่านเกณฑ์ดี (คะแนน 8-10) ร้อยละ 32 หลังจากดำเนินการอบรมให้ความรู้ผู้เข้าอบรมส่วนใหญ่อยู่ในเกณฑ์ดี (คะแนน 8-10) ร้อยละ 88 และอยู่ในเกณฑ์พอใช้(คะแนน 6-8) ร้อยละ 12 ซึ่งประชาชนมีความรู้เพิ่มขึ้นเกี่ยวกับการคัดแยกขยะที่ต้นทางการจัดการขยะแบบ 3Rs ผ่านเกณฑ์ตามตัวชี้วัด

กิจกรรมที่ 3 รณรงค์การจัดบ้านเรือนให้ถูกหลักสุขาภิบาล

แกนนำขับเคลื่อนการจัดการขยะในชุมชนรณรงค์ทำงานแหล่งเพาะพันธ์ยุงลายในพื้นที่สาธารณะในชุมชน พร้อมทั้งติดป้ายรณรงค์เกี่ยวกับการคัดแยกขยะที่ถูกวิธี และติดป้ายประชาสัมพันธ์บริเวณจุดที่ผู้คนสามารถเห็น ได้ง่าย สถานที่ราชการหรือที่สาธารณะในชุมชน จำนวน 5 จุด มีครัวเรือนเข้าร่วมประกวดครัวเรือนตัวอย่างการจัดบ้านเรือนให้ถูกหลักสุขาภิบาล จำนวน 50 ครัวเรือน ผลการประเมิน พบว่า

ครั้งที่ 1

• ผ่านเกณฑ์  จำนวน 30 ครัวเรือน    คิดเป็นร้อยละ 60
  
• ไม่ผ่านเกณฑ์ จำนวน 20 ครัวเรือน    คิดเป็นร้อยละ 40
  

ครั้งที่ 2

• ผ่านเกณฑ์  จำนวน 50 ครัวเรือน คิดเป็นร้อยละ 100 จะเห็นได้ว่า ครัวเรือนทั้งหมดผ่านเกณฑ์ครัวเรือนตัวอย่างร้อยละ 100 ผ่านเกณฑ์ตามตัวชี้วัด

กิจกรรมที่ 4 ติดตามผลการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการจัดการขยะ จำนวน 2 ครั้ง ติดตามครัวเรือนแกนนำ จำนวน 50 ครัวเรือน เกี่ยวกับพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอย จำนวน 2 ครั้ง ดังนี้

ครั้งที่ 1

• ด้านการลดการเกิดขยะมูลฝอย คิดเป็นร้อยละ 84.4
  
• ด้านการคัดแยกขยะมูลฝอย  คิดเป็นร้อยละ 81.2
  
• ด้านการใช้ประโยชน์จากขยะมูลฝอย คิดเป็นร้อยละ 83.6

ครั้งที่ 2

• ด้านการลดการเกิดขยะมูลฝอย คิดเป็นร้อยละ 89.2
  
• ด้านการคัดแยกขยะมูลฝอย  คิดเป็นร้อยละ 87.2
  
• ด้านการใช้ประโยชน์จากขยะมูลฝอย คิดเป็นร้อยละ 88.8

จะเห็นได้ว่าครัวเรือนมีการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมในทางที่ดีขึ้น สามารถจัดการขยะมูลฝอยที่เกิดขึ้นในครัวเรือนได้อย่างถูกวิธี และไม่พบอัตราการป่วยของประชาชนในชุมชนที่เกิดจากแมลงเป็นพาหะนำโรค ผ่านเกณฑ์ตามตัวชี้วัด

หมายเหตุ : รายละเอียดของบทสรุปคัดย่อการดำเนินงาน ให้ผู้รับผิดชอบโครงการเป็นผู้เขียนสรุปภาพรวมของโครงการใน "ผลลัพธ์โครงการ"

สารบัญ

ความเป็นมา/หลักการเหตุผล

ปัญหาขยะมูลฝอย (หมายถึง ขยะทั่วไปที่เกิดจากการอุปโภค บริโภค กิจกรรมทั้งหลายของมนุษย์ ไม่ว่าจะเป็นบ้านเรือน ชุมชน ตลาด ร้านค้า และโรงงาน) ในประเทศไทยถือเป็นปัญหาสิ่งแวดล้อมที่สำคัญที่เกิดขึ้นจากน้ำมือมนุษย์ ซึ่งมีปัญหาที่เกี่ยวเนื่องกันในหลายแง่มุม ไม่ว่าจะเป็นพฤติกรรมการบริโภคและการแยกขยะจากต้นทาง การจัดการขยะที่ไม่ได้มาตรฐานก่อให้เกิดมลพิษและไม่เกิดการนำกลับมาใช้ซ้ำ ปัญหามลพิษและสิ่งแวดล้อม เช่น ปฏิกิริยาเรือนกระจกที่มีสาเหตุจาก ขยะเทกอง ที่ปล่อยก๊าซมีเทน ซัลเฟอร์กับคาร์บอนไดออกไซต์ออกมา ปัญหาขยะในทะเลที่ส่งผลกระทบต่อสภาพแวดล้อมและชีวิตความเป็นอยู่ของสัตว์ในทะเล เป็นต้น

ขยะมูลฝอยเป็นปัญหาของทุกคนในชุมชนซึ่งทุกคนเป็นผู้ผลิตขึ้นมา และเป็นแหล่งเพาะพันธุ์เชื้อโรคต่างๆทำให้สุขภาพอนามัยของคนในชุมชนไม่ดี ชุมชนบ้านท่าแลหลามีประชากรจำนวน 1,766 คน 488 ครัวเรือน ทำให้มีปริมาณขยะที่เกิดจากการทิ้งและการคัดแยกไม่ถูกวิธีมีจำนวนมาก บริเวณข้างถนนมีการทิ้งขยะกลาดเกลื่อน ซึ่งจะมีผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมและก่อให้เกิดปัญหาสุขอนามัยกับผู้คนที่อาศัยอยู่บริเวณใกล้เคียง เช่น ปัญหาของกลิ่น ปัญหาแหล่งเพาะพันธุ์ของแมลงต่างๆ ที่เป็นพาหะนำเชื้อโรค คือ ยุงลายพาหะนำโรคไข้เลือดออก แมลงวันพาหะนำโรคอุจจาระร่วง แมลงสาบพาหะนำโรคอุจจาระร่วง สถานการณ์โรคในพื้นที่หมู่ที่ 2 บ้านท่าแลหลา ตั้งแต่ปี 2560 - 2562 พบผู้ป่วยไข้เลือดออก 3, 21 และ 23 ราย อัตราป่วยต่อแสนประชากร 177.096, 1193.86 และ 1307.56 ตามลำดับ (ที่มา จากศูนย์ระบาดอำเภอละงู ณ วันที่ 4 ตุลาคม 2561) เพราะฉะนั้นการบริหารจัดการขยะในชุมชนที่ถูกหลักสุขาภิบาล สามารถทำให้อัตราป่วยด้วยโรคดังกล่าวลดลงและหมดไปในอนาคต

ผู้จัดทําได้ตระหนักและให้ความสำคัญของปัญหาดังกล่าวที่เกิดขึ้น จึงได้จัดทำโครงการ “ลดขยะ ลดโรค ใส่ใจสิ่งแวดล้อม” โดยมีการสร้างแกนนำครัวเรือนต้นแบบ เพื่อลดอัตราการป่วยของโรคติดต่อที่มีพาหะนำโรคโดยอาศัยการแพร่พันธุ์ในกองขยะ และเพื่อเป็นแบบอย่างให้กับครัวเรือนอื่นๆ ในชุมชนต่อไปโดยเน้นการให้ความรู้ การปรับเปลี่ยนพฤติกรรม การจัดบ้านเรือนให้ถูกหลักสุขาภิบาล การคัดแยกขยะจากต้นทาง การจัดการขยะแบบ 3Rs

สถานการณ์

วัตถุประสงค์โครงการ

1. เพื่อลดอัตราป่วยของประชาชนในชุมชนเกี่ยวกับโรคติดต่อในท้องถิ่นที่เกิดจากแมลงเป็นพาหะนำโรค
2. เพื่อให้ครัวเรือนต้นแบบในชุมชนมีการจัดการขยะในครัวเรือนได้อย่างถูกวิธี และเป็นครัวเรือนต้นแบบให้กับครัวเรือนอื่นๆ ในชุมชนได้

กิจกรรม/การดำเนินงาน

1. กิจกรรมที่ 1 ประชุมจัดตั้งแกนนำขับเคลื่อนการจัดการขยะในชุมชน
2. กิจกรรมที่ 2 อบรมให้ความรู้การเรื่องการคัดแยกขยะที่ต้นทางและการจัดการขยะแบบ 3Rs แก่กลุ่มครัวเรือนแกนนำในชุมชน จำนวน 50 ครัวเรือน
3. กิจกรรมที่ 3 รณรงค์การจัดบ้านเรือนให้ถูกหลักสุขาภิบาล
4. กิจกรรมที่ 4 ติดตามผลการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการจัดการขยะ
5. กิจกรรมที่ 5 รายงานผลโครงการและแลกเปลี่ยนเรียนรู้

กลุ่มเป้าหมาย

ผลที่คาดว่าจะได้รับ

1. ประชาชนในชุมชนมีอัตราการป่วยลดลง
2. ประชาชนในชุมชนมีความรู้เกี่ยวกับการคัดแยกขยะที่ต้นทาง การจัดการขยะแบบ 3Rs
   
3. มีครัวเรือนต้นแบบในชุมชน เป็นบ้านเรือนที่สะอาด ถูกหลักสุขาภิบาลและปลอดขยะ

ส่วนที่ 1 ผลการดำเนินงาน

* ผลผลิต หมายถึง ผลที่เกิดขึ้นเชิงปริมาณจากการทำกิจกรรม เช่น จำนวนผู้เข้าร่วมประชุม จำนวนผู้ผ่านการอบรม จำนวนครัวเรือนที่ปลูกผักสวนครัว เป็นต้น
** ผลลัพธ์ หมายถึง การเปลี่ยนแปลงที่นำไปสู่การแก้ปัญหา เช่น หลังอบรมมีผู้ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมจำนวนกี่คน มีข้อบังคับหรือมาตรการของชุมชนที่นำไปสู่การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมหรือสภาพแวดล้อม เป็นต้น ทั้งนี้ต้องมีข้อมูลอ้างอิงประกอบการรายงาน เช่น ข้อมูลรายชื่อแกนนำ , แบบสรุปการประเมินความรู้ , รูปภาพกิจกรรมพร้อมคำอธิบายใต้ภาพ เป็นต้น